Zicht op drank- en drugsgebruik achter het stuur ontbreekt: 'Politiecontroles zijn gebrekkig'

De politiecontrole op drank- en drugsgebruik achter het stuur is gebrekkig. En dat terwijl er signalen zijn dat met name het drugsgebruik onder automobilisten toeneemt, stelt de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV).

In het verleden maakte de politie regelmatig gebruik van grote fuikcontroles, maar die zijn niet meer effectief. "Mensen wijzen elkaar via sociale media erop waar de politie staat. Bovendien wordt bij fuikcontroles niet onderzocht of de automobilist ook drugs heeft gebruikt, omdat dit heel tijdrovend is." zegt Sander van der Kint van SWOV.

Met cannabis en cocaïne achter het stuur

De stichting deed in samenwerking met de politie onderzoek naar een andere methode. In Noord-Nederland en Zeeland werden ruim 400 automobilisten compleet willekeurig getest op het gebruik van alcohol en drugs.

26 van hen (6,3 procent) testten positief op drugs. Met name cannabis en cocaïne werden bij hen teruggevonden. Acht bestuurders werden betrapt op alcohol (1,9 procent). Bij fuikcontroles wordt vaak nog geen één procent van de bestuurders betrapt.

'Het is een signaal'

"Het is een signaal dat het drugsgebruik achter het stuur toeneemt", zegt Van der Kint. "Ruim 6 procent bij een compleet willekeurige controle is best veel."

Het onderzoek is volgens hem te kleinschalig om representatief te zijn voor heel Nederland. "Maar het laat wel zien dat we er heel weinig zicht op hebben, want bij fuikcontroles worden geen drugstesten gedaan."

Politie niet enthousiast

Volgens Van der Kint zouden dit soort willekeurige controles meer zicht kunnen bieden op het gebruik van alcohol en drugs in het verkeer. Maar de politie ziet dit niet zitten, vertelt Bert van Haaften van politie Haaglanden.

"Onze agenten zijn getraind om bij afwijkend rijgedrag een alcoholtest uit te voeren. Drugstesten zijn heel tijdrovend. Zolang je geen indicatie hebt dat er drugs gebruikt zijn, kan je het beste gewoon met een alcoholtest beginnen. Is die indicatie er wel, dan neem je een speekseltest af."

Aanhoudingen bijna vertienvoudigd

Sinds 2017 worden deze speekseltesten afgenomen door de politie. Sindsdien stijgt het aantal automobilisten dat betrapt wordt op drugsgebruik ieder jaar. In 2017 waren het er nog 1.800, vorig jaar stopte de teller bij ruim 13.000. "Met name het gebruik van cannabis zien we toenemen. Veel automobilisten realiseren zich niet dat dit gevaarlijk is", zegt Van Haaften.

Maar die 13.000 is volgens Van der Kint nog maar het topje van de ijsberg. "We hebben in Nederland geen goed zicht op het drank- en drugsgebruik in het verkeer. Daarvoor zijn de politiecontroles nu nog te gebrekkig."