radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Gehennis

Gehennis

Op vrijdag was er een verrekt aardig onderwerp op de radio. Ik luisterde naar een journalistenforum en daar werd de positie van onze minister van defensie besproken.

Het was op radio 1, maar wie de collega’s waren die daar kwistig met meningen strooiden, kon ik niet opmaken, want ik luisterde precies de tijd die het ons kostte om van de dierenarts naar huis te rijden en daarin viel geen aangesproken naam van een der sprekers en ik herkende geen stemmen. Vandaar. Het was wel een zeer boeiend verhaal, waar je er overigens te weinig van op de radio hoort, maar dat terzijde.

De plaats van de minister werd besproken. Dat ze “een goede minister” was, werd nadrukkelijk gesteld. Dat ze vaak niet helemaal goed uit haar woorden kwam was een ander ding, waar men niet echt over viel, maar toen volgde een tussendoor-opmerking van een der heren dat ze wel een speciaal plaatje maakte met haar figuur op een tank gefotografeerd, dat dus sloeg de plank geheel mis. Dat wil je dus juist niet horen in zo’n programma, maar het werd wel gezegd. Echt waar.

Het zal mij een zorg zijn hoe ze eruit ziet, denk ik dan maar. Als ze haar vak maar heel goed uitoefent. En eerlijk gezegd twijfel ik daar zeer aan, maar dat is alleen maar mijn gevoel. Hoe dat komt? Ik zat ooit in een zondagse Jinek-uitzending samen met mevrouw Hennis en daar escaleerde bepaalde zaken (al dan niet autocue gebruik), maar dat was lang niet het belangrijkste wat ik van die uitzending overhield. Dat betrof inderdaad haar tamelijke onzekerheid en de snelle gesprekken met de dienstdoende voorlichter die ze meegenomen had. Ik denk dat ik het toen licht gênant vond.

Vanaf die tijd heb ik haar aan het werk gezien en steeds weer denk ik terug aan die zondag, jaren terug. Misschien niet eerlijk, maar het gebeurt steeds weer. Dat heet, meen ik, “een stigmatiserend voorbeeld.” Ik heb toen een beeld van haar gekregen en dat is geen prettig beeld gebleken; onzeker vooral en dat kan je haast niet bij haar positie plaatsen. Dat beeld blijkt dus te blijven hangen en wordt op vrijdag versterkt door wat er in het Radio1 verhaal gebeurt.

Een der sprekers blijkt twitterbeelden gezien te hebben die een collega van RTL de wereld heeft ingestuurd. Die beelden tonen de minister tijdens het gesprek, maar dat onderdeel is niet in de RTL-televisie-uitzending te zien geweest. De mannen in het radioprogramma vinden het niet kunnen dat hun RTL-collega deze eerder niet uitgezonden beelden WEL op een twitterkanaal toont.

Dat wordt in de radiostudio onder de gordel genoemd, dat hoort niet. Er volgt een korte discussie hoe dubbel de RTL-man heeft gehandeld, maar wat doet de eindredacteur van het radioprogramma? Die pakt de brandende fakkel aan en zendt de gesproken tekst van de tweet in zijn eigen uitzending uit.

Dus het was eerst onder de gordel, maar omdat het uitgezonden is, laten we nu verder de gordel met rust en herhalen we gewoon wat iedereen had kunnen zien en horen. Dat is toch ook onder de gordel. Toch? Het verhaal gaat in Nederland rondtollen, velen bemoeien zich ermee. DWDD pikt het ook op en laat de tweet van de RTL-collega in zijn totaliteit zien. Het bevestigt veel voor me. Het is geen beste beurt van de bewindsvrouw, hoe je het ook bekijkt.

Niet alleen haar woorden bevestigen enige onzekerheid, maar haar cri de coeur naar een buiten beeld verblijvende voorlichtster versterken dat onzekere gevoel. Bij haar en ook bij de kijker. In ieder geval bij mij waarbij ik ook nog wijs op haar gehele gedrag voor de camera…gespannen, onzeker en trachtend zich zelve onder controle te krijgen en te houden. Dan zie ik bij het NOS Journaal het hoofd van de Nederlandse strijdkrachten, keurig in overhemd en baret, bij de ouders van een van de overleden militairen aanbellen. Ook daar krijg je als kijker blaasjes bij.

Uitgerekend vandaag gebeurt dat. Vandaag…hoe lang is de inhoud van het rapport over Mali bij de baas bekend? Had dat bezoek bij de ouders niet eerder moeten plaatsvinden en gaarne zonder de aanwezigheid van een camera en microfoon? Ja, natuurlijk, had dat gemoeten, maar de slippers, uitglijders en foute beslissingen volgen elkaar nu in sneltreinvaart op. De premier toonde ook nog een staaltje van goochelen met woorden door voortdurend te stellen dat de minister zichzelf heel goed kon en kan verdedigen. Dat is een vrij flinke en liberale opmerking natuurlijk of betekende dat eigenlijk dat de touwtjes al langzaam losgesneden werden?

Neen, dan Lodewijk Asscher. Die bedacht dat de laatste dagen van het demissionaire kabinet nog wel wat opgevrolijkt konden worden door weer een stekelig ruzietje tussen twee bloedgroepen die niet lang geleden om het hardst hadden geroepen dat samen regeren toch wel een leerzame tijd was geweest.

Ga weg…

Kortom: een uiterst trieste zaak rond twee overleden militairen in Mali, bracht aan het licht dat het een zooitje is bij defensie. Mevrouw Jeanine Hennis is verantwoordelijk voor die club (sorry voor het woord) en dient haar verantwoordelijkheid te nemen. Neen, ik maak niet uit dat ze moet opstappen, ik zeg dat ze haar verantwoordelijkheid moet nemen. En eigenlijk moet Mark Rutte dat ook doen. Dat zou nog eens een flinke en leuke wasbeurt in Den Haag zijn, nietwaar?

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Mart Smeets reflecteert iedere zaterdag op in het oog springende gebeurtenissen in de sport en blikt vooruit op een weekend vol sport.

Truckhandelaar Ad is bang dat zijn klanten de grens over gaan als contante betalingen boven de 3.000 euro verboden worden

Truckhandelaar Ad is bang dat zijn klanten de grens over gaan als contante betalingen boven de 3.000 euro verboden worden
Truchandelaar Ad van Ekeren
Bron: EenVandaag

Een verbod op contante betalingen boven de 3.000 euro is bijna een feit. Dinsdag debatteert de Eerste Kamer erover. Ondernemer Ad van Ekeren maakt zich zorgen over de gevolgen. "Klanten gaan de grens over."

Al meer dan 50 jaar is Ad van Ekeren (73) actief in de truckersbranche. Hij exporteert tweedehands vrachtauto's naar landen overal ter wereld. Dit werk is zijn lust en zijn leven, maar de laatste jaren ergert Ad zich steeds meer aan alle regels die er vanuit de politiek op hem afkomen.

Tweede Kamer heeft al ingestemd

Een nieuwe ergernis is het kabinetsplan om de grens van contante betalingen omlaag te doen. In dit plan wordt het ondernemers en consumenten verboden om cash-transacties boven een bedrag van 3.000 euro uit te voeren.

De Tweede Kamer heeft al met deze nieuwe limiet ingestemd. Morgen is het aan de Eerste Kamer om een oordeel te vellen over dit voorstel.

'We zijn gewoon ondernemers'

Ad heeft het gevoel dat de overheid en politiek hem nu in het 'verdachtenbankje' plaatsen. "Ik zit al 50 jaar in deze handel, mijn vader zelfs vanaf 1948. En in één keer word je weggezet alsof je in de criminele hoek zit."

"We zijn gewoon ondernemers, we dragen bij aan de economie en betalen keurig belasting, ik word er echt boos over. Bovendien is contant geld nog steeds een wettig betaalmiddel."

Bekijk ook

'Verbod hoog nodig'

Maar volgens hoogleraar financieel recht en integriteit Tom Loonen is het hoog nodig dat er een verbod op contante betalingen boven de 3.000 euro komt. Want uit onderzoek blijkt dat in Nederland jaarlijks een bedrag van rond de 16 miljard euro wordt witgewassen.

"Het is een noodzakelijke manier om criminelen vleugellam te maken. Je zorgt ervoor dat zij contante middelen niet meer in de bovenwereld kunnen uitgeven. Door de limiet op 3.000 euro te zetten kunnen ze geen luxegoederen meer kopen, zoals dure sieraden en auto's van contant geld", zegt Loonen.

Omzetverlies

Maar truchandelaar Ad vreest dat de limiet zorgt voor een fors omzetverlies: "Ik ga klanten kwijtraken. Er zijn mensen die alleen maar contant willen betalen. En als je dan tegen die mensen zegt dat je maar 3.000 euro cash mag aannemen, dan gaan ze ergens anders heen. Waar ze wel trucks van 15.000 euro met cash kunnen betalen. Je raakt toch een deel van je handel kwijt hierdoor."

In zijn branche is het volgens de ondernemer zeer gebruikelijk om zaken te doen met contant geld. Vooral omdat hij vaak zaken doet in landen waar het bancaire systeem lang niet zo betrouwbaar is als in Nederland, zoals Azerbeidzjan en Georgië.

Bekijk ook

'Acceptabele grens'

Hij is bang dat deze klanten naar Duitsland gaan: "Daar ligt de grens straks op 10.000 euro cash, net als in veel andere Europese landen. Dan gaan ze daar naartoe, of naar Polen of Tsjechië. Waarom wordt dat niet over heel Europa gelijk getrokken?"

Hoogleraar Loonen snapt Ads kritiek, maar denkt dat het niet zo'n vaart zal lopen. "Ik begrijp die zorgen op zichzelf wel, maar laten we het wel praktisch blijven bekijken. De kans dat iemand tegenwoordig een briefje van 100 of 200 euro op zak heeft, schat ik niet zo hoog in. Uit onderzoek blijkt dat nog maar 20 procent van de betalingen contant wordt gedaan, dus voor een groot deel van de mensen is het acceptabel de grens af te bouwen naar 3.000 euro."

'Elke dag iets nieuws'

Van Ekeren ziet de toekomst niet heel positief in. "Kijk, het is nu al een grote papierwinkel. En het wordt alleen maar gekker. In politiek Den Haag verzinnen ze elke dag weer iets nieuws. De lol begint er op deze manier wel echt vanaf te gaan. Die is op deze manier wel gezakt tot het nulpunt."

Morgen debatteert de Eerste Kamer over het verlagen van de cashlimiet naar 3.000 euro. Volgende week dinsdag zal erover dit voorstel gestemd worden.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Het belang van computerchips en waarom steeds meer landen ze zelf willen produceren

Het belang van computerchips en waarom steeds meer landen ze zelf willen produceren
De chipindustrie is voor veel landen erg interessant
Bron: ANP en AFP

Het maken van chips voor in apparaten: voor veel landen wordt dat een steeds interessantere industrie. Zeker nu de Chinese app DeepSeek op het toneel is verschenen. Maar hoe zit dat precies? "Heeft grote gevolgen voor een land."

Smartphones, stofzuigers en elektrische auto's: in een heleboel apparaten die we dagelijks gebruiken, zitten computerchips. "Maar, ze zitten ook in drones, wapens en in militaire systemen", vertelt Maaike Okano-Heijmans. En dat is een belangrijke reden waarom de industrie voor veel wereldleiders zo interessant is.

Wat is een chip?

Maaike Okano-Heijmans is onderzoeker bij het Clingendael instituut en programmaleider Geopolitiek van Technologie en Digitalisering, en weet daardoor alles over chips en het belang van deze technologie. "Wie de beste chips heeft, heeft ook de beste aanvals- of verdedigingskracht." Een goede reden om erin te investeren, dus.

Maar wat is een chip precies? Okano-Heijmans legt uit: "Het is een heel klein plaatje dat wordt gemaakt van silicium, een halfgeleidend materiaal, dat gegevens kan opslaan of doorgeven via piepkleine elektronische schakelingen."

Geheugenchip en processorchip

Chips kun je daarom ook wel de 'hersenen' noemen van heel veel apparaten die we tegenwoordig gebruiken. "Denk bijvoorbeeld aan een stofzuigers en lichtschakelaars die je op afstand kan bedienen, dus steeds intelligenter worden."

Volgens de onderzoeker zijn er twee type chips die belangrijk zijn voor de chipindustrie: de geheugenchip en de processor-chip. "De ene chip slaat informatie op en de ander geeft opdrachten door aan een apparaat, zoals je smartphone."

Maaike Okano-Heijmans
Bron: Clingendael
Maaike Okano-Heijmans

Bekijk ook

Hoe kleiner, hoe krachtiger

Chips worden al decennialang gebruikt en worden nog steeds verfijnd, gaat ze verder. "De ontwikkeling en massaproductie van chips begon in Silicon Valley."

Al zagen die er toen nog wel heel anders uit: "Computers waren vroeger ook een stuk groter, omdat de chips minder sterk waren. Doordat de chips steeds krachtiger werden en steeds meer konden doen, hadden we minder ruimte nodig. Het gevolg: chips werden automatisch kleiner."

Evolutie van chips

"Het feit dat wij nu met een telefoon kunnen rondlopen in plaats van dat die ergens in huis moet staan, heeft alles te maken met de evolutie van chips", gaat de onderzoeker verder.

"Hoe meer geleiders op de chips geprint kunnen worden, hoe krachtiger de chip." Daarom zijn kleine chips erg in trek bij verkopers van alledaagse 'slimme' apparaten.

DeepSeek

Naast smartphones en drones worden chips ook gebruikt voor datacentra en slimme AI-modellen. Dat is waar de interesse van veel landen vooral ligt. "2 jaar geleden werd ChatGPT gelanceerd en deze week zagen we de Chinese variant DeepSeek daarop volgen."

Tot nu toe werd gedacht dat voor dit soort modellen de slimste chips gebruikt moesten worden, maar volgens China is dat bij DeepSeek niet het geval.

Gevolgen voor ASML

Die ontwikkeling is spannend voor de chipindustrie, legt de onderzoeker uit. "DeepSeek laat zien dat het met minder slimme chips ook mogelijk is." Dat kan bijvoorbeeld grote gevolgen hebben voor de Nederlandse chipmachinebouwer ASML, dat zich al jaren bezighoudt met de ontwikkeling van snellere en efficiëntere chipmachines.

Na de lancering van DeepSeek kregen de aandelen van ASML en andere chipbedrijven daarom een flinke klap op de beurs. Toch is nog niet helemaal zeker of het Chinese DeepSeek ook de precieze waarheid vertelt over de chips in hun AI-chatbot.

Bekijk ook

Grote spelers van de chipindustrie

Verschillende landen hebben verschillende expertises op het gebied van chips. "In Nederland is ASML dus een topspeler in het maken van machines die geavanceerde chips produceren. Maar om een chip te maken heb je vervolgens software nodig die daarop komt. Hier zijn Amerikanen weer vreselijk goed in."

Dan zijn er ook nog bedrijven nodig die de software daadwerkelijk op de chip zetten. "Veel van dit soort bedrijven zitten in Oost-Azië zoals Taiwan, en Zuid-Korea.

'Niet altijd slimme chips nodig'

ASML is het enige bedrijf ter wereld dat chipmachines maakt voor de allerslimste chips, gaat Okano-Heijmans verder. "Maar niet iedere fabrikant heeft de slimste chips nodig, want een stofzuiger kan prima een eenvoudige chip bevatten."

Nu de doorbraak van het Chinese DeepSeek laat zien dat mogelijk ook een eenvoudigere chip ingewikkeld werk kan verrichten, zet dat de techindustrie aan het denken. "We hebben geprobeerd de technologische ontwikkeling in China af te remmen, bijvoorbeeld door een exportverbod op de meest geavanceerde technologie. Het lijkt er nu op dat dit onvoldoende effect heeft."

info

EenVandaag Vraagt

In dit artikel zijn antwoorden verwerkt op vragen die zijn ingestuurd via EenVandaag Vraagt. Met EenVandaag Vraagt heb je invloed op wat we maken. Wil je meedoen? Download dan de Peiling-app van EenVandaag, ga dan naar 'Instellingen' en zet je notificaties voor EenVandaag Vraagt aan. Je vindt de vragen en antwoorden terug bij 'Doe mee'. De Peiling-app van EenVandaag is gratis te downloaden in de App Store of Play Store.

Afschrikwekkend effect

India is een van de landen die hard bezig is om zelf een eigen industrie op te bouwen. "Want iedereen realiseert zich dat wanneer je een fabriek op eigen grond hebt staan, het makkelijker wordt om chips te blijven maken", vertelt Okano-Heijmans. "Maar daar heb je wel toegang tot bepaalde grondstoffen voor nodig, zoals germanium en gallium. Die heeft India niet veel op eigen bodem."

Het hebben van een chipindustrie kan daarnaast ook een afschrikwekkend effect hebben omdat de hele wereld chips nodig heeft, zegt de onderzoeker. "Dit is het geval voor Taiwan. Het land heeft een enorme chipindustrie en deze is belangrijk voor China en de rest van de wereld." China, dat Taiwan beschouwt als opstandige provincie, zal het land daarom mogelijk minder snel aanvallen.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant