Het wordt waarschijnlijker dat we ouder dan honderd jaar worden. Door verbeterde gezondheidszorg en betere leefomstandigheden neemt de gemiddelde levensverwachting sterk toe. Op dit moment worden Nederlanders gemiddeld 81,7 jaar oud. Dat is nog even verwijderd van de 'magische grens' van honderd jaar. Geneticus Jan Hoeijmakers doet al jaren baanbrekend onderzoek naar veroudering. Daarmee brengt 'de ouderdomsprofessor' een leeftijd van drie cijfers dichterbij.

Jan Hoeijmakers (1951) studeerde biologie aan de Universiteit Nijmegen, en promoveerde in 1981 aan de Universiteit van Amsterdam op moleculaire mechanismen. Direct daarna startte hij aan het Erasmus MC, waar hij sinds 1993 werkzaam is als hoogleraar moleculaire genetica. Onder zijn leiding is een heel nieuwe onderzoek gestart, op basis van moleculaire biologie, naar veroudering en kanker. 

Dat langdurige onderzoek is gebaseerd op een ontdekking begin deze eeuw. Hoeijmakers kwam erachter dat veroudering alles te maken heeft met beschadigingen van het DNA in onze lichaamscellen. De cellen kunnen zichzelf repareren, maar dat proces loopt soms fout. "Als je die beschadigingen niet kunt repareren of verwijderen, dan gaat het DNA achteruit. Dan doen de cellen hun werk niet meer en worden er foutjes gemaakt. Er ontstaat kanker, cellen gaan dood. Als zenuwcellen sterven kan Alzheimer ontstaan. DNA-beschadiging is dus een hele belangrijke bron van verouderen", vertelt Hoeijmakers. Het tegengaan van deze DNA-beschadigingen kan dus de sleutel zijn tot gezond ouder worden.

Minder eten, gezonder oud

Vervolgonderzoek richt zich nu op het ontdekken hoe je lichaam wél het DNA kan herstellen. "Als we het lichaam meer tijd zouden laten investeren in onderhoud en minder in groei, dan blijft het langer gezond", vertelt Hoeijmakers in 2012 in de VPRO Gids. Je lichaam groeit minder als het minder te eten krijgt. Een speciaal dieet lijkt dus de oplossing. "Resusapen die op 70 procent van de normale voedselhoeveelheid worden gezet, die hebben geen diabetes, geen overgewicht, ze hebben heel weinig hart- en vaatziekten en veel minder vormen van kanker."

Kijk & lees meer:

Prijzen en onderscheidingen

Voor zijn onderzoeken ontving Hoeijmakers meerdere grote prijzen en subsidies. In 1998 kreeg hij de Spinozapremie, de belangrijkste prijs in de Nederlandse wetenschap. Uniek is het twee keer toekennen van de 'advanced grant' van de European Research Council (ERC).

Begin 2017 ontving Hoeijmakers 2,5 miljoen euro van de ERC, bestemd voor 'excellente onderzoekers die al aangetoond hebben een eigen onderzoeksgroep te kunnen leiden'. In 2013 kreeg hij van dezelfde ERC 2,25 miljoen. In 2013 werd Hoeijmakers benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.