tv LIVE radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Oud-leerlingen inzetten en 3 andere ideeën om het onderwijs te vernieuwen

Oud-leerlingen inzetten en 3 andere ideeën om het onderwijs te vernieuwen
Bron: EenVandaag

De basisschool, de universiteit en alles daartussen kampen met werkdruk, personeelstekort, prestatiedrang en geldgebrek. Onderwijsinstanties experimenteren volop met oplossingen voor die tekorten.

Dit zijn vier voorbeelden van hoe door heel het land geprobeerd wordt het onderwijs te vernieuwen.

Lees ook

1. Unitonderwijs

Unitonderwijs
Bron: EenVandaag
Kinderen in een van de units op basisschool Woutertje van Leyden.

Sinds 2011 hebben tientallen Nederlandse basisscholen schoolklassen afgeschaft. Kinderen worden niet langer in klassen geplaatst, maar in zogeheten units.

Basisschool Woutertje van Leyden opende in 2017 haar deuren in Leiden. De school heeft alle leerlingen in twee units ingedeeld, allebei met zo'n 70 leerlingen. Eén unit is voor de kleuters, de ander voor de overige leerlingen. Leerlingen van 6 tot en met 12 leren gemengd. Naast de units zijn er kleinere mentorgroepen. De mentor bespreekt de ontwikkeling van de leerling met de ouders én de leerling zelf.

Mini-maatschappij

Directeur Leon Plomp is er van overtuigd dat unitonderwijs voor veel leerlingen werkt: "Ik denk dat dat eigenlijk inherent is aan de maatschappij. Daarin zitten we vaak ook in grote groepen. Daar heb je sociale vaardigheden nodig. Dit is een soort oefenen in een mini-maatschappij."

Leerkracht Afra van Leeuwen werkte voorheen in het 'normale' klassikale basisonderwijs."We kijken wat de kinderen nodig hebben. Wat wil je nog leren, wat zijn je talenten? We helpen de kinderen om die doelen te bereiken." Dat jong en oud door elkaar heen zitten, helpt daar volgens haar goed bij. "Er zijn kinderen in groep 1 die letters willen leren. Officieel wordt dat nog niet aangeboden, maar hier kan het dus wel."

Minder werkdruk

Unitonderwijs zou niet alleen de ontwikkeling van leerlingen ten goede moeten komen, maar moet ook werkdruk voor leerkrachten verminderen. Op basisschool Woutertje van Leyden is dat al voelbaar. Leerkracht Afra van Leeuwen: "Omdat je met elkaar zaken organiseert, voel je veel minder de druk dan op een gewone basisschool."

Volgens Van Leeuwen is het in regulier klassikaal onderwijs vaak niet eenvoudig om voor alle leerlingen aandacht te hebben: "Je hebt een heel eenzijdig beeld van de kinderen. Je moet alles alleen doen. Nu ben je met elkaar, en kun je een keer zeggen: 'Kan iemand iets van mij overnemen?'"

Unit-onderwijs op basisschool Leiden

2. Eigen verantwoordelijkheid

Vathorst College
Bron: Vathorst College
De methode van het Vathorst College in Amersfoort.

Het Vathorst College in Amersfoort wil zich onderscheiden met kunstvakken en buitenschoolse projecten. Vooral focust de middelbare school op zelfwerkzaamheid. Arnoud Alting, leraar Engels, staat niet standaard voor een rij schoolbanken.

Vaak laat hij de verantwoordelijkheid bij leerlingen zelf over welke instructielessen ze willen bijwonen: "Over sommige instructies zeg ik: 'Ik verwacht dat iedereen komt, want voor iedereen is dit onderwerp moeilijk', maar soms vind ik dat leerlingen dat zelf mogen weten."

Niet alleen voor 30 leerlingen

Deze methode verandert de werkdruk. "Je staat niet alleen voor dertig leerlingen, je hoeft niet het hele lesuur de teugels vast te houden", zegt Alting. De school stelt extra geld beschikbaar voor docenten die hun eigen methode of leerlijn willen ontwikkelen.

"We besparen geld door minder in te kopen bij de bekende uitgeverijen voor schoolmateriaal", zegt directeur Jasmijn Kester. "Dat geven we liever uit aan creatieve docenten die vanuit hun eigen vakmanschap hun lessen creëren."

Luisteren

Het Vathorst College geeft meer verantwoordelijkheid aan leerlingen en docenten, en verdeelt het geld en de werkdruk daarmee op een andere manier.

3. Huiswerkbegeleiding van oud-leerlingen

Belgisch Park
Bron: Belgisch Park
Leerlingen tijdens de huiswerkbegeleiding van Studiehuis Belgisch Park.

Ook buiten de muren van het schoolgebouw wordt geïnnoveerd. In Den Haag heeft natuur- en scheikundeleraar Cees van Halen zich gestort op het opzetten van een vooruitstrevend huiswerkinstituut. Samen met Devon Diercks (21) richtte hij Studiehuis Belgisch Park op.

Oud-leerlingen die net hun middelbare schooldiploma hebben gehaald en bijvoorbeeld een tussenjaar nemen, werken hier. Van Halen: "De kracht is dat we met jongvolwassenen werken. Zij weten hoe fijn het is als alles op school lekker loopt, maar ook hoe het voelt om vast te lopen met je huiswerk."

Slimme huiswerkmanieren

Het studiehuis biedt huiswerkbegeleiding, bijles en examentraining in een stimulerende omgeving. Ze werken er met de 'Pomodoro-techniek'. Leerlingen werken een half uur onafgebroken en geconcentreerd, daarna volgt een pauze van 3 minuten. Na de vierde keer is de pauze langer. "Er zijn veel slimme manieren of beter te studeren", zegt Van Halen. "Als je die manieren kent, maak je het huiswerk een stuk efficiënter."

Cees van Halen vindt dat er veel meer aandacht moet zijn voor bijles en huiswerkbegeleiding. "Natuurlijk kost het geld, maar dit zijn zulke kleine bijdragen ten opzichte van wat een school per jaar kost. Huiswerkbegeleiding zou je eigenlijk standaard moeten integreren, zeker in de onderbouw. Dat meta-niveau, hoe leer ik eigenlijk beter, dat leer je niet meer op een middelbare school."

Luisteren

Het huiswerkinstituut leert middelbare scholieren hoe ze beter moeten studeren.

4. De Universiteit van Nederland

Universiteit van Nederland
Bron: EenVandaag
De studio in Club Air van de Universiteit van Nederland.

Ook sommige hogescholen en universiteiten kampen met een tekort aan tijd, geld en aandacht. Nederland telt veertien universiteiten; daarmee zijn de beste colleges versnipperd over het hele land.

De Universiteit van Nederland verzamelt de meest interessante colleges van universitaire docenten in Nederland. De colleges worden gefilmd in een aansprekende setting: met publiek, goede belichting, technisch vernuftige presentatiemiddelen.

Miljoenen mensen bereikt

Maurice van Wordragen is 25 en directeur van de Universiteit van Nederland: "We bereiken iedere maand miljoenen mensen met de colleges die gratis verspreiden. We vinden het super belangrijk dat de professoren die een goed verhaal hebben ook voor een breed publiek beschikbaar is."

Toch denkt Van Wordragen niet dat de video's een hele universiteit kunnen vervangen. "De verdieping door werkcolleges, het werken in kleine groepjes en het contact met docenten, daar heb je toch de universiteiten voor nodig."

Luisteren

Op bezoek bij opnames van de Universiteit van Nederland in Club Air in Amsterdam.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Afschaffen financieel gunstige expatregeling is 'slecht idee', waarschuwen bedrijven en experts

Afschaffen financieel gunstige expatregeling is 'slecht idee', waarschuwen bedrijven en experts
Toon van der Wulp van uitzendbureau WFS Pro
Bron: EenVandaag

Werken in Nederland wordt steeds minder aantrekkelijk voor kennismigranten. Het kabinet wil de huidige gunstige regelingen voor hen verder afbouwen. Bedrijven die veel expats in dienst hebben, maken zich zorgen.

"Niet alleen voor mijn bedrijf, maar voor heel Nederland is dat een slecht idee." Dat zegt Toon van der Wulp van uitzendbureau WFS Pro. Hij bemiddelt tussen technische bedrijven en talenten die vanuit de hele wereld komen, zoals in de luchtvaart en scheepvaart.

Beperken belastingvoordelen

Van der Wulp denkt dat door het afbouwen van gunstige regelingen voor expats, Nederland minder aantrekkelijk wordt gemaakt. En dat terwijl we volgens hem die internationale talenten juist zo hard nodig hebben.

Pieter Omtzig van NSC heeft voorgesteld om de belastingvoordelen voor expats verder in te perken. De beperking van voordelen voor expats moet financiële ruimte scheppen voor andere beleidsmaatregelen.

'Afschaffen is slecht idee'

Volgens arbeidsmarkteconoom Paul Muller is het afschaffen van de belastingvoordelen voor expats een slecht idee en vooral bedoeld voor de bühne. "Het idee is dat dit een besparing oplevert, doordat deze groep meer belasting zou betalen als we de regeling versoberen of afschaffen."

"Maar", zegt Muller erachteraan, "als die groep kleiner wordt, verwacht ik niet dat de belastingopbrengsten toenemen. Een kleinere groep migranten betekent per saldo niet per se meer belastinginkomsten."

Bekijk ook

info

De expatregeling

De expatregeling is bedoeld voor buitenlandse werknemers die tijdelijk in Nederland werken en meer dan 46.660 euro per jaar verdienen. Tot eind 2023 konden hoogopgeleide buitenlandse werknemers vijf jaar lang 30 procent van hun jaarsalaris belastingvrij ontvangen.

Vanaf 1 januari 2027 wordt het belastingvrije percentage verlaagd van 30 procent naar 27 procent. Na vijf jaar betalen expats het reguliere belastingtarief. Volgens de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) werden in 2022 ongeveer 33.030 aanvragen voor kennismigranten ingediend. In 2023 daalde dit aantal naar 25.880 aanvragen.

Oorsprong van de maatregel

De regeling werd ooit ingevoerd om tegemoet te komen aan de extra kosten die expats maken bij een verhuizing naar Nederland, zoals huisvesting en scholing van kinderen.

"Tot op zekere hoogte is dat een redelijk uitgangspunt", aldus Muller.

Eerlijke concurrentie?

Omtzigt stelt dat het belastingvoordeel voor expats oneerlijk is. Volgens hem krijgen mensen die hier geboren zijn minder salaris voor hetzelfde werk dan mensen uit het buitenland. Van der Wulp is het daar niet mee eens.

"Expats krijgen misschien meer geld, maar ze leveren ook iets op. Hun aanwezigheid zorgt voor economische groei en een betere arbeidsmarkt, wat meer werkgelegenheid creëert voor veel Nederlanders", legt de arbeidsbemiddelaar uit.

Bekijk ook

Woningmarkt onder druk?

Een veelgehoorde klacht is dat expats in regio's zoals Eindhoven veel huizen kopen, waardoor mensen die al hun hele leven in de regio wonen moeilijker een woning vinden.

"Je kunt niet ontkennen dat expats hier huizen huren of kopen. Maar ze verstoren de woningmarkt niet direct. Het echte probleem is het tekort aan woningen", zegt Van der Wulp.

Europese concurrentie

Volgens Muller blijft een belangrijk argument vaak onderbelicht: de toenemende belastingconcurrentie tussen Europese landen.

"Binnen de EU is het wellicht onwenselijk dat we hoogopgeleide mensen uit andere landen proberen aan te trekken door minder belasting te vragen, omdat andere landen dat ook doen. Steeds meer Europese landen hanteren dergelijke regelingen", ziet de arbeidsmarkteconoom.

Afschaffen financieel gunstige expatregeling is 'slecht idee', waarschuwen bedrijven en experts

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Wie gaat Gaza besturen? Arabische landen komen er (nog) niet uit

Wie gaat Gaza besturen? Arabische landen komen er (nog) niet uit
De wederopbouw van Gaza kan pas van start gaan na fase drie van het bestand tussen Hamas en Israël.
Bron: EPA

De eerste fase van het bestand tussen Israël en Hamas verstrijkt bijna. Op 3 maart moet er een akkoord voor een permanent staakt-het-vuren liggen. Maar wie vervolgens de Gaza-strook moet besturen? Daar denken ongeveer alle betrokken landen anders over.

Vanaf 3 maart gaat fase twee van het bestand tussen Israël en Hamas gelden. In die fase moet Israël zich terugtrekken uit Gaza. Hamas moet, in ruil voor de vrijlating van Palestijnse gevangen, alle overige nog levende gijzelaars vrijlaten. Fase twee moet de bodem leggen voor wederopbouw. Dat betekent ook: het eens worden over wie Gaza gaat besturen.

Wie gaat Gaza besturen?

Het meest opvallende plan is natuurlijk dat van president Trump. Hij wil van de Gazastrook een luxe vakantieoord maken. De Gazanen moeten opgevangen worden in buurlanden Egypte en Jordanië. "Of er daarna ruimte is voor de Gazanen om terug te keren, is onduidelijk", zegt Midden-Oosten expert Leo Kwarten.

De focus van Israël ligt op het verdwijnen van Hamas. "Zij mogen nooit meer aan de macht komen wat Israël betreft. Maar Israël wil ook niet dat de Palestijnse autoriteit de macht overneemt. Wie dan wel, blijft onduidelijk."

Bekijk ook

Arabische landen komen er niet uit

Vrijdag kwamen de leiders van Egypte, Jordanië, Saudi-Arabië, Qatar en de Verenigde Arabische Emiraten bijeen om met een alternatief plan voor dat van Trump te komen. Over twee dingen zijn de landen het in ieder geval eens: "De Gazanen moeten tijdens de wederopbouw in Gaza kunnen blijven en Hamas moet plaatsmaken voor een ander bestuur."

In wiens handen dat bestuur dan wel moet komen, daar denken de verschillende landen anders over. Zo zouden Egypte en Saudi-Arabië graag de Palestijnse Autoriteiten in Gaza zien. "Maar Egypte weet dat Israël daar nooit akkoord mee zou gaan, dus komt het niet ter sprake."

Uitspreken tegen Trump

Qatar vindt dat de bewoners van de Gazastrook zichzelf moeten uitspreken over wie ze aan de macht willen. "Ik verwacht wel dat deze landen er uit komen. Ze moeten wel, om tegenwicht aan Trumps plan te bieden."

Wat als er op drie maart nog geen akkoord ligt? "Ik verwacht dat de onderhandelingen dan gewoon door zullen gaan. Hamas heeft geen belang bij het voortzetten van de oorlog, ze hebben flinke klappen gehad. Israël is afhankelijk van Amerika en Trump wil dat de oorlog stopt", sluit de expert af.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant