Het tbs-systeem ligt onder vuur na meerdere ernstige incidenten. In de nieuwe podcastserie 'Daders' praten ex-tbs-patiënten over hun ervaringen. Wesley: "Er gingen levensgevaarlijke mensen naar buiten die binnen 2 uur een vreselijk delict pleegden."
Wesley Zippro (39) zat bijna 20 jaar in gevangenissen en tbs-klinieken. Als 16-jarige puber pleegde hij een gruwelijke roofmoord. "In een vlaag van blinde woede stak ik met tien messteken die man neer. Ik wist meteen dat ik een grens was overgegaan en mijn leven nooit meer hetzelfde zou zijn."
'Ik ben in die 18 jaar eigenlijk niet behandeld'
Inmiddels is Wesley een paar jaar vrij. Over zijn behandeling en het tbs-systeem is hij kritisch. "Als ik alcohol drink, komt er een levensgevaarlijk beest in mij naar boven dat tot alles in staat is. Maar aan die verslaving ben ik eigenlijk nooit behandeld al die jaren. Sterker nog, ik kwam vaak straalbezopen van verlof terug, zonder dat iemand het doorhad in de kliniek."
Ook zeiden behandelaars in het begin dat hij niet te behandelen was. "Je gaat de tbs in omdat je hulp nodig hebt. Maar in het begin zeiden ze al: 'Jij bent een psychopaat en er valt niks aan jou te doen.' Dat is heel frustrerend."
Levensgevaarlijke patiënten op verlof
Hij verbaasde zich ook vaak over het verlofsysteem. En vooral over wat voor tbs'ers op verlof mochten. "Ik heb weleens meegemaakt dat er iemand op verlof ging die iedereen in de kliniek aan het bedreigen was en riep dat hij ging doodsteken. Hij ging toch op verlof en een paar weken later gooide hij een vrouw van twee hoog door het raam naar beneden. Wij dachten 'we hebben allemaal gewaarschuwd' en dan gebeurt er dit. Bizar."
De reactie van de behandelaars verbaasde hem nog meer. "Die zeiden: 'Soms moet iemand weer wat doen, zodat we hem daarna langer kunnen vasthouden.'" Wesley benadrukt wel dat dit de situatie was van een paar jaar geleden.
'Leugen regeert in TBS'
Ex-tbs'er Ganimet Hendrison zat in totaal bijna 14 jaar in verschillende tbs-klinieken. Hij kwam vast te zitten toen hij in een gewelddadige psychose willekeurige mensen op straat had aangevallen in Den Haag. "Er was een explosie van geweld, ik vloog willekeurige mensen aan en ben ook veroordeeld voor poging tot doodslag."
Ganimet blijft voorstander van het systeem ondanks alles wat er misgaat. "Ik heb zoveel verschillende diagnoses gehad. En iedere behandelaar had weer een andere aanpak. De behandeling was vaak niet erg effectief. En er werden in verslagen ook vaak onjuiste dingen gezegd vond ik. De leugen regeert vaak."
Het gaat weinig fout
Ook Wesley blijft voorstander van het systeem. "Er kan veel verbeterd worden, maar als je ziet hoeveel mensen er per jaar op verlof gaan, gaat het heel weinig echt fout. Bovendien ligt de recidive veel lager dan bij gewone gevangenisstraf."
Podcast 'Daders'
In de AVROTROS-podcast 'Daders' praten ex-tbs'ers openhartig over hun gruweldaden, maar ook over hoe het systeem van binnenuit werkt. De podcast is te onder meer te beluisteren via Spotify, Apple Podcasts en NPO Radio 1.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.