Mario Draghi heeft vandaag aangekondigd om staatsschulden die uitstaan bij banken op te gaan kopen. Dit is een ingrijpende maatregel om de economie in de eurozone te stimuleren.

1. Wat is de ECB?

De ECB is de Europese Centrale Bank, de Europese evenknie van De Nederlandsche Bank (DNB). De ECB omschrijft het zelf zo: ‘De ECB is de centrale bank voor de gemeenschappelijke munt van Europa, de euro. De belangrijkste taak van de ECB is het handhaven van de koopkracht van de euro en dus van prijsstabiliteit in het eurogebied.’

2. Wat heeft de ECB vandaag aangekondigd?

De ECB gaat met 1140 miljard euro nieuw geld leningen opkopen van landen. Dat geld bestond nog niet, maar wordt door de ECB in omloop gebracht. De ECB koopt maandelijks voor 60 miljard de leningen die bij banken uitstaan. Die banken krijgen daardoor meer geld in kas. Banken kunnen dat weer uitlenen voor een lage rente. Met dat geld moeten overheden, bedrijven en burgers weer gaan investeren en consumeren. De stimulans moet zorgen voor een aantrekkende economie.

Het opkoopprogramma loopt in elk geval van maart 2015 tot september 2016.

3. Wat wil de ECB ermee bereiken?

De ECB wil de Europese economie stimuleren. Volgens de ECB is de inflatie in de eurozone 'gevaarlijk laag’. Het gevolg hiervan is dat consumenten niets meer kopen. Ze wachten tot prijzen nog verder dalen, hierdoor komt de economie tot stilstand.

Het extra geld moet zorgen voor een inflatie van gemiddeld bijna 2 procent. Dit wordt gezien als gezond. Inflatie moedigt mensen aan te kopen, want volgende maand kunnen producten nog duurder zijn.

Een ander effect is de daling van de euro ten opzichte van andere munten. Als de euro minder waard wordt, dan is dat goed voor de export. Kopen wordt dan goedkoper voor bedrijven die met dollars betalen.

4. Werkt het?

Daar zijn economen over verdeeld. Er zijn positieve effecten (zie 3), maar ook negatieve. De financiële markt is al op de aankondiging van Draghi vooruitgelopen. De rentes zijn gedaald. Zo kan het dat Italië, met een staatsschuld van 136 procent van het BBP, nog maar een rente van 1,5 procent op hun staatsschuld betaalt.

Duitsland is erg huiverig voor het aanzetten van de geldpers. Het land is bang dat landen die in de problemen zitten, zoals Griekenland, Spanje en Italië, deze meevaller aangrijpen om hun economische hervormingen te stoppen. De Duitsers zien nog een risico. Als Griekenland alsnog uit de euro stapt, maar nadat de ECB de staatsschulden heeft overgenomen, dan is de ECB dat geld kwijt. Dat moet dan aangevuld worden door de andere EU-landen en uiteindelijk door de belastingbetaler. 

Ook bestaat onder economen de vrees dat de actie van de ECB leidt tot een nieuwe crisis. Zie de uitzending van EenVandaag hierover. 

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.