Zorgen nemen toe: schrijnende situaties van energiearmoede steeds duidelijker

Stroom, gas en voedsel: allemaal wordt het flink duurder. En dat leidt tot meer schulden, zien ze ook bij de helpdesk van de Nederlandse Schuldhulproute. Daar krijgen ze dubbel zoveel telefoontjes. "Er komt een golf van problemen op ons af."

Ongeveer twee derde van alle telefoontjes gaat over de stroom- en gasrekening, weet Marcel Schutte van Geldfit, de helpdesk van de Nederlandse Schuldhulproute (NSR).

Letterlijk in de kou

Bij Geldfit komen schrijnende verhalen binnen, vertelt Schutte. "Een steeds groter wordende groep mensen ziet aankomen dat ze de komende maanden over het randje worden geduwd. Zo bellen er mensen bij wie afsluiting van het stroomnet dreigt. Mensen die letterlijk in de kou komen te zitten en niets meer te besteden hebben."

Schutte ziet ook dat mensen met betalingsproblemen de maandlasten bij hun energieleverancier verlagen. "Dat raden wij ten zeerste af. Dan verschuif je het probleem, want aan het einde van het jaar komt de jaarafrekening. Helaas zien we dat veel mensen dit doen. Ze wachten vaak te lang met naar een oplossing zoeken. Maar hoe langer ze wachten, hoe groter de problemen en hoe lastiger de oplossing wordt."

Energiecoach

"We proberen eerst te helpen met tips om de energierekening omlaag te krijgen", legt Schutte uit. De NSR verwijst iemand bijvoorbeeld door naar een energiecoach, die onderzoekt hoe het huis energiezuiniger gemaakt kan worden.

"Maar als je al in de schulden zit en de energierekening wordt bijna dubbel zo hoog, dan heeft het natuurlijk niet meer zoveel zin om de thermostaat een graadje lager te zetten of tochtstrips onder de deur te plakken." Daarom worden mensen met hulpvragen ook doorverwezen naar de juiste instanties binnen hun eigen gemeente.

'Niet met een pinapparaat aan de deur'

Maar de NSR werkt ook samen met energiebedrijven, zoals Greenchoice. Samen ontwikkelen ze een 'actieplan' tegen energiearmoede, als onderdeel van de campagne Grip op je Geld.

"We zien helaas dat steeds meer mensen grip op hun geld verliezen", zegt Wouter Joosten van Greenchoice. Hij heeft dagelijks contact met mensen die een betalingsachterstand hebben. "Ik probeer er echt alles aan te doen om deze klanten te bereiken en te zorgen dat de problemen niet onnodig groot worden. We proberen er samen uit te komen, met een haalbaar plan. We komen nooit zomaar met een pinapparaat aan de deur."

Supermarkt met gratis spullen

Energiearmoede is iets wat Patricia Klaus uit Kampen bij steeds meer mensen om haar heen ziet voorkomen. Daarom begon zij deze maand met een aantal anderen Deel Ze, een sociale 'supermarkt' waar mensen gratis spullen kunnen ophalen, gedoneerd door particulieren en bedrijven.

In haar Facebookgroep Rondkomen in Kampen, met zo'n 860 leden, deelt ze daarnaast bespaartips. "Zo kun je pasta ook gaar krijgen door het 5 minuten te laten koken en vervolgens 5 minuten in het hete water te laten staan", vertelt ze. De laatste weken neemt de paniek in de groep toe. "Ik krijg berichtjes met screenshots van bedragen van dik 400 euro. En dan weet ik van die mevrouw dat ze een uitkering heeft en al bij de voedselbank loopt. Dat hogere bedrag kan ze dus sowieso niet betalen."

'Niet genoeg'

Omdat ze een tijd geleden zelf ook in geldnood zat, weet Patricia hoe zwaar dat is. "Je krijgt er enorm veel stress van. Het enige waar je nog mee bezig bent is of je nog genoeg geld hebt voor de volgende dag."

Positief is Patricia absoluut over initiatieven als die van de NSR en de 800 euro energietoeslag die het kabinet heeft aangekondigd, maar het is volgens haar lang niet genoeg. Ze vindt dat het tijd is voor een uitgebreide bewustwordingscampagne vanuit de overheid. Daarnaast moeten mensen tot 130 procent aan energietoeslag kunnen aanvragen, volgens haar.

'Help elkaar'

Ook moeten mensen elkaar meer helpen, vindt Patricia. Ze maakt zich ernstig zorgen over mensen die 'hun kop in het zand steken.' Mensen die bijvoorbeeld hun maandbedrag bij de energieleverancier naar beneden bijstellen. "Ik zou willen dat deze mensen om hulp durven te vragen. Schaamte rondom geldproblemen is niet nodig, solidariteit wel."

Durf het gesprek met elkaar aan te gaan, is haar boodschap. "Het probleem gaat vaak verder dan het niet kunnen betalen van de energierekening. Want als dat al niet lukt, dan kan je ook de fietsenmaker niet betalen." Ze merkt dat er in haar Facebookgroep steeds meer gesprekken ontstaan, bijvoorbeeld over hulp bij de reparatie van een fiets. "Zo helpen we elkaar."