Waarom het niet gek is dat benzine straks waarschijnlijk meer kost, volgens deze econoom: 'Nu heel betaalbaar'

In mei 2022 besloot het toenmalige kabinet-Rutte IV om na de Russische inval in Oekraïne een flinke accijnskorting aan de pomp in te voeren, om de benzineprijzen een beetje te dempen. Door de hogere olieprijzen waren zowel de benzine- als de dieselprijzen flink gestegen.

'Heel erg betaalbaar'

Deze maatregel is een paar keer verlengd, maar loopt op 1 januari 2026 af. Het kabinet lijkt te twijfelen om deze accijnsmaatregelen nog een keer te verlengen. Dus dreigt een winstgevend voordeel voor de automobilist te vervallen. En zijn autorijders volgend jaar een kwartje meer kwijt per liter benzine. "De keuze om dit te doen is een politieke keuze", legt hoofdeconoom van de ING Marieke Blom uit.

Maar volgens Blom zijn de economische omstandigheden nu wel wezenlijk anders dan 3 jaar geleden. "De olieprijzen zijn een stuk gedaald. In 2022 betaalden automobilisten - na de accijnsverlaging - zo'n 2,12 euro per liter. Die prijs ligt nu op 1,91 euro. Dus in verhouding tot wat we eerder betaalden voor benzine, is de prijs per liter op dit moment heel betaalbaar."

Supermarkt vs benzinepomp

Zeker als je de prijs aan de pomp vergelijkt met wat we als consument bijvoorbeeld in de supermarkt uitgeven, komt de automobilist er zeker niet slechter vanaf, legt Blom uit. "We zitten qua benzineprijs weer een beetje op hetzelfde niveau als voor 2022."

"Alleen zijn in de tussentijd andere spullen wel veel duurder geworden", voegt ze daaraan toe. "We hebben natuurlijk heel veel inflatie gehad, dus spullen zijn gemiddeld genomen 14 procent duurder geworden. Dat geldt niet voor benzine, dat is in verhouding tot al het andere wat we kopen, goedkoper geworden."

Hogere lonen

Wat ook meespeelt, gaat Blom verder, is dat we in de tussentijd veel meer zijn gaan verdienen. "De lonen zijn sinds 2022 een heel stuk gestegen, die liggen 20 procent hoger dan op het moment dat deze accijnskorting inging. Dat betekent dat je relatief meer liters benzine kunt kopen per uur dat je gewerkt hebt."

Daarbij was volgens Blom 'sowieso altijd al het idee dat deze korting tijdelijk zou zijn'. "Het was destijds in 2022 nooit de bedoeling dat deze accijnskorting zou blijven. Het idee was dat dit een tijdelijke maatregel zou zijn om de hoge olieprijzen op te vangen door de oorlog in de Oekraïne. Dat er op een gegeven moment weer een einde komt aan deze maatregel is op zich dus niet zo gek."

Voordeel voor hogere inkomens

Tot slot kun je volgens de econoom vraagtekens plaatsen bij wat voor effect deze maatregel heeft. Want volgens Blom zijn het vooral de hogere inkomens die voordeel hebben bij deze belastingkorting op de benzineprijs.

"Mensen met hogere inkomens hebben vaker een auto. Bovendien hebben ze ook vaker een grotere auto. En ze rijden ook nog eens meer kilometers met die auto", somt de econoom op. "Dat betekent dat het voordeel hiervan wel drie keer zo groot is voor mensen met een hoger inkomen dan voor mensen met een lager inkomen. Dus als de overheid mensen met een smallere beurs tegemoet wil komen, dan kun je veel beter gerichtere maatregelen treffen."

Verschil met buitenland

Toch snapt Blom dat met name de lagere prijzen aan de pomp in buurlanden als België en Duitsland bij veel automobilisten tot gefronste wenkbrauwen leidt. Al is dat verschil wel makkelijk uit te leggen.

"De accijnzen op benzine liggen daar een stuk lager, dat is wederom een politieke keuze. Bovendien betalen automobilisten in Frankrijk een behoorlijk bedrag aan tol. Dat is een andere manier om de infrastructuur te bekostigen. En bedenk ook dat in veel landen waar Nederlanders op vakantie gaan, de lonen echt een stuk lager liggen. Dus voor de bevolking daar is de benzine niet per se veel betaalbaarder dan de prijs voor mensen hier in Nederland is", sluit ze af.