Middelbare scholieren zijn steeds minder gemotiveerd in hun schoolvakken. Ook het gemiddelde cijfer is gedaald naar een 6.8. En dat laatste heeft deels te maken met havisten.

Nog nooit was het gemiddelde cijfer zo laag. Was het gemiddelde voorheen nog een 6,9. Nu is dat een 6,8. De havo-jongens scoren hierin het laagst, namelijk een 6,52. De vwo-meiden scoren daarentegen het hoogst met een 7,13.

Gemengde groep havisten

Dat heeft volgens Maarten Wolbers, expert in onderwijsonderzoek, te maken met de motivatie en deels met de havisten. "We zien dat de groep havisten veel gemengder is geworden. Je ziet daar bijvoorbeeld ongemotiveerde vwo-ers binnenkomen. Maar ook ouders die vinden dat hun kinderen niet naar het VMBO moeten, maar naar de havo."

Wolbers denkt dat de havo op dit moment de meest problematische groep is. "Dat komt dan toch door dat negatieve imago van het VMBO. Ik denk dat er nu leerlingen op de havo zitten, die daar eigenlijk niet horen. Misschien qua leervermogen wel, maar qua motivatie niet."

Favoriete vakken

Over de afgelopen 8 jaar is de interesse van scholieren voor hun schoolvakken flink afgenomen. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van Qompas, een platform voor studie- en carrièrekeuze. De vakken gym en Engels worden het meest interessant gevonden. Dit is al jaren het geval. Het vak Levensbeschouwing is daarentegen het minst geliefd. Mayke Calis, medeauteur van het onderzoek, legt uit dat vooral de talen, op Engels na, niet geliefd zijn. Met name de talen Duits en Nederlands zijn niet geliefd. Hierin is er nog wel onderscheid tussen geslacht: jongens vinden het stommer dan meisjes.

Daarnaast is er een opvallende stijging in de interesse voor geschiedenis en aardrijkskunde. Geen enkel schoolvak haalde zo'n hoge score in één jaar als geschiedenis vanaf 2017/2018 tot nu, meldt het rapport. Hierin is wederom het onderscheid tussen jongens en meisjes zichtbaar. Jongens vinden het vak interessanter dan meisjes.

Oorzaken

Er zijn verschillende oorzaken te noemen voor de dalende interesse. Volgens experts zijn onder meer de mobiele telefoon en de iPad een afleiding. Ook zijn de tijden ontzettend veranderd. Tegenwoordig heeft iedereen een Playstation of ander mobiel apparaat. "Als docent moet je van goede huizen komen om dan iets boeiend te vinden", vertelt Calis.

Maar dat is niet het enige: op dit moment staat het onderwijs ook onder druk. Er vallen veel lessen uit. De burn-out onder docenten is ontzettend hoog. Laatst zag Calis nog een tweet waarin stond vermeld dat een groep middelbare scholieren inmiddels hun vierde docent wiskunde in enkel dit jaar. "Ze vallen bij bosjes, wat kunnen we daaraan doen? Als docent is het best lastig om een les boeiend te maken. Een les goed voorbereiden kan daarbij helpen, maar elke 50 minuten krijg je een nieuwe klas. Dat is best pittig."

Inwoners van Hellevoetsluis en omgeving ruiken al 1,5 jaar lang wiet als ze de deur uitlopen, of de ramen open hebben. Dat komt door een fabriek voor staatswiet. Ze zijn het zat, maar er lijkt geen verandering in te komen.

Voor het experiment met staatswiet staat in Hellevoetsluis een legale wietfabriek. Een nare bijkomstigheid: een heftige wietgeur. Inwoners trekken al tijden aan de bel, maar tot nu toe met weinig resultaat. "Wij zijn gewoon slachtoffer van een experiment."

'Hoesten, hoofdpijn, prikkende ogen'

Staat de wind goed, dan kunnen Hellevoetsluisers Cora van Mook en Nettie van der Sar even rustig door de neus ademen. Maar dat is de rest van de tijd wel anders. En staat de wind gunstig voor hen, 'dan zijn er ongetwijfeld andere mensen in de omgeving die last ervaren', vertellen ze.

Al 1,5 jaar hebben ze te maken met de stank, en dat heeft invloed. "'s Nachts als je je raam open hebt, dan heb je een hele droge keel en hoest je raar, je ogen kunnen prikken. Er zijn ook mensen die er echt migraineaanvallen van hebben", vertelt Cora. "Het lijkt op de geur die je weleens op straat ruikt maar dan een stuk zwaarder en penetranter."

Veel meldingen

Ze zijn niet de enigen die last hebben van de stank. "Er wordt ook gemeld vanuit Oostvoorne, Rockanje en Brielle, dus niet alleen vanuit ons", vertelt Wil van Barendrecht die naast de kas woont.

"Op dit moment liggen er 1.338 meldingen bij de DCMR", weet Wil. Dat is de Milieudienst Rijnmond die het bedrijf op geuroverlast controleert.

Wel aandacht, geen actie

Daarnaast zijn de inwoners al op verschillende plekken geweest om iets aan de stank te doen. "Bij de gemeente, in de rechtbank." Maar tot nu toe met weinig resultaat.

Wil vertelt: "De aandacht van de gemeente hebben we wel, maar er gebeurt niks omdat die zich verschuilen achter allerlei ingewikkelde procedures, zoals onder dwangsom bepaalde maatwerkbesluiten. En daar hebben ze iedere keer lange termijnen voor, die elke keer totdat het uiterste worden gerekt voordat er eindelijk weer eens actie ondernomen wordt."

Vaststellen normeringen

Het enige wat er voorlopig op zit voor de inwoners, is afwachten. "Op dit moment worden bepaalde normeringen vastgesteld, waaronder de geuroverlast moet blijven. Want er zijn nog niet echt meetinstrumenten ontwikkeld om nou precies te kunnen aantonen wanneer de geuroverlast boven een bepaalde norm uitkomt."

Maar ook als die normering rond is, is het afwachten hoe er vanuit het bedrijf wordt gereageerd. "Tot nu toe verdedigt het bedrijf zich met: 'We zijn nog bezig met maatregelen te nemen, met koolstoffilters neer te zetten en allerlei andere dingen te doen. Dat heeft tijd nodig voordat wij dat allemaal ingeregeld hebben.'"

Geen verandering

"We zijn bezig vanaf augustus 2023 en zitten nog steeds in dezelfde stank", zegt Wil ontzet. "Het blijft maar."

En een nieuwe plek zoeken om te wonen, dat zit er volgens de omwonenden ook niet in. Zelfs al zouden ze dat willen. "Je kan geen kant op, want je huis is gewoon veel minder waard."

Langzamer dan gewenst

Gemeente Voorne aan Zee, waar Hellevoetsluis onder valt, vertelt in een schriftelijke reactie dat ze de zorgen van de omwonenden goed begrijpen en dat ze het belangrijk vinden dat de overlast zo snel mogelijk stopt. "De zorg van onze inwoners staat voorop en daar zetten we ons voor in. Wij voelen ons niet verantwoordelijk voor de productie van wiet ten behoeve van het experiment, iets wat we ook meerdere keren aan Den Haag hebben laten weten."

Daarbij laten ze weten dat er voor de overlast een juridische procedure loopt. "Vanwege wet- en regelgeving en de duur van juridische procedures gaat dat langzamer dan gewenst. Dit komt omdat er in eerste aanleg nauwelijks regelgeving was voor juridische handhaving op geuroverlast."

Inspecteurs aanwezig

"We zijn voor de handhaving ten aanzien van geuroverlast niet gebonden aan landelijke regelgeving voor het Wietexperiment", gaat het statement verder. "Er zijn wettelijke eisen en termijnen waar we ons als gemeente aan moeten houden. Zo zijn wij verantwoordelijk voor de handhaving op de milieuwetgeving."

Volgens de gemeente zijn inspecteurs van DCMR Milieudienst Rijnmond regelmatig aanwezig om vast te stellen of sprake is van geuroverlast. "Dit doen zij zowel op basis van meldingen van inwoners als op eigen initiatief. Bij overtredingen wordt hierop gehandhaafd."

Olie- en gasbedrijven Shell en Total trekken zich voorlopig terug uit een project voor CO2-opslag onder de Noordzee. Ze vinden de aanleg van de pijpleidingen die dit mogelijk moeten maken nog te risicovol.