Oud-stuntvliegtuig helpt Oekraïne drones uit de lucht te halen: 'Goedkope manier om drones onschadelijk te maken'
Een oud vliegtuig dat ooit gebruikt is door piloten van de Sovjet-Unie krijgt een nieuwe functie in Oekraïne. Dankzij de Nederlandse stichting Protect Ukraine. "We zijn druk bezig met kijken of we er meer aan kunnen schaffen."
Het is geen vliegtuig met de nieuwste technieken aan boord, maar wel een heel effectief wapen om drones uit de lucht te halen. Vrijwilliger Patrick legt uit hoe het werkt: "Ze stijgen op als ze een signaal krijgen dat er een wolk met drones aankomt. Als ze in de lucht zijn met 250 kilometer per uur gaat de cockpit open. De piloot zit voorin, achterin zit de 'gunner', en die schiet vanaf een afstand van 50 tot 100 meter met een wapen de drones uit de lucht. Als je dit zou doen met afweergeschut vanaf de grond is het veel duurder."
Heel effectief
Volgens oprichter Jaap Scholten van de stichting Protect Ukraine is het een hele effectieve manier om drones uit de lucht te halen: "Het is een methode die eigenlijk komt uit de Eerste Wereldoorlog, maar in Oekraïne zijn de vliegtuigen verantwoordelijk voor het neerhalen van 10 procent van de Shahed drones. Dat is gigantisch, dat betekent dus dat ze honderden levens redden van mensen."
"De Shahed drones zijn de drones die uit Iran komen, die grote monsters die op steden worden afgevuurd die flatgebouwen en ziekenhuis en alles opblazen en veel burgerdoden veroorzaken." Vertelt Scholten
'Ook medische spullen gebracht'
Een van de stuntvliegtuigen is een JAK-52, dit vliegtuig werd oorspronkelijk gebruikt om piloten van de Sovjet-Unie te trainen en werd de laatste jaren gebruikt in Engeland als stuntvliegtuig. "We hebben dit vliegtuig gekocht voor 78.000 euro, dat is dus echt helemaal niks", vertelt Scholten. "We zijn ook druk bezig om te kijken of we er nog meer aan kunnen schaffen."
Het is het eerste vliegtuig dat Protect Ukraine aan Oekraïne schenkt, maar in verschillende transporten bracht de hulporganisatie al ander materieel dat door het Oekraïense leger gebruikt wordt om zichzelf te verdedigen. "We hebben eerder auto's, motoren, aquadrones, maar ook medische spullen gebracht. Maar nu een vliegtuig erbij, vind ik echt te gek."
Geen groot verschil
Volgens defensiespecialist Patrick Bolder moet de inzet van dit soort vliegtuigen vooral gezien worden in de context van 'ieder beetje helpt'. Hij legt uit dat het teruggrijpt op een oude tactiek, maar tegelijkertijd innovatief is in de huidige oorlogsvoering: "Het grote verschil gaat het niet maken; er worden honderden drones op Oekraïne afgevuurd en dit zijn maar een paar vliegtuigen." Hij benadrukt wel: "Het is een vrij goedkope manier om drones onschadelijk te maken, dat is gunstig."
Dit soort initiatieven passen volgens Bolder ook in een bredere trend, aan gezet door de onzekerheid over buitenlandse steun: "De buitenlandse steun blijft heel belangrijk, vooral als het gaat om echt dure zaken zoals luchtverdedigingsmiddelen." Tegelijkertijd ziet hij dat Oekraïne steeds meer zelf produceert: "De vraag is wie er nog afhankelijk wil zijn van Trump? Die onbetrouwbaarheid zorgt ervoor dat men denkt: 'we moeten het zelf gaan doen', en dat gaat nu steeds harder.'"
Beperkte unieke levensduur
De creativiteit die Oekraïne toont, wordt echter vaak gekopieerd door de tegenstander, merkt Bolder op: "Iedere innovatie heeft maar een beperkte unieke levensduur; dat is logisch in zo'n oorlog."
Beide partijen nemen elkaars 'slimmigheidjes' over, wat volgens Bolder weinig goeds voorspelt voor het snelle verloop van de oorlog: "Wat dat betreft kan de oorlog hierdoor langer duren."