Hoogleraar noemt het 'kwaadaardig' dat Nederlandse wetenschappers hun baan verliezen, terwijl collega's uit de VS hier naartoe worden gehaald

De universiteit in Wageningen is een van de eerste die de bezuinigingen concreter maakt. Vanaf 2028 zegt de Universiteit ongeveer 80 miljoen euro minder te krijgen voor onderwijs en onderzoek, zo'n 10 procent van de totale inkomsten. Wageningen neemt nu al de eerste stap met een bezuinigingsronde van 35 miljoen euro. Daarmee zijn de 130 tot 180 banen die verloren gaan nog maar het topje van de ijsberg.

Amerikaanse wetenschappers naar Nederland

Ondertussen trekt het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap 25 miljoen euro uit voor een fonds voor buitenlandse topwetenschappers. Daarmee wil het ministerie het makkelijker maken om wetenschappers uit de VS aan te trekken, die daar nu misschien weg willen vanwege het Trump-beleid.

Hoogleraar Koreastudies Remco Breuker van de Universiteit Leiden noemt het 'wrang' en 'typerend voor dit kabinet'. "In ieder geval voor onderwijsbeleid dat alle kanten uitgaat. Per saldo is het slechter voor de Nederlandse wetenschap en de samenleving."

'Rare verering'

Hij noemt het ook een rare verering dat er vaak wordt gedacht dat alles in Amerika beter is. "Er worden 46 topwetenschappers in Twente ontslagen en nu opnieuw heel veel in Wageningen. Houd die maar gewoon hier. Dat lijkt me veel beter. Als er dan nog geld over is en je wil inderdaad goede wetenschappers uit Amerika hier naartoe halen, dan zou ik helemaal niet tegen zijn", vertelt hij.

Een van die 46 wetenschappers uit Twente is hoogleraar bio-organische chemie Jeroen Cornelissen, die na 16 jaar dienstverband het veld moet ruimen. Zijn hele vakgroep wordt opgeheven, naast zeven andere vakgroepen binnen de Universiteit Twente.

'Politiek winstbejag'

Minister Eppo Bruins van NSC moest het geld om de wetenschappers naar Nederland te halen, binnen de bestaande begroting zoeken. Hij liet weten dat het op dit moment nodig is om wetenschappers uit de VS hierheen te halen. "Dat zijn er uiteindelijk misschien maar twee handen vol", zegt Cornelissen. "En zonder uitzondering zijn die mensen ontzettend goed in hun werk, maar de 25 miljoen die nu uitgegeven wordt is natuurlijk een druppel op gloeiende plaat."

"Ik heb geen woorden voor de domheid en kwaadaardigheid van deze beslissing. Met dit geld had je de hele faculteit in Twente omhoog kunnen houden", zegt Breuker ontzet. "Het is überhaupt een kansloos stuk beleid waar niet over nagedacht is, dat denk ik alleen voor politiek winstbejag is bedacht."

Jonge wetenschappers

"Ik denk dat het sowieso dat het een verschraling oplevert in het onderwijs- en onderzoeksaanbod, maar een ander aspect is dat wij altijd heel interessant zijn geweest voor jonge wetenschappers om een aanzet te geven aan een wetenschappelijke carrière", gaat Cornelissen verder. "We zijn heel vruchtbaar, er is heel goede infrastructuur, en het opleidingsniveau van studenten is heel erg goed."

Jonge wetenschappers over heel de wereld vinden het interessant om in Nederland aan de slag te gaan, zegt Cornelissen. "En die aantrekkingskracht wordt ontzettend veel minder op een moment."

'Linkse hobby'

Universiteit Twente kreeg vorige week een donatie van 2,5 miljoen van een overleden weduwe uit de regio, gaat de hoogleraar in Twente verder.

"Evenals Wageningen trouwens. En op social media lees je dan onder die berichtgeving dat het zonde is dat er zoveel geld gaat naar een linkse hobby. Als dat de boodschap is die het huidige kabinet af wil geven, dat wetenschap en onderwijs een linkse hobby is, dan zijn we met z'n allen heel slecht bezig."

Wetenschap in Nederland

Of we onderdoen aan de Amerikaanse wetenschap? Dat valt volgens Cornelissen nog te bezien. "Met name in ons eigen vakgebied zeker niet. Ik denk dat de Amerikaanse wetenschap in de breedte uitmuntend is en in Nederland munten we uit in een aantal vakgebieden. Misschien niet over de hele breedte, dat is het verschil. En er zijn gewoon meer mogelijkheden voor de toepassing."

Ook Breuker ziet dat. "Wetenschappers hier eruit en Amerikanen erin vind ik curieus", geeft hij aan. "Nederland is natuurlijk een stuk kleiner, maar als je in Europa kijkt, is er geen land in Europa dat elke cent die de wetenschap krijgt zo efficiënt en effectief besteedt. We doen waanzinnig veel met relatief weinig geld", besluit de hoogleraar Korea studies.