Hoe Nederland voorbeeld kan nemen aan de Spaanse aanpak van geweld tegen vrouwen: 'We doen het niet goed'

Wederom wordt Nederland opgeschrikt door een reeks incidenten van extreem geweld tegen vrouwen, met als dieptepunt de moord op de 17-jarige Lisa uit Abcoude. Hoe kunnen we dit soort geweld stoppen, en kan dat überhaupt? Songül Mutluer, Kamerlid voor GroenLinks-PvdA, denkt van wel: "Als vrouw moet je je overal veilig kunnen voelen. Een land als Spanje geeft een goed voorbeeld van wat er allemaal verbeterd als je geweld tegen vrouwen structureel aanpakt."

Spanje als voorbeeld

"We noemen Spanje vaak een 'macholand', maar er wordt daar meer gedaan dan in Nederland om het leven voor vrouwen veiliger te maken", vertelt Mutluer. Recent nog kondigde president Pedro Sánchez aan dat er zo'n 400 nieuwe maatregelen komen om gendergerelateerd geweld tegen te gaan. "En we zien dat dit vruchten afwerpt."

De Spaanse overheid heeft er de afgelopen jaren veel werk van gemaakt: de wetgeving is aangepast en verbreed, er bestaan speciale comités die zich uitsluitend richten op het voorkomen van geweld tegen vrouwen, en de media besteden er structureel aandacht aan. Ook de straffen zijn verzwaard, bijvoorbeeld voor stalking. "Het bewustzijn in de samenleving is daar inmiddels veel scherper."

Nederland loopt achter

Nederland beschouwt zichzelf vaak als progressief, maar volgens het Kamerlid is dat niet altijd terecht. "We dachten: in Nederland gebeurt dit niet, structurele geweld tegen vrouwen, dit speelt alleen in andere culturen en gemeenschappen."

Maar dat klopt niet, stelt ze. "Het gebeurt overal, en zeker ook hier. Nederland doet het niet goed in vergelijking met andere Europese landen."

'Het raakt iedereen'

Mutluer benadrukt dat vrouwenmoord geen incident is, maar een uitwas van structurele ongelijkheid: "Het gaat om de wetten die we maken, om de hulp die we bedreigde vrouwen bieden. Maar ook om de manier waarop we jongens opvoeden, om de beeldvorming van vrouwen in de samenleving. Het raakt iedereen."

Daar komt bij dat geweld tegen vrouwen in Nederland slecht wordt geregistreerd. "Zelfs vrouwenmoord wordt vaak niet als zodanig genoteerd. We moeten die cijfers eerlijk registreren en duiden, anders weten we niet wat er werkelijk aan de hand is."

Bespreken in Tweede Kamer

Op 22 september bespreekt Mutluer haar initiatiefnota over femicide in de Tweede Kamer. Mutluer wil meer erkenning en een stevigere aanpak van gendergerelateerd (dodelijk) geweld. Haar nota vormt de basis voor een uitgebreid debat over hoe de overheid vrouwen beter kan beschermen tegen structureel geweld.

In de nota wordt onder meer voorgesteld om structurele maatregelen te nemen om femicide te voorkomen. Zo wil Mutluer dat femicide en pogingen daartoe strenger worden bestraft, en dat ook psychisch geweld in de wet komt. En er moet een meldpunt komen, een aanspreekpunt bij de politie.

'Eerder ingrijpen en zo levens redden'

Daarnaast wil het Kamerlid, net als in Spanje, speciale officieren van justitie én betere samenwerking tussen politie, hulpverleners en Veilig Thuis. Het doel: "Eerder ingrijpen en zo levens redden."

Tijdens het overleg zullen ook recente kabinetsreacties aan bod komen, waaronder een verkenning naar de haalbaarheid van deze maatregelen. "Het wordt een belangrijke dag in de discussie over hoe Nederland omgaat met de bescherming van vrouwen tegen extreem geweld binnen relaties en in de openbare ruimte", zegt Mutluer tot slot.