
1 op de 3 probleemgokkers denkt aan zelfmoord: ‘Gevoelens kunnen ontstaan in opwelling’
Schulden, schaamte en mentale uitputting zorgen voor wanhoop bij gokverslaafden. Zo erg, dat 1 op de 3 aan zelfmoord denkt. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek van het Amsterdam UMC, dat een verband blootlegt tussen gokproblemen en suïcidaliteit.
Uit het rapport blijkt dat 1 op de 3 ondervraagden met ernstige gokproblemen ooit suïcidale gedachten heeft gehad. Hoofdonderzoeker Ruth van Holst noemt de verhalen die ze hoorde "zeer impactvol." Van Holst is gespecialiseerd in klinisch cognitief onderzoek naar verlies van controle en gedragsverslavingen.
Schade van gokken is groot
De schade die gokken veroorzaakt, is volgens het onderzoek veelomvattend en raakt alle aspecten van het leven. Onderzoeker Van Holst: "Er zijn mensen die tonnen vergokken, huizen en relaties verliezen. Er ontstaan scheidingen en breuken in families. Vaak is het vertrouwen geschonden en kunnen mensen eenzaam raken door verstoting. Hier kunnen dan weer depressies uit voortkomen en dus ook suïcidale gevoelens."
Een zorgwekkende bevinding is dat deze gevoelens vaak plotseling ontstaan: "Zulke gevoelens ontstaan vrij plotseling, bijvoorbeeld na een groot gokverlies. Het kan in een opwelling escaleren." Dat herkent ook Luuk, één van de deelnemers aan het onderzoek.
'Online gokken werd mijn ondergang'
Het verhaal van Luuk (37) illustreert hoe een gokprobleem kan verergeren. Na een verleden met andere verslavingen, komt de hij in aanraking met gokken: "Het gaf hetzelfde gevoel als drugs en alcohol: de vlucht en de prikkels in mijn hoofd en onderbuik. In het begin ging het om kleine bedragen, maar al snel wilde ik meer."
De legalisatie van het online gokken zorgde voor een verergering van zijn verslaving: "Het voelde betrouwbaar en dat is echt mijn ondergang geworden. Ik deed het thuis en op werk, de hele dag door." Het winnen van grote bedragen blijkt voor Luuk funest: "Ik heb twee keer een flink bedrag gewonnen, 30.000 en 40.000 euro. En binnen een week was alles weer vergokt."
Gedachten aan zelfmoord
Het dieptepunt bereikt Luuk als hij in Duitsland al zijn geld verliest, ondanks een gokstop via Cruks (een Nederlands registratiesysteem om te voorkomen dat mensen met een gokverslaving kunnen gokken).
"Onderweg naar huis in de auto dacht ik: 'Het maakt allemaal toch niks meer uit. Ik schrok er zo van, want ik wilde niet dood. Ik heb toen meteen 113 gebeld. Het was de angst om op te biechten, het besef dat ik alles verloren had."
'De meest dodelijke verslaving'
Bas Brons, behandelaar bij Solutions Verslavingszorg en betrokken bij het onderzoek, ziet dagelijks gevallen als Luuk. Hij noemt gokverslaving 'de meest dodelijke verslaving' met een suïciderisico dat tot acht keer hoger kan liggen dan bij andere verslavingen.
Hij legt uit: "Gokverslaafden blijven geloven in die ene kans op de grote winst. Tot ze inzien dat ze er nooit meer uitkomen, dan stort alles in elkaar. De machteloosheid en de schade die ze anderen aandoen, met name de schulden, wordt dan ondraaglijk".
Geen stereotype verslaafde
Hij benadrukt dat gokverslaafden zich vaak niet herkennen in het stereotype beeld van een drugsverslaafde, wat de drempel om hulp te zoeken anders maakt:
"Ze glijden steeds verder af, vaak zonder de pijn direct te voelen. Maar als het besef komt, is de klap enorm".
Legaal maken van gokken 'grote fout'
De legalisering van de online gokmarkt in 2021 heeft volgens het onderzoek een nieuwe markt gecreëerd, met name onder jongeren. Terugdraaien heeft volgens hoofdonderzoeker Ruth van Holst geen zin meer.
Zij stelt dat we van de gemaakte fouten moeten leren: "Door een enorme blootstelling van reclame is er een nieuwe doelgroep geraakt: de jongeren. Het is echt een enorme uitglijder geweest en heel erg fout."
Strengere aanpak nodig
Ze ziet de oplossing in een strengere aanpak voor de toekomst: "Wat je nu kan doen is een verbeterde zorgplicht instellen en uitvoeren zodat mensen beter beschermd zijn."
"Je moet heel eerlijk zijn: gokken is geen leuk tijdsvermaak, het is een risicovol product waar gokschade bij kan horen".