De verkiezingsprogramma's voor de Kamerverkiezingen van 2021 zijn in de maak. Belangengroepen lobbyen daarom druk om ruimte voor hun plannen. Daarbij is de talkshow invloedrijker geworden dan de wandelgang.

Of je nu een olie-multinational, een milieu-organisatie of een hengelsportvereniging bent: lobbyen doe je niet meer alleen achter gesloten deuren. Politieke partijen zijn steeds gevoeliger geworden voor het publieke debat, dus daar halen ze ook steeds meer van hun ideeën vandaan.

Verschuiving naar de talkshow-tafel

Deze verschuiving is duidelijk voor Arco Timmermans, hoogleraar Public Affairs aan de Universiteit Leiden. "De talkshow-tafel is nu al een belangrijkere plek voor de lobby dan de wandelgang. Een duidelijk voorbeeld daarvan is het voorstel over de verpleegkundige zorg, die door de minister tijdens een uitzending van Jinek werd teruggetrokken."

Robbert Baruch, lobbyist voor auteursrechtenorganisatie Buma/Stemra, legt uit waar de lobbyisten rond het Binnenhof nu mee bezig zijn. "De tijd dat je een A4tje indiende dat vervolgens werd overgenomen is voorbij."

"De tijd dat je een A4tje indiende, is wel voorbij; zo die er ooit geweest is", aldus lobbyist Robbert Baruch.

Maatschappelijke relevantie

Robbert Baruch vertelt over de praktijk van het lobbyen. "Het belangrijkste is dat je de maatschappij erbij betrekt. Dan weet jouw achterban ook waar ze op moeten stemmen als het in de verkiezingsprogramma's staat, of juist als het er niet in staat. Daardoor wordt het voor de partijen gelijk een stuk relevanter."

Maar hoe zit dat voor belangengroepen die een punt hebben dat misschien door minder mensen wordt gedragen? "Dan moet je je issue toch naar een breder publiek zien te trekken, laten zien dat wat je wil bereiken ook voor andere mensen belangrijk is."

Lange adem

Volgens Baruch heb je als lobbyist een lange adem nodig. "De kans dat jouw issue leidt tot beleid dankzij iets dat je hier gewonnen hebt is heel klein. Maar een 'nee' is altijd een eerste stap op de weg naar een 'ja'."

Daarnaast geeft hij aan dat verkiezingsprogramma's in de loop der jaren minder belangrijk zijn geworden. "Heel veel beleid ligt al vast, dat komt vanuit de EU of op basis van opborrelende problemen. Dat maakt het voor lobbyisten ingewikkelder."

De 'stille lobby' geeft minder kans op succes

Volgens hoogleraar Timmermans is het niet zo dat grote bedrijven en organisaties de lobby overheersen. "Je ziet het aan de Groningse gasgedupeerden, de toeslagenaffaire en pgb-misbruik: allemaal issues die vanuit de samenleving door burgers zelf zijn aangedragen."

Timmermans ziet de invloed het publiek debat toenemen. "Als je je als groot bedrijf beperkt tot de 'stille lobby' heb je minder kans op succes. Als de lobby wordt ontdekt door de media werkt het zelfs tegen je. Dat zag je bijvoorbeeld bij de afschaffing van de dividendbelasting voor multinationals, die na de ontstane ophef toch niet doorging."

Kijk hier naar de TV-reportage over de lobby rond de commissies die de verkiezingsprogramma's schrijven.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.