Elke avond kom ik bijna uitgeput aan op mijn kamer in Lincoln’s Inn Fields. Overal op de vloer liggen de kranten half opengeslagen rond het bed.
Permanent ben ik online om te voorkomen iets te missen, ik slaap soms met de televisie aan. Weet ik wel genoeg? Zijn alle argumenten voor Ja of Nee wel geland? Misschien blijkt vrijdagochtend bij het ontbijt wel 55 procent vóór de EU, en hebben we ons allemaal gek laten maken. Of misschien is het ook wel juist andersom? Maar gekmakend is het.
Ze liep, nog met haar vraag op een kaartje gedrukt in de hand, het perscentrum in, na afloop van het grote BBC-referendumdebat. Een vraag stellen, het was er niet van gekomen. Uit de honderden vragen koos de BBC er twaalf. Uiteindelijk werden zes vragen in de live-uitzending gesteld. Zij was reservevragensteller. Als troost mocht ze van de BBC-productie naar de spin room, waar na afloop het debat wordt geanalyseerd en waar spin doctors journalisten bij hun analyse proberen te ‘bewerken’. Daar kon ze dan vertellen wat haar vraag was. Alleen ík sprak haar aan. Ze had een vraag, maar wist als geen ander zelf ook het antwoord: Leave.
Hoog opgeleid, bij IBM gewerkt, nu in het onderwijs. ‘Ja’ of ‘Nee’ kiezen heeft niks met emotie te maken, wel met feiten, zei ze. Brussel gaat over ons en wij gaan niet meer over onszelf. Daar kwam haar verhaal zo’n beetje op neer. Buiten Europa is er nog heel veel wereld, benadrukte ze nog.
Veel heb ik van de campagne gezien. Op straat, voor de ingang van Underground stations, bij de Battle bus en ik heb highbrow discussiebijeenkomsten bezocht. Bij de Royal Over-Seas League, niet ver van Buckingham Palace, begreep ik pas goed waarom Britten eigenlijk niks van de EU moeten hebben.
Hier, in deze besloten sociëteit, wordt nog met respect over het Gemenebest gesproken, over toen het Koninkrijk nog Empire was. Van Europa moeten ze niks hebben. David Nuttall, conservatief parlementslid, sprak er. Hij is de grote boosdoener, want bedacht enkele jaren geleden dat er een in-out-EU-referendum moest komen. Aan het spreekgestoelte hing een portret van het meest kritische EU-lid bij uitstek: Margaret Thatcher.
Hier in dit prachtige gebouw uit een andere tijd begreep ik plots waarom veel Britten nog steeds lijden aan het superioriteitscomplex en dat die bureaucraten in Brussel niet weten hoe de wereld in elkaar zit. Zo word je ingestraald, je voelt het onmiddellijk.
De Sun suggereert dat de Queen tijdens een diner aan haar gasten heeft gevraagd of ze haar drie goede redenen kunnen geven om ín Europa te blijven. ‘Sorry Ma’am, we can’t think of ONE’, staat er groot op de voorpagina.
Politiek commentator Kees Boonman houdt deze week een dagboek bij over het EU-referendum in het Verenigd Koninkrijk.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.