Ex-werknemers onder toezicht gezette Jeugdbescherming Noord maken zich zorgen om cliënten: 'Hebben recht op goede zorg'

'Grimmig, onveilig en erg onrustig' zo omschrijft Dagmar* de werksfeer bij Jeugdbescherming Noord (JBN). Sinds een paar maanden is ze uit dienst, na ruim tien jaar als jeugdbeschermer te hebben gewerkt.

Zwemmen en zoeken

"De druk was zo hoog, en dat had ook zijn weerslag op hoe we jongeren en gezinnen konden bijstaan", vertelt ze. "De gesprekjes en bezoekjes moesten steeds sneller en de wachtlijst zagen we langer worden. Terwijl die jongeren en gezinnen ook dringend hulp nodig hebben."

Ook Aimee* herkent dat beeld. Ze werkte tot een paar weken geleden bij JBN. "Ik vind het het mooiste vak van de wereld, maar het is niet houdbaar op deze manier. Ook als er nieuwe mensen worden aangenomen; door de gigantische werkdruk kunnen die helemaal niet ingewerkt worden. Dan zie je een medewerker zwemen en zoeken en vaak na een paar weken weer vertrekken."

Snoeihard rapport

De inspectiediensten Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en Veilig en Justitie (IJV) oordelen in een rapport snoeihard over JBN. Volgens de toezichthouders staat de kwaliteit en veiligheid van de jeugdbescherming onder druk in Groningen en Drenthe. Een groot probleem zijn het hoge verzuim onder medewerkers en verloop van personeel. In Groningen vertrok afgelopen jaar een derde van het personeel. In Drenthe was dat meer dan de helft.

In een reactie laat JBN aan EenVandaag weten dat de eerste stappen van het herstelplan inmiddels zijn gezet en dat voor 2025 geldt dat het verzuim en het verloop tot dusver minder is dan vorig jaar. Ook merkt JBN op dat het in de hele jeugdzorg zoeken is naar ervaren krachten en dat het genoodzaakt is om arbeidskrachten extern in te huren.

Dossiers niet goed omschreven

Door het tekort aan medewerkers hebben gezinnen geen vaste begeleider. Het zorgt ervoor dat wettelijke termijnen vaak niet gehaald worden door de instelling. Binnen 5 dagen na aanmelding moet een eerste gesprek worden gevoerd met een jongere en zijn familie, maar bij twee op de vijf cliënten wordt dat niet gehaald.

Ook moet er binnen 6 weken een plan van aanpak zijn, maar in 70 procent van de gevallen lukt dat niet. Bovendien staat in dossiers vaak ook niet goed omschreven welke problemen jongeren hebben en welke hulp zij nodig hebben.

Gezinnen onder druk gezet

Een derde medewerker, Inge* zegt te zijn geschrokken van de manier waarop er over ouders wordt gesproken. "Er werd regelmatig denigrerend gesproken over ouders en hun zorgen."

"Sommige gezinnen zijn onder druk zijn gezet met dreigementen over mogelijke uithuisplaatsingen wanneer zij kritiek uitten", gaat ze verder. "Ook zijn bepaalde klachten van ouders rechtstreeks bij de top van de organisatie terechtgekomen, die zich actief met individuele dossiers bemoeiden."

'Het is schandalig'

Het Groningse gemeenteraadslid Yaneth Menger is met een aantal andere lokale politici vorige week een meldpunt gestart. "Een aantal ouders heeft hier tijdens een raadsvergadering gesproken waar ze tegenaan liepen: intimidatie, chaos en niemand die naar ze luistert." De verhalen maakten grote indruk op haar en hebben haar doen besluiten een meldpunt te openen, zodat de ouders in ieder geval bij de lokale politiek een luisterend oor zouden vinden.

"Het kwalijke vind ik dat ouders die hun verhaal hier hebben gedaan, vervolgens represailles hebben gekregen. Er is gedreigd met uithuisplaatsingen. Dat is natuurlijk schandalig." JBN laat in een reactie zich niet te herkennen in dit beeld: "Onze medewerkers proberen onze cliënten zo goed mogelijk te ondersteunen. Het bedreigen van clienten is daar geen onderdeel van."

Recht op goede zorg

Ex-werknemer Dagmar noemt het onbegrijpelijk dat JBN nooit een cliëntenstop heeft doorgevoerd, en de wachtlijsten zo verder heeft laten oplopen. "Wij hebben daar vanuit de organisatie heel vaak op aangedrongen bij de directie, maar er werd niet geluisterd. Dat zou nu ook nodig zijn", vertelt ze. "Niemand meer aannemen totdat de mensen die nu door JBN moeten worden behandeld de zorg krijgen die ze verdienen, en waar ze recht op hebben.'

JBN laat weten geen cliëntenstop te hanteren. "Omdat situaties waar onveiligheid en ontwikkelingsbedreigingen spelen niet op een andere manier kan worden opgelost en andere Gecertificeerde Instellingen (GI's) die in Drenthe en Groningen werkzaam zijn, ook niet de capaciteit om alle maatregelen op te pakken."

Rechter tegen de muur

Ook vanuit de rechtspraak zijn er zorgen over de kwaliteit van zorg van JBN. In een vonnis van 7 augustus noemt een kinderrechter de praktijk van JBN 'gebrekkig', als blijkt dat de gehaalde termijn van 5 dagen om een jeugdbeschermer langs te sturen met ruim twee weken zal worden overschreden door JBN. In het vonnis staat: "De kinderrechter wordt met de rug tegen de muur wordt gezet: het is meegaan met de gebrekkige praktijk of het belang van het kind verwaarlozen."

In een toelichting benadrukt een rechter dat de zorgen bij rechters groot zijn. "Die termijnen zijn er niet voor niets. Het is heel belangrijk dat binnen een paar dagen een jeugdbeschermer langs gaat." JBN benadrukt daarop dat er momenteel hard wordt gewerkt aan het uitvoeren van het opgestelde herstelplan.

'Gedachten zijn bij ex-collega's'

Dagmar noemt het nog altijd het mooiste en belangrijkste vak de wereld. "Daarom heb ik er zo lang over gedaan om weg te gaan. Ik heb er wel een hard hoofd in dat er iets in korte tijd kan veranderen, als die problemen in jaren verkeerd management zijn ontstaan. Dat verander je niet zo maar. Mijn gedachten zijn bij mijn ex-collega's die momenteel keihard werken in deze chaos. Ga er maar aan staan."

De komende zeven maanden staat JBN onder verscherpt toezicht. Aan het einde van het verscherpt toezicht beoordeelt de IGJ of het verscherpt toezicht kan worden beëindigd. De inspecties kunnen ook verdere stappen nemen in de vorm van bestuursrechtelijke maatregelen.

*Dagmar, Aimee en Inge zijn verzonnen namen, hun echte namen zijn bekend bij de redactie.