De verdeling van de posten in het nieuwe kabinet is rond. Er komen drie nieuwe ministeries bij, met bijbehorende ministers: Asiel & Migratie, Volkshuisvesting & Ruimtelijke Ordening en Klimaat & Groene Groei. We vroegen wat jullie hierover wilden weten.

Politiek commentator Joost Vullings geeft antwoord op jullie vragen.

1. Waarom komen deze ministeries er?

Verschuivingen in ministeries zijn volgens Vullings van alle tijden. Hij geeft Landbouw als voorbeeld. In 1982 werd Natuurbeheer bij Landbouw & Visserij ondergebracht en werd de naam later veranderd in Landbouw, Natuurbeheer & Visserij (LNV). Weer later werd 'Visserij' in de naam vervangen door 'Voedselkwaliteit'. En in 2010 ging het ministerie zelfs helemaal op in Economische Zaken, om vervolgens 7 jaar later toch weer terug te keren als afzonderlijk LNV-ministerie. "Maar het oprichten van drie ministeries in één keer, zoals nu, dat is uniek."

Een nieuw kabinet laat met het oprichten of hernoemen van ministeries zien waar het de nadruk op legt, zegt de politiek commentator. "Met een ministerie van Asiel & Migratie geeft PVV-leider Geert Wilders aan hoe belangrijk hij dat onderwerp vindt. Vroeger had je daar een staatssecretaris voor, straks een minister die mag meepraten over alle grote besluiten in de ministerraad", legt Vullings uit. "Het benoemen van een minister laat echt zien: dit vinden wij belangrijk."

Bron: EenVandaag

2. Als er meer ministeries komen, vermindert dan de efficiëntie bij beleid maken?

Ja, maakt Vullings duidelijk. "Hoe meer ministeries, hoe moeilijker het wordt om beleid te maken voor problemen die aan meerdere ministeries raken." Als voorbeeld hiervan noemt hij het klimaatprobleem. "Elk ministerie doet dan zijn eigen ding zonder goed samen te werken met andere ministeries. Ze focussen te veel op hun eigen verantwoordelijkheden en verliezen het grote plaatje uit het oog."

"Tegelijkertijd: als we één ministerie zouden hebben dat alles coördineert, dan heb je kans op verkokering." Daarmee bedoelt de politiek commentator dat het risico bestaat dat problemen of vraagstukken te veel vanuit een bepaalde hoek worden bekeken, bijvoorbeeld de economie of volksgezondheid.

3. Waarom kiezen ze voor drie volwaardige ministers, in plaats van ministers zonder portefeuille en met takenpakketten?

In Nederland is het gebruikelijk dat ieder ministerie één 'minister van' heeft, die eindverantwoordelijk is voor het overkoepelende thema van dat ministerie. Sommige ministeries hebben daarnaast ook nog een 'minister voor', die over specifieke beleidsterreinen gaat.

Zo zijn er het kabinet-Rutte IV bijvoorbeeld ministers voor Klimaat & Energie, Natuur & Stikstof en Rechtsbescherming. Ook is er nu een minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. Vullings: "Nadat in 2010 het ministerie van Volkshuisvesting was opgeheven, werd later toch een minister voor Volkshuisvesting aangesteld, omdat het slecht ging op de woningmarkt. Er werd dus niet een ministerie heropgericht met een 'minister van', maar een 'minister voor' aangewezen die kwam te vallen onder het ministerie van Binnenlandse Zaken."

In het nieuwe kabinet zit straks nog maar één 'minister voor', namelijk die voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp. Verder komen er dus drie nieuwe ministeries bij met een eigen 'minister van'. "Als je het goedkoop wil doen, dan maak je gewoon iemand 'minister voor' een bepaalde kwestie en richt je niet een heel ministerie op", zegt Vullings. "Maar met de nieuwe ministeries en 'ministers van' willen de vier formerende aangeven dat zij écht politieke accenten willen leggen op die thema's."

4. Zou het niet veel logischer zijn om de Tweede Kamer te laten stemmen over het creëren van nieuwe ministeries?

"Er is inderdaad geen formele stemming over geweest", zegt de politiek commentator. "Maar de nieuwe ministeries worden in principe wel in het leven geroepen door de Tweede Kamer, want ze worden opgericht door een coalitie van vier partijen - PVV, VVD, NSC, BBB - die nu samen een kabinet hebben gevormd. En die partijen hebben een meerderheid in de Tweede Kamer."

5. Wat gaat dit kosten?

Het is nog niet precies duidelijk welk prijskaartje er hangt aan het oprichten van de drie nieuwe ministeries. Maar Vullings wijst erop dat 'slechts' een naamswijziging van een ministerie al miljoenen kost. Zo wil de nieuwe coalitie het huidige ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) omdopen tot Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN). De kosten: 3 tot 5 miljoen euro, schat hij. "Dat komt doordat nieuwe logo's moeten worden gemaakt, nieuw briefpapier, nieuwe mailadressen, enzovoort."

Bij de oprichting van een nieuw ministerie komt nog meer kijken, benadrukt de politiek commentator. "Je hebt een apart gebouw nodig en alle medewerkers moeten daarnaartoe verhuizen. Ook moeten er nieuwe topambtenaren gevonden worden zoals secretarissen-generaal en directeuren-generaal. Dat loopt flink op in de kosten, naar schatting tot in de tientallen miljoenen."

Daarom zie je dat sommige opgesplitste ministeries toch samen in een gebouw zitten, vervolgt hij. "Economische Zaken en Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit zijn aparte ministeries, maar delen een gebouw. Vanwege de kosten, en zodat ambtenaren en stafdiensten goed kunnen blijven samenwerken." Het lijkt erop dat de drie nieuwe ministeries geen aparte gebouwen krijgen.

Toch vindt Vullings het apart dat partijen die tot nu toe zo kritisch zijn op de overheidsuitgaven nu zelf laten zien hoe het niet moet als je geld wilt besparen. In het hoofdlijnenakkoord hebben de formerende partijen namelijk afgesproken dat de Rijksoverheid het met zo'n 20 procent minder ambtenaren moet gaan doen. "Ze willen bezuinigen op ambtenaren, maar dat lijkt in strijd met het instellen van nieuwe ministeries." Al zal de totale toename van het aantal ambtenaren door dit besluit zal waarschijnlijk wel meevallen, denkt hij tot slot. "Er komen drie secretarissen-generaal bij en wat leidinggevenden. Maar die zijn wel het duurst."

Ondanks dat hij beloftes doet om alles beter te maken, sluit president Donald Trump een recessie in Amerika niet uit, blijkt uit een interview met Fox News afgelopen zondag. "Trump is zichzelf vooral aan het indekken."

Volgens Trump heeft een toekomstige recessie vooral te maken met de grote veranderingen die hij in werking zet. De president zegt dat dit tijd kost, maar dat het uiteindelijk zal leiden tot betere tijden.

'Trumpcession'

Ondertussen dalen de aandelenkoersen flink en rijst de prijs voor een doosje eieren in Amerika de pan uit. Er wordt gesproken over een zogeheten 'Trumpcession'. Maar wat betekent een recessie in de VS voor Nederland?

"Een recessie in Amerika heeft directe gevolgen voor ons land en lijdt tot minder economische groei", begint Arnoud Boot, hoogleraar ondernemingsfinanciering en financiële markten aan de Universiteit van Amsterdam. "Naast de importheffingen op Canada en China, wil Trump ook de handelsheffingen in Europa opvoeren. Dit heeft een negatief effect op de gehele wereldhandel."

Welke sectoren worden geraakt?

Volgens Boot is er wel een verschil in de sector die wordt geraakt.

"In Nederland wordt vooral de maakindustrie getroffen, maar ook het café op de hoek kan dit indirect gaan voelen", legt de hoogleraar uit. "In de zuivelindustrie zal het effect weer kleiner zijn. De zuivelindustrie is namelijk afhankelijk van Nederland en Europa, en minder van de Verenigde Staten. Bovendien blijft iedereen wel melk drinken."

Trump versus Biden

De toekomstige recessie schuift Trump vooral in de schoenen van zijn voorganger Joe Biden. "In zekere zin heeft Trump hierin gelijk", stelt Boot.

"Biden heeft veel geld in de economie gestopt. Amerikanen konden daarom meer kopen van hun geld terwijl deze producten er niet waren. Met als gevolg stijgende inflatie", vertelt Boot. "Maar Trump gooit olie op het vuur. Hij wil minder importeren wat leidt tot tekorten op de Amerikaanse markt, in dit geval een tekort aan eieren."

Vakantie naar Amerika betaalbaarder

Naast de negatieve gevolgen voor bedrijven, heeft een Amerikaanse recessie ook effect op de consument. Volgens Boot heeft dit te maken met de waarde van de euro en de dollar.

"Tijdens een recessie gaan de koersen van munten schommelen. In dit geval wordt de dollar minder waard dan de euro." Toch zijn er volgens de hoogleraar enkele voordelen te behalen. "Een vakantie naar Amerika wordt betaalbaarder, en het kopen van een spijkerbroek goedkoper", zegt hij tot slot.

Een paar maanden geleden was de stemming in Syrië gerust euforisch te noemen. Dictator Assad was verdreven. Tijd voor een nieuw hoofdstuk. En toen ging het een paar dagen geleden goed mis. Correspondent Nienke Edelenbosch vertelt over de situatie daar.

Eind vorige week vielen militairen uit het voormalige leger van Bashar al-Assad de nieuwe machthebbers aan van de groepering Hayat Tahrir al-Sham (HTS), onder leiding van interim-president Ahmed al-Sharaa. Inmiddels zouden er meer dan duizend doden zijn gevallen, onder wie veel burgers.

'Spanningen niet meteen verdwenen'

Dat het geweld nu weer oplaait, komt niet helemaal onverwachts, zegt correspondent Nienke Edelenbosch, die in Libanon woont. "Na de val van Assad is er een nieuwe regering gekomen. Maar dat betekent niet dat alle spanningen tussen de verschillende groepen meteen verdwenen zijn", benadrukt ze.

Hoewel de voormalig dictator weg is, zijn de mensen die hem aanhangen lang niet allemaal verdwenen. "Vooral pro-Assad-groepen hebben baat bij escalatie." Onder Assad zijn er veel ernstige misdaden gepleegd. Die plegers hebben geen belang bij een stabiele situatie, dan is het moeilijker om onder berechting uit te komen.

Leger gemobiliseerd

En het escaleerde inderdaad. Als reactie op de aanvallen van pro-Assad-soldaten afgelopen donderdag mobiliseerde de nieuwe overheid het leger. "Dat trok naar de kust om de boel te sussen. Maar er ontstonden juist nieuwe gevechten en meer chaos, waarbij heel veel burgers omkwamen", vertelt Edelenbosch.

Volgens haar heeft dat ermee te maken dat bepaalde groepen binnen het nieuwe leger radicaler zijn dan de andere. "Dit leger is een verzameling van allerlei oud-oppositiegroepen. Dat is HTS, maar er zijn ook andere fracties met extremere ideologische motieven dan het hart van de regering. En dat maakt het moeilijk voor de nieuwe overheid om het onder controle te krijgen."

Geen journalisten in het gebied

Wat het moeilijk maakt om vast te stellen wie het huidige geweld tegen Syrische burgers pleegt, is dat er geen onafhankelijke journalisten in het gebied zijn waar het geweld nu plaatsvindt, legt Edelenbosch uit.

"Zijn het inderdaad de pro-Assad-groepen, of is dat het leger van de huidige overheid? En welke fracties binnen dat leger plegen dan dat geweld?" Het zijn vragen die niemand nu met zekerheid kan beantwoorden.

Een fragiel land

De nieuwe Syrische regering staat voor een enorme klus, zegt Edelenbosch. "Het land ligt in puin. Er heeft 14 jaar een burgeroorlog gewoed. Er is heel veel geld nodig om het weer op te bouwen."

"Tegelijk gaat het economisch erg slecht. Veel mensen hebben geen werk. Er is weinig elektriciteit, weinig voedsel. Mensen staan uren in de rij voor een brood. Bij elkaar zorgt dat ervoor dat het land fragiel is."

Een Syrië voor alle Syriërs

En dat zal niet snel zijn opgelost. De nieuwe Syrische overheid en president willen één Syrië voor alle Syriërs, zeggen ze. Een Syrië waar ook minderheden beschermd worden, vertelt Edelenbosch.

"Maar met de huidige spanningen tussen verschillende bevolkingsgroepen is dat nogal een uitdaging. Dan merk je hoe fragiel het allemaal is. Mensen die ik spreek in Syrië zeggen: 'Ik sta wel achter deze nieuwe president, maar kan hij me beschermen als het misgaat?' Dat dat nog niet lukt, blijkt nu."

Stap in de goede richting

De correspondent hoort dat veel mensen in Syrië op de vlucht slaan. "Die vertrekken met een paar spullen naar de bergen of de bossen." Ook steken Syriërs de grens met Libanon over. Tot nu toe gaat het volgens de lokale autoriteiten om ongeveer 4.300 mensen, weet Edelenbosch.

President Ahmed al-Sharaa heeft inmiddels een nieuwe, onafhankelijke commissie opgesteld die gaat onderzoeken waardoor het nu zo geëscaleerd is. De daders moeten vervolgd worden, zegt hij. "Dus dat is wel een stap in de goede richting."