Een goede dekkingsgraad betekent nog niet dat pensioenen weer geïndexeerd kunnen worden: dit is waarom

Het gaat goed op de beurs en dat betekent dat het met veel pensioenfondsen goed gaat. Het roept de vraag op of, na 13 jaar, de pensioenen eindelijk mee kunnen stijgen met de inflatie. Toch kan dat moment nog wel even op zich laten wachten.

Al 13 jaar zijn er nauwelijks aanvullende pensioenen verhoogd. Tot grote ergernis van de vakbonden. "Alles wordt duurder, maar de pensioenen worden niet hoger", zegt Willem Noordman van vakbond FNV. Hij pleit ervoor dat pensioenfondsen waarmee het goed gaat, ook de mogelijkheid moeten krijgen in de wet om de pensioenen te gaan indexeren: aanpassen aan de prijsstijgingen.

Een goede dekkingsgraad

Want nu de beurzen er goed voor staan, merken ook de pensioenfondsen dat. In ons land zijn zo'n 250 pensioenfondsen: 90 daarvan hebben een zogeheten dekkingsgraad van 110 procent. Dat wil zeggen dat ze voor iedere euro die ze verwachten uit te moeten geven, 1 euro en 10 cent in kas hebben.

Voor het eerst sinds jaren zouden ze daardoor de aanvullende pensioenen mee kunnen laten stijgen met de inflatie. Dat geldt voor bijvoorbeeld de pensioenfondsen voor de Detailhandel en de Bouw. Maar financieel commentator Martin Visser legt uit dat met de regels die nu gelden, veel pensioenfondsen nog niet mógen verhogen. "Dat staat nou eenmaal zo in de wet. Dan mag je pas verhogen als je er echt heel goed voor staat. Een dekkingsgraad van 110 is dan niet genoeg."

Nieuw pensioenstelsel

Hoop op verandering is er door het nieuwe pensioenstelsel, dat In 2027 ingaat. In het oude pensioenstelsel kreeg je op basis van je wat je afdroeg een vaste uitkering, maar in het nieuwe stelsel bepaalt de beleggingswinst hoe hoog je pensioen is. Je pensioen kan dus sneller stijgen, maar ook sneller dalen.

"Dan heeft, als het goed is, iedereen een pensioen dat meebeweegt met de beurs. Nu gaat het bijvoorbeeld goed, dan is jouw pensioen ook beter. Nu is het verband veel minder duidelijk. Straks kan je beter uitleggen waarom een pensioen wat hoger of lager is", zegt Visser.

Geen 2022, maar 2023

Het plan was om de wet, en dus alle regels hieromheen, in 2021 klaar te hebben. Voor de tussenliggende periode zouden tijdelijk andere financiële regels gelden, waardoor de nieuwe regels vanaf 1 januari 2022 ook al konden worden toegepast. Maar: dit alles is één jaar uitgesteld.

"Het idee is nu dat komend jaar de nieuwe pensioenwet door de Tweede Kamer gaat. Die gaat dan beginnen op 1 januari 2023. Dan weten we ook wat de regels zijn voor de overgangsperiode. Dus welke regels er gaan gelden van 2023 tot aan 2027", zegt Visser. Pensioenfondsen hebben dan tot 2027 de tijd om alles in orde te maken.

Ook eerder indexeren?

Dat het nieuwe pensioenstelsel eraan komt en het feit dat het goed gaat op de beurs, wakkeren de discussie aan of de regels die nu in 2023 ingaan niet tóch in 2022 vast in kunnen gaan. Pensioenfondsen kunnen met de nieuwe regels namelijk wel gaan indexeren. Iets wat met de huidige regels, voor verschillende pensioenfondsen, niet kan.

In de Tweede Kamer gaan hier al stemmen voor op, maar een motie van Liane den Haan en DENK-fractievoorzitter Farid Azarkan om deze regels naar voren te haalde in de Kamer geen meerderheid.

Toezegging van het kabinet

Ondanks dat de motie om de soepelere regels naar voren te halen geen meerderheid kreeg, deed het ministerie wel een belangrijke toezegging. "Het kabinet ziet ook dat er iets moet gebeuren", zegt Martin Visser. Het ministerie beloofde dat als we in 2023 beginnen met de overgangsperiode naar een nieuw stelsel, de soepelere regels met terugwerkende kracht worden toegepast op 2022. "Als dat inderdaad zo is wil dat dus zeggen dat je de verhoging van je pensioen in 2022, in 2023 op je rekening krijgt."

Een jaar te laat, volgens Willem Noordman van vakbond FNV: "Mensen wachten al 13 jaar op indexatie van hun pensioen. Wij zijn er ermee eens dat die wetgeving zorgvuldig moet, maar de consquenties voor de gewone mens zijn nu te hoog. Deze mensen gingen ervan uit dat hun pensioen verhoogd zou worden."