Belangenbehartiger buitenlandse gevangenen breekt met ministerie

Tussen PrisonLAW en het ministerie van Buitenlandse Zaken is een vertrouwensbreuk ontstaan. Volgens de organisatie wordt haar onafhankelijkheid aangetast. Daarom weigert de belangenbehartiger van ongeveer honderd gevangenen in het buitenland om langer subsidie te ontvangen van het ministerie. Kamerleden reageren geschrokken: 'Je moet mensen niet de mond snoeren'.

De dienstverlening van PrisonLAW aan het merendeel van de honderd gedetineerde Nederlanders in het buitenland, wordt de komende tijd afgebouwd. Het ministerie zegt dit besluit te betreuren en zoekt een andere organisatie, die de belangen van deze gevangenen gaat behartigen.

Consulaire bijstand schiet tekort

“Wij kregen binnen PrisonLAW het gevoel dat het ministerie van Buitenlandse Zaken ons als een verlengstuk beschouwde. Dat we een onderschikte zijn van dat ministerie. Ze zagen ons niet als een stichting die onafhankelijk de belangen van cliënten moet waarborgen”, meent oprichter Rachel Imamkhan. Ze zegt dat consulaire bijstand regelmatig tekortschiet.

"Het ministerie zet zich vaak pas in als familie of advocaten zorgen voor aandacht in de media. Alle energie van Buitenlandse Zaken is erop gericht om het imago van het ministerie hoog te houden", vertelt Imamkhan. Volgens het ministerie klopt dit niet, en doet dit 'geen echt aan de inspanningen van alle medewerkers die zich inzetten voor consulaire bijstand aan 1.900 gevangenen wereldwijd.'

34 jaar mogelijk onterecht vast

Imamkhan is advocaat van de Nederlandse Surinamer Jaitsen Singh, die 34 jaar mogelijk onterecht vastzit in de Verenigde Staten. Singh heeft een klacht ingediend bij Buitenlandse Zaken over een schenking van zijn zus, een bedrag van ongeveer 450 dollar.

Volgens Singh is dat geld onterecht achtergehouden. Singh zegt dat de medewerker hem tijdens een gevangenisbezoek heeft gezegd dat het geld is verrekend met gemaakte privé telefoonkosten voor Singh. Het ministerie zegt dat de medewerker dat ontkent.

Intern onderzoek blijft geheim

Naar aanleiding van de klacht van Singh werd een intern onderzoek gestart, dat inmiddels is afgerond. Daarin staat dat de medewerker niets te verwijten valt. Het bedrag is niet gevonden en Singh handhaaft zijn klacht.

Hij ontving alleen de schriftelijke conclusie. Een motivatie daarvan ontbrak. Het onderzoeksrapport mag niet worden ingezien door Singh en zijn advocaten. Volgens Buitenlandse Zaken is dit 'om privacyredenen en omdat zulke onderzoeken altijd vertrouwelijk zijn'.

Geen afscheid kunnen nemen van moeder

Imamkhan moest naar het ministerie komen, nadat ze zich in de pers kritisch had uitgelaten over Buitenlandse Zaken. “Ik begreep niet zo goed waarom ik naar het ministerie van Buitenlandse Zaken moest komen", zegt ze daarover.

"Het ging alleen maar over het interview dat ik in de pers had gegeven en waarom ik dat had gezegd. Ik begreep dat de minister hier niet blij mee was, terwijl ik alleen maar dacht: er heeft iemand 12 jaar vastgezeten voor iets wat hij niet heeft gedaan. Zijn moeder is overleden, daar heeft hij niet eens afscheid van kunnen nemen. Het lijkt me toch dat zijn belang voor het belang van het ministerie gaat?”

“Het kwam intimiderend over. Het is niet voor niets dat we de stekker eruit hebben getrokken. We hebben na dit soort gebeurtenissen het ministerie aangesproken op hun gedrag. Gevraagd om een constructieve oplossing. Maar het gebeurde niet. Wij kregen ook het gevoel van: wat is hun manier van werken? Ze hebben geen poging ondernomen om hun gedrag te veranderen”, legt Imamkhan uit.

'Ministerie moet kritiek omarmen'

Kamerlid Michiel van Nispen (SP) heeft Kamervragen ingediend over de kwestie. "Ik vind het hartstikke jammer dat deze club, die zulk belangrijk werk deed voor Nederlandse gedetineerden die soms zaten te verpieteren in een buitenlandse cel, moeten stoppen met het werk. Dat verwijt ik het ministerie van Buitenlandse Zaken", zegt hij.

"Ik vind dat het ministerie kritiek moet omarmen, kijken wat ze ermee kunnen doen. Maar niet mensen de mond snoeren." Van Nispen wil onder andere weten waarom het ministerie koos om het rapport geheim te houden. Ook wil hij weten waarom het ministerie kiest om een andere belangenbehartiger te zoeken, in plaats van het geschil met PrisonLAW op te lossen.

'Ze kunnen het dak op'

“Het was overduidelijk. Nederland wist in 2007 / 2008 dat een eigen onderdaan gevangen zat in Spanje, waar een positieve DNA-match met iemand anders was”, zegt Kamerlid Pieter Omtzigt (CDA)

“Op dat moment wist iedereen dat Romano van der Dussen het niet gedaan had. Tot op de dag van vandaag zegt het ministerie van Buitenlandse Zaken: ‘wij hebben ons aan alle procedures gehouden.’  Alle procedures? Ga het dak op! Je had wel iets verder mogen gaan! Als zo iets gebeurt, ga je niet om 5 uur naar huis. Dan werk je maar een paar uur over, want dan is je taakopvatting een klein beetje beperkt.”