Aan de vooravond van nieuwe maatregelen is duidelijk dat er veel besmettingen zijn bij kinderen tussen 10 en 14 jaar. De animo onder ouders om die kinderen te laten vaccineren is klein. "Als ze toch niet ziek worden, kunnen ze het beter doormaken."
Ouders merken het aan de quarantainegroepen op de basisschool: het aantal besmettingen onder jonge kinderen neemt toe, vooral in de leeftijd van 10 tot 14 jaar. Nu in de VS vaccineren van kinderen tussen 5 en 12 jaar is goedgekeurd, rijst de vraag of dat ook in Nederland gebeurt. Kinderarts en epidemioloog Patricia Bruijning noemt dat onwaarschijnlijk. Er zijn volgens haar nauwelijks goede argumenten voor en ook al heb je die wel, dan nog zijn we waarschijnlijk al te laat.
Weinig animo onder ouders
Onder ouders is er weinig animo om hun kinderen onder de 12 jaar te laten vaccineren. Uit onderzoek onder bijna 1000 ouders met één of meer kinderen tussen 4 en 11 jaar blijkt dat iets meer dan een kwart (28 procent) hun kind waarschijnlijk of zeker zou laten vaccineren. De helft (48 procent) van de ouders zou dat zeker niet doen en nog eens 15 procent zegt hun kind waarschijnlijk niet te laten vaccineren als dat kan.
Deze ouders zijn ervan overtuigd dat hun kinderen beter corona kunnen krijgen dan een vaccin. "Als ze er toch niet ziek van worden, kunnen ze het beter doormaken om hun immuunsysteem op te bouwen dan kans lopen op bijwerkingen", verwoordt een deelnemer het gevoel van veel ouders.
Basisscholen worstelen met corona en lerarentekort: 'Grootste zorg is of je continuïteit kunt bieden'
Kinderen juist wél inenten
Een deel van hen gelooft ook niet dat het inenten van hun kinderen zin heeft om de verspreiding van het virus tegen te gaan. Want, 'gevaccineerden kunnen het virus ook doorgeven', schrijven meerdere deelnemers.
Ouderen beschermen door verspreiding tegen te gaan is voor andere ouders juist de belangrijkste reden om hun kind wél te laten inenten als het kan. Bovendien zegt die groep deelnemers dat ze vertrouwen op de wetenschap en het vaccin zien als onderdeel van het Rijksvaccinatieprogramma.
Kleine groep
Bruijning legt uit hoe er in de Verenigde Staten is besloten om het Pfizer-vaccin ook voor kinderen onder de 12 jaar in te zetten. "Er is onderzoek gedaan naar de vraag of het vaccin jonge kinderen beschermt tegen ziek worden door COVID-19 en of het vaccin bijwerkingen heeft bij kinderen." De onderzoeksgroep was klein: ongeveer 1.200 kinderen kregen het vaccin (in een dosis die een derde is van de dosis voor volwassenen) en 750 kinderen kregen een placebo.
De uitkomsten waren goed: kinderen lijken beschermd tegen ziek worden en de bijwerkingen vallen erg mee. Ze krijgen bijvoorbeeld wel pijn in de arm waar de injectienaald in ging, of last van moeheid. Maar ernstige bijwerkingen werden in deze kleine groep niet gevonden. Niettemin is problematisch dat de groep zo klein is, zegt Bruijning. "Je kunt op basis van zo'n kleine groep niet zomaar zeggen 'we roepen alle kinderen op'."
Wat als de EMA vaccinatie van jonge kinderen goedkeurt?
De Europese geneesmiddelenautoriteit EMA heeft gezegd in december 2021 met een oordeel te komen over vaccinatie onder 12 jaar. Patricia Bruijning acht de kans groot dat het oordeel - net als in Amerika - positief is. "Dan komt het dus op de markt en dan moeten we er iets mee."
Bruining ziet vooralsnog weinig argumenten voor vaccinatie. Ze wijst er ook op dat Nederland laat is: "Als er goedkeuring komt van de EMA, dan duurt het nog weken voordat je alles hebt geregeld en klaargezet. Tegen die tijd hebben de meeste basisschoolleerlingen de infectie waarschijnlijk al doorgemaakt. Dan ben je dus te laat want juist een eerste infectie kan voor een kleine groep gevaarlijk zijn."
MISC-syndroom
In de Verenigde Staten vaccineren ze in elk geval nu al kinderen tussen de 5 en 12 jaar en komt daar de vaccinatiecampagne vanaf volgende week flink op stoom. Ook Israël vaccineert jonge kinderen tegen COVID-19. Zijn daar dan geen goeie argumenten voor? Bruijning is van mening dat je jonge kinderen alleen moet vaccineren als zij daar zelf voordeel bij hebben.
Maar jonge kinderen worden doorgaans niet heel ziek door corona, behalve een groep die wel een ernstig ziektebeeld ontwikkelt, het zogenoemde MISC-syndroom. Tot nu toe lijkt het erop dat dat een kleine groep is: het afgelopen coronajaar werden - volgens het coronakids dashboard van het LUMC - er 260 kinderen met deze ernstige verschijnselen in het ziekenhuis opgenomen. De helft van deze kinderen kwam op de ic en alle kinderen hebben de infectie overleefd.
Niet vaccineren om verspreiding tegen te gaan
Kwetsbare kinderen met onderliggende medische problemen hebben wél baat bij vaccinatie, maar veruit de meeste kinderen hebben dat dus niet direct. En die moet je niet vaccineren alleen zodat ze het virus niet meer kunnen verspreiden, vindt Bruijning.
"Alleen als het zo uit de hand loopt met besmettingen en er weer schoolsluiting dreigt, kun je vaccinatie van jonge kinderen overwegen. Dan raakt het hen direct. Maar de vraag is of je dan nog op tijd bent."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.