radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Gezondheid omwonenden verbetert meteen als een kooksfabriek - zoals die van Tata Steel - sluit, toont Amerikaans onderzoek aan

Gezondheid omwonenden verbetert meteen als een kooksfabriek - zoals die van Tata Steel - sluit, toont Amerikaans onderzoek aan
De Shenango-kooksfabriek in Pittsburgh die begin 2016 werd gesloten en inmiddels gesloopt is
Bron: EenVandaag

Op het Tata Steel-terrein in Wijk aan Zee staan twee kooksfabrieken. Omwonenden maken zich grote zorgen om schadelijke uitstoot. Amerikaanse wetenschappers hebben nu onderzocht wat de sluiting van zo'n fabriek voor de omgeving betekent: "Het redt levens."

Wetenschappers van de New York University School of Medicine hebben onderzoek gedaan naar een soortgelijke kooksfabriek als die van Tata Steel in de Amerikaanse stad Pittsburgh. Die fabriek sloot in 2016. Uit de studie blijkt dat de sluiting direct een positieve impact had op de volksgezondheid in de regio.

Bijna helft minder opnames

Zo daalde het aantal mensen dat op de spoedeisende hulp belandde of in het ziekenhuis moest worden opgenomen vanwege hartproblemen en luchtwegaandoeningen vrijwel meteen.

Al binnen 2 weken na sluiting van de Shenango-kooksfabriek in Pittsburgh nam het aantal ziekenhuisopnames met 42 procent af. En ook in de drie jaren daarna was een verdere daling te zien in het aantal mensen dat naar het ziekenhuis moest. Sterker nog: de zorgvraag in de regio lag tussen 2016 en 2019 maar liefst 61 procent lager dan verwacht werd door de overheid.

Bekijk ook

90 procent minder zwaveldioxide

Hoogleraar volksgezondheid aan de New York University School of Medicine George Thurston leidde het onderzoek. Daarin is gekeken naar het ziekenhuisbezoek in de regio rond de Shenango-kooksfabriek, in de 3 jaar voor en in de 3 jaar na de sluiting.

Ook zijn gegevens over de luchtkwaliteit onder de loep genomen. De onderzoekers van de New Yorkse universiteit stellen vast dat de uitstoot van het zeer schadelijke zwaveldioxide na de sluiting met 90 procent afnam bij meetpunten in de directe omgeving van de kooksfabriek.

Buurtbewoners van de Shenango-kooksfabriek in Pittsburgh filmden zelf de schadelijke uitstoot

'Daling komt door sluiting'

Thurston is verrast door de onderzoeksresultaten, maar is 'er zo zeker van als maar kan' dat de daling van het aantal ziekenhuisbezoeken en -opnames komt door de sluiting van de kookfabriek. "Het is hoogst onwaarschijnlijk dat het iets anders zou kunnen zijn, omdat die daling zo uniek was voor de periode waarin de fabriek werd gesloten."

De Shenango-fabriek ligt ten noorden van Pittsburgh. Ten zuiden van de stad staat nog een andere kooksfabriek, die nog wel in gebruik is. De wetenschappers hebben ook in die regio de ziekenhuiscijfers bekeken. Wat bleek: tussen 2016 en 2019 was er in dat gebied géén verandering te zien in het aantal opnames ten opzichte van de periode 2013 tot 2016.

Andere oorzaken onderzocht

Daarnaast hebben ze nog andere mogelijke oorzaken van de daling onderzocht, die geen verband houden met luchtvervuiling, bijvoorbeeld verkeersongelukken. "Maar die daalden niet in die periode", benadrukt de hoogleraar.

In de periode voor en na de sluiting van Shenango-kooksfabriek hebben er verder geen significante veranderingen plaatsgevonden in de staat Pennsylvia, waar Pittsburgh ligt, zegt Thurston. "Niets dat deze abrupte daling anders had kunnen verklaren."

Bekijk ook

'Relevant voor andere plaatsen'

Hij denkt dat de opvallende gezondheidsresultaten in Pittsburgh dan ook haalbaar zijn bij andere kookfabrieken. "Het onderzoek heeft universele relevantie voor andere plaatsen waar mensen fossiele brandstoffen verbranden en dan vooral steenkool", legt hij uit.

In de uitstoot van kooksfabrieken zitten hoge concentraties van onder andere zwaveldioxide en het zware metaal arsenicum. Dat maakt luchtvervuiling bij steenkool veel giftiger dan een gemiddeld fijnstofdeeltje in de lucht, zegt de hoogleraar. "Op de langere termijn is dat twee maal zo giftig, maar we hebben nu ook de acute effecten vastgesteld."

info

Hoe werkt een kooksfabriek?

In een kooksfabriek worden kolen op hoge temperatuur gestookt tot het cokesgas eruit komt en er zogeheten cokes of kooks overblijven. De fabriek bestaat uit batterijen met verschillende kamers waarin de kolen worden verhit tot meer dan 1.000 graden. Dit proces duurt ongeveer 20 uur, daarna zijn de kooks gaar en worden ze uit de ovens geduwd. Daarna worden ze gebruikt in het proces waarbij van ijzererts ruwe ijzer wordt gemaakt.

Kooksfabrieken bij Tata Steel

In Wijk aan Zee heeft Tata Steel ook twee kooksfabrieken staan, die momenteel nog in gebruik zijn. De provincie Noord-Holland eist als vergunningverlener van Tata Steel dat een van de twee kooksfabrieken uiterlijk eind 2029 sluit. Het gaat om de Kooksfabriek 2, de grootste en meest vervuilende fabriek op het terrein.

Volgens Thurston laat het onderzoek naar de Shenango-kooksfabriek in Pittsburgh zien hoe groot het gezondheidswinst voor de omgeving is als zo'n fabriek gesloten wordt. "Ik ben er zeker van, gezien de grote voordelen als je kijkt naar ziekenhuisbezoeken en -opnames, dat er levens zijn gered door de sluiting van deze fabriek."

Amerikaans onderzoek: gezondheid omwonenden verbetert meteen als kooksfabriek sluit

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Te veel klagen is niet goed voor onze gezondheid: 'Maar helemaal stoppen is volkomen kansloos'

Te veel klagen is niet goed voor onze gezondheid: 'Maar helemaal stoppen is volkomen kansloos'
Bron: Pexels

Na dry januari op zoek naar een nieuwe uitdaging? Vandaag, op 'blue monday', begint in Nederland de campagne 'Dertig dagen zonder klagen', zodat mensen positiever worden. Maar is stoppen met klagen wel goed? "Als we stoppen, worden we onverschillig."

Het idee komt van auteur Isabelle Gonnissen. Al 7 jaar probeert ze België positiever te maken en haar campagne stroomt deze maand over naar Nederland. Ze moedigt mensen aan om 30 dagen goed op te letten wanneer ze klagen, zodat ze bewust worden van hoe vaak ze dat doen.

'Volkomen kansloos'

Schrijver en klaagexpert Bart Flos is kritisch op deze methode. "Als je weet dat je over 30 dagen weer mag klagen, dan krijg je een kunstmatige situatie. 30 dagen niet klagen is volkomen kansloos, omdat mensen die klagen geholpen moeten worden om het oplossingsgerichte vermogen te vergroten."

Hij legt uit: "Die mensen vinden van zichzelf helemaal niet dat ze klagen, dus waarom zouden ze nou moeten stoppen?"

Bekijk ook

Klaagparadox

Dat noemt Flos de klaagparadox. "Deze mensen vinden niet dat ze klagen, maar dat ze constateringen maken." Klagen brengt mensen volgens Flos wel een stukje dichter bij elkaar. "Het hoort bij de menselijke soort en is het begin van de oplossing. Als wij stoppen met klagen worden we onverschillig."

Dan heeft hij het ook over klagen over het weer. Dat staat op nummer één van de honderd meest beklaagde onderwerpen. "We klagen er het meest over, maar kunnen er het minst aan doen. Maar het creëert een saamhorigheidsgevoel."

Klagen om het klagen

Klagen kan ook leiden tot een tijdelijke stressverlichting, vertelt ontwikkelingspsycholoog Steven Pont. Hij onderscheidt twee soorten klagen. Aan de ene kant heb je het constructieve klagen, bijvoorbeeld tegen een klantenservice omdat je internet niet werkt. En klagen zonder specifiek doel. "Dat kan ook heel bindend werken als je het met elkaar doet. Dat kan je ook roddelen noemen, wat op zichzelf ook weer een negatief effect heeft."

Klagen wordt vooral negatief als het zich niet richt op een oplossing, zegt Pont. "Dan ben je een beetje aan het klagen om het klagen. En hoe meer je dat doet, hoe meer je hersenen worden ingericht op nóg meer klagen. Dus het versterkt zichzelf. Denk bijvoorbeeld aan scheiding, waarbij mensen steeds meer over elkaar gaan klagen."

Bekijk ook

Bedrijfs- en gezinsleven

Klagen om het klagen is iets wat in het bedrijfsleven overgenomen kan worden door werknemers. Klaagcoach Flos hoopt leidinggevenden in het bedrijfsleven duidelijk te maken dat zij een ouderfunctie hebben. "Als zij klagen over trage WiFi of een slecht systeem, dan leert een medewerker dat ook te doen. En in principe is dat een terechte conclusie. Zo zit dat ook in gezinnen."

"Kinderen leven het leven een beetje na zoals hun ouders dat doen", bevestigt Pont. "Als ouders in de gezinscultuur de neiging hebben om veel te klagen, zeker over andere mensen, dan nemen kinderen dat over als horende bij hun gezin. Omdat ze vaak niet doorhebben dat dat een kenmerk is van hun gezin."

Effectief klagen

Maar wat is het effect op je mentale gezondheid? Volgens Pont brengt klagen je in een negatieve modus. "Zeker als je je niet richt op een oplossing. Dan ga je het steeds meer doen en kan het ook een soort identiteit geven. Als je veel klaagt over andere mensen, trap je een beetje naar beneden. Daardoor kom je zelf een beetje bovenop drijven."

Maar als je überhaupt wat vrolijker en hoopvoller in het leven staat, dan kan het juist wel goed zijn voor je mentale gezondheid. "Zolang je maar effectief blijft klagen. Dus als je bijvoorbeeld op werk gaat klagen, doe dat tegen de persoon waar het over gaat. Anders lost het niks op."

info

Podcast

De rubriek 'Feit of Fictie?' is ook te beluisteren als podcast.

Eerder dood

Daar sluit Flos zich bij aan. Hij haalt er een onderzoek bij van de Universiteit van Pennsylvania. "Mensen die heel veel klagen zijn minder gelukkig, minder succesvol, ze hebben minder vrienden, ze zijn vaker ziek en ze gaan eerder dood. Dus er is wel degelijk een effect gevonden van klagen vanuit zenderperspectief."

Maar minder klagen moeten we niet doen. Daar zijn de experts het beiden over eens. "Als je maar effectief gaat klagen", zegt Pont. "Er gebeuren gewoon niet zulke leuke dingen in het leven af en toe. En dat je daarover klaagt is niet het probleem. Het gaat echt over de effectiviteit ervan. Dus klagen om het klagen, terwijl je er verder niet naar handelt, werkt niet. Leg het goede probleem bij de goede persoon, en zet de volumeknop niet harder dan strikt noodzakelijk."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

'Trump is goed nieuws voor Oekraïne en voor Europa', zegt deze oud-NAVO-ambassadeur

'Trump is goed nieuws voor Oekraïne en voor Europa', zegt deze oud-NAVO-ambassadeur
Kurt Volker
Bron: EenVandaag

President Trump betekent goed nieuws voor Oekraïne en voor Europa. Dat zegt de voormalig Amerikaans gezant voor Oekraïne Kurt Volker in een interview met EenVandaag. Waar oud-president Biden aarzelde, kan Trump juist een doorbraak forceren, verwacht hij.

"President Trump wil niet zwak overkomen, hij wil dat Amerika sterk staat in de wereld." zegt oud-NAVO-ambassadeur voor de VS, Kurt Volker, aan zijn eettafel in Washington. "En dat is goed nieuws voor Oekraïne en voor Europa."

'Aarzelende Biden werkte averechts'

Volker was Amerikaans gezant in Oekraïne tijdens de eerste termijn van president Trump. Volgens hem heeft de aarzelende opstelling van president Biden ervoor gezorgd dat de Russische president Poetin van geen ophouden weet in Oekraïne.

"Als je bang bent voor escalatie, geef je je tegenstander het signaal dat hij kan escaleren. En dat is precies wat er gebeurt. Biden heeft veel militaire hulp gegeven aan Oekraïne, maar het ging altijd erg langzaam en er werden allemaal voorwaarden gesteld aan het gebruik van bijvoorbeeld lange-afstandsraketten. Dat is niet nodig."

Niet dwingen tot snel vredesakkoord

"Poetin ontkent het bestaan van Oekraïne en wil het inlijven bij Rusland", vervolgt Volker. "Dat is een direct gevaar voor Europa. Ik verwacht daarom dat president Trump onmiddellijk zal bellen met Poetin om hem te overtuigen dat hij de oorlog moet stoppen."

Europese zorgen dat Trump de militaire steun aan Oekraïne zal stopzetten, deelt Volker niet. Ook zal Trump Oekraïne niet dwingen tot een snel vredesakkoord, wat neerkomt op capitulatie. "Poetin moet gestopt worden, anders blijft hij een gevaar voor de Europese veiligheid. Er zijn voor 300 miljard dollar aan Russische tegoeden bevroren. Die wil Trump gebruiken om Oekraïne militair te helpen. Dat is belangrijk, want dan kost het de Amerikaanse belastingbetaler geen geld meer en je kunt bijna oneindige steun geven met een lening. Dat zal voor Poetin een signaal zijn dat het geen zin heeft om door te gaan met een oorlog die hij niet kan winnen."

Bekijk ook

Verenigde Staten uit de NAVO?

Trump waarschuwde dat NAVO-landen die te weinig geld besteden aan defensie, wat hem betreft aangevallen mogen worden en dat hij ze dan niet te hulp zou schieten. Maar volgens de oud-gezant hoeven we ons geen zorgen te maken dat de Verenigde Staten uit de NAVO stappen.

"Trump wil dat alle landen meer besteden aan defensie, want dat is de belangrijkste garantie om oorlog tegen te gaan. Hij wil ook dat de Amerikaanse bijdrage meer in evenwicht is met de Europese bijdrage, juist om politiek steun te houden voor het bondgenootschap. Dus Trump wil de NAVO sterker maken."

Lovende woorden voor Rutte

Kurt Volker heeft daarbij lovende woorden over de nieuwe topman van de NAVO: oud-premier Mark Rutte. "Hij is een heel goede keus als secretaris-generaal. Hij is grappig, energiek en creatief."

"Hij kent president Trump uit zijn vorige functie en het was slim dat hij meteen op bezoek is gegaan bij Trump in Mar-a-Lago, zijn buitenverblijf. Hij begrijpt dat landen meer moeten bijdragen en is de juiste persoon om dat voor elkaar te krijgen."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant