Zorgen over toenemende afhankelijkheid van China, Europarlementariër wil onderzoek

CDA-Europarlementariër Tom Berendsen maakt zich zorgen over de manier waarop de EU nu handelt met China. De Europese Commissie moet volgens hem goed onderzoek doen om eventuele negatieve gevolgen te voorkomen. "We moeten niet afhankelijk willen zijn."

Bij Berendsen gingen de alarmbellen rinkelen na een ontmoeting met vertegenwoordigers van het Chinese bedrijf Nuctech. Het bedrijf levert technologie voor grenscontroles zoals vrachtwagenscanners en poortjes bij douanes. Hij vroeg zich af: "Willen we wel een Chinees staatsbedrijf aan onze grenzen?"

Strategische plekken

Momenteel is Nuctech actief in 130 landen, op vijf continenten. Ook in Nederland, op Schiphol en de Rotterdamse haven. Berendsen ziet dit als 'strategische plekken' voor China en daar is hij niet de enige in. Zo had de Canadese regering een overeenkomst met Nuctech voor het plaatsen van scanners op hun 170 ambassades en consulaten. Een aantal veiligheidsexperts vond dat het bedrijf niet voldeed aan de security-eisen. De opdracht werd geannuleerd.

Ook Berendsen wil nu weten op welke terreinen de Europese Unie zaken doet met Chinese bedrijven, waaronder Nuctech."De Verenigde Staten hebben hen uit hun vitale infrastructuur geweerd en het Canadese parlement doet onderzoek naar het bedrijf. Hoe kan het dan dat in de EU 140 miljoen euro wordt besteed aan opdrachten die door dat bedrijf worden uitgevoerd?" In het verleden is Nuctech door de Europese Commissie al eens op de vingers getikt omdat ze hun producten te goedkoop op de markt bracht. Bewijs dat het bedrijf spioneert is er niet.

'Westerse landen zijn te naïef'

Berendsen vraagt zich af of we op strategische plekken niet te afhankelijk worden van China. Moeten we diensten die te maken hebben met gevoelige data niet zelf in handen hebben? En hebben we wel een alternatief voor de Chinese bedrijven? De Europarlementariër wil dat de Europese Commissie daarmee aan de slag gaat.

Zijn pleidooi wordt gesteund door hoogleraar internationale betrekkingen en directeur van het The Hague Centre for Strategic Studies (HCSS) Rob de Wijk. Hij vindt dat westerse landen te naïef zijn in het handelen met Chinese bedrijven. De Wijk: "China is bezig met een opmars. Daar is niks mis mee, maar China voert machtspolitiek en doet dat op alle mogelijke manieren. Het is een staatskapitalistisch land, dus economie is politiek." En de relatie tussen de Europese Unie en China is inmiddels behoorlijk bekoeld. De Wijk spreekt van een 'bijna nieuwe Koude Oorlog'.

China groeit keihard

Dat de Chinese macht razendsnel groeit, constateert ook cybersecurity-specialist Ronald Prins. "Er is sprake van een informatie-oorlog die wel heel erg één kant opgaat. China is keihard aan het groeien. Het probleem met deze technologie is dat het zich heel erg richt op grensbewaking. En het is superinteressant voor een buitenlandse inlichtingendienst om te weten wat een land in- en uitgaat. Met gezichtsherkenning-apparatuur hebben ze daar volledig zicht op, want ze kunnen personen zien, maar ze scannen ook kentekens van auto's en de inhoud van containers."

Is het terecht dat er vraagtekens worden gezet bij Chinese bedrijven? Prins waarschuwt voor het ongefundeerd China-bashen. "Niet alle Chinese bedrijven opereren slecht, maar het land heeft wel een geschiedenis waardoor er sneller alarmbellen gaan rinkelen. Ik denk dat we echt onderschatten waar China mee bezig is en dat de producten die zij leveren wel goedkoop mogen zijn, maar dat we een andere prijs betalen; bijvoorbeeld in de vorm van informatie die wij hen zo cadeau doen."

Niet afhankelijk willen zijn

De oplossing ligt volgens Berendsen bij het zelf produceren van de nodige technologie. "We moeten niet afhankelijk willen zijn van China en moeten ervoor zorgen dat we dit zelf in huis hebben zodat we zelf onze grensbewaking kunnen regelen."

Ook Rob de Wijk pleit daarvoor: "Het is toch vreemd dat je voor de vitale infrastructuur met de Chinezen in zee gaat, terwijl we hier belangrijke Europese bedrijven hebben die dat ook kunnen. Je moet toch een beetje protectionistisch zijn."

Nuctech: wij zijn a-politiek

In een schriftelijke reactie laat het Chinese bedrijf Nuctech weten dat zij in NL niet werken met AI en gezichtsherkenning. "We doen niets met data, dat is geen onderdeel van Nuctech's service", schrijft het bedrijf in antwoord op de vraag wat er met de data gebeurt. "Alle data die voortkomen uit het gebruik van de technologie zijn eigendom van de klant."

Daarnaast verzekeren ze dat hun technologie aan de hoogste EU-eisen voldoet en al in de designfase goed beveiligd en beschermd wordt tegen diefstal en 'lekken'. Voordat de Nuctech technologie op de markt komt wordt het gecheckt door onafhankelijke partijen. Op de vraag over politieke beïnvloeding laat het bedrijf weten: "We zijn a-politiek."