Verschillende gemeenten onderzoeken of roken op straat verboden kan worden. De stad Groningen loopt daarin voorop. In september stemt de gemeenteraad over een voorstel om sigaretten op bepaalde plaatsen te verbannen uit de openbare ruimte. Volgens Wouter Koelewijn, gezondheidsrecht-advocaat, heeft zo'n plan kans van slagen.

Koelewijn is ook docent gezondheidsrecht aan de Universiteit van Amsterdam. Als je problemen hebt met iemand die op jouw stoep rookt, dan kan je volgens hem weinig doen. "Er is dan juridisch geen handbaar verbod. Je zou wel kunnen zeggen dat je het niet wil, maar niks daadwerkelijk kunnen opleggen." Op je eigen terrrein mag je wel een verbod opleggen, zoals bijvoorbeeld ziekenhuizen en scholen al doen.

Toch kunnen gemeentes tot een verbod in de openbare ruimte komen, denkt hij. "Via de APV zou de gemeente een verbod kunnen opleggen." APV staat voor een Algemene Plaatselijke Verordening, dit zijn de regels die in een gemeente worden vastgesteld voor de openbare ruimte. Binnen haar eigen 'territoriale grenzen' mag de gemeente bepalen wat wel en niet mag. "Daarbinnen mag de gemeente een verbod opleggen. Dit moet dan door de gemeenteraad definitief worden vastgesteld."

Ruimte bij sportclub rookvrij

Oncoloog-gynaecoloog Luc van Lonkhuijzen zet zich in om Abcoude rookvrij te krijgen. Hij begon met de sportclubs van zijn kinderen en het lukte hem die rookvrije te krijgen. "Dat was iets nieuws. Je staat dan ineens tegenover de rokers. Uiteindelijk zag iedereen wel in dat de argumenten spijkerhard zijn." De gemeente heeft nu borden opgehangen die aangeven dat de openbare ruimte daar rookvrij is.

De strijd van Van Lonkhuizen gaat verder. Hij wil graag naar een gemeente waar alle sportclubs en gebieden daaromheen rookvrij zijn. "Ik zie ook graag een gemeente waar kinderspeelplaatsen rookvrij zijn en waar tabakaswaren uit het zicht worden verkocht."

Tabakswet

Volgens Koelewijn laat ook de Tabakswet ruimte voor een plaatselijk verbod. "De Tabakswet kent een verplichting om rookvrij te zijn voor horeca en dat soort instellingen, maar maakt een uitzondering voor de openbare lucht. Dat betekent niet dat de gemeente die uitzondering hoeft te gebruiken."

Er zou alleen een probleem kunnen komen als een gemeente te ruim omgaat met het instellen van een verbod. "Dan kom je aan de grenzen van de machtspositie, wanneer het disproportioneel of onevenredig wordt."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.