Wat moet je als jongere in de 'suffe' Provinciale Staten? Hans, Bas en Martijn vertellen waarom ze voor de provinciale politiek kiezen

Werken in de politiek terwijl je leeftijdsgenoten met hele andere dingen bezig zijn, waarom zou je dat doen? Bas de Boer (27), Martijn Brands (27) en Hans Dekker (19) vertellen over hun motivatie.

Alledrie zijn ze kortgeleden (opnieuw) in hun provincie gekozen voor de Provinciale Staten. Voor Bas was dit niet de eerste keer, hij werd in 2019 gekozen als Statenlid voor GroenLinks in Groningen. Martijn stelde zich dit jaar weer verkiesbaar voor VVD Fryslân, nadat hij afgelopen jaar in de provinciale fractie terecht was gekomen. Voor Hans begint binnenkort het 'politieke avontuur'.

Hans Dekker (19) van BBB Overijssel

Komende woensdag gaat Hans Dekker uit Vriezenveen van start. Hij is een van de zeventien Provinciale Statenleden van BBB, de grote winnaar in Overijssel. Hij was de jongste op de lijst en stond op plek 7. Begin 2022 werd hij lid van de partij. Waarom? De ontwikkeling in de agrarische sector, vertelt hij. "Ik woon in het buitengebied, mijn vader heeft een loonbedrijf. Door de jaren heen heb ik gezien dat agrarische bedrijven onder druk zijn komen te staan."

Daarnaast vindt hij dat jongeren door de politiek niet goed gehoord worden. Daar wilde hij graag iets aan doen. Bij de Tweede Kamerverkiezingen viel nieuwkomer BBB hem op. "Dat leek me wel een hele goede partij met een heldere boodschap." Dat gevoel werd door de jaren heen sterker, vertelt Hans. "Caroline (Van der Plas, red.) slaat in de Tweede Kamer een duidelijke toon aan. Zij komt op voor het platteland. Dat sprak me heel erg aan, ik zag dat de partij bij me past."

Onverwachts kandidaat

Het bleef niet bij het lidmaatschap: begin februari van vorig jaar zag Hans een video-oproep langskomen van partijleider Van der Plas. Ze zocht naar kandidaten voor de Provinciale Statenverkiezingen. "Ik ben erover gaan nadenken en heb me aangemeld."

Hans verwachtte eigenlijk niet dat BBB op zoek zou zijn naar jongeren, maar werd positief verrast. "Ik werd uitgenodigd en had een heel goed gesprek. Ik werd in een groep geplaatst met andere kandidaten en er werd een conceptlijst opgesteld. Eerst stond ik op plek 9 en na een paar wisselingen uiteindelijk op plek 7."

'Verfrissende toevoeging'

Ruim een jaar later neemt Hans plaats in de Provinciale Staten van Overijssel, waar hij tussen veel oudere collega's zal zitten. Maar volgens hem is dat geen probleem. Integendeel: jongeren kunnen in de politiek juist een belangrijk onderscheid maken, vindt hij.

"Stel het gaat om zaken die jongeren raken, dan kunnen deze zaken het beste ook door jongeren worden behartigd. Dat doe ik niet alleen, maar samen met mijn fractie. Ik denk dat de visie van een jongere juist een verfrissende toevoeging kan zijn."

'Vlammend duo'

Bovendien is Hans niet de enige jongere die namens BBB voor de Provinciale Staten is gekozen. Collega Tjalle Morsink, op plek 10, is maar een halfjaar ouder dan hij. "Ik denk samen met Tjalle veel na hoe we op kunnen komen voor jongeren. We zijn een vlammend duo."

Hans en zijn collega's kregen alvast een kijkje achter de schermen van het werk als Statenlid. Nummer 8 op de lijst, Gert Brommer, vormde tot voor kort een eenmansfractie in Overijssel. "Wij hebben hem als top 10 van de lijst geholpen met het voorbereiden van vergaderingen en het schrijven van moties. Op deze manier konden wij warmdraaien en ons goed voorbereiden op bepaalde onderwerpen."

Warmdraaien

Ook tijdens de campagne was er genoeg politieke voorbereiding: Hans vertelt dat de hele lijst werd opgedeeld in kennisgroepjes. Deze groepjes zijn zich gaan verdiepen in verschillende dossiers en hebben contact gezocht met bedrijven en sprekers.

Met name het openbaar vervoer en de bereikbaarheid binnen de provincie zijn onderwerpen die hem nauw aan het hart liggen, vertelt hij. "Zeker op het platteland kan de kwaliteit van het ov beter. Achter mijn huis loopt een buslijn naar Almelo. Deze bus rijdt een keer in het uur. Vroeger reed hij 2 keer in het uur, maar daar is geen geld meer voor. Deze buslijn wordt door veel scholieren gebruikt, die moeten nu extra lang wachten."

Bas de Boer (27) van GroenLinks Groningen

Bas de Boer werd 2 weken geleden opnieuw gekozen voor de Groningse Provinciale Staten. Al sinds 2016 is hij lid van GroenLinks. Hij besloot politiek actief te worden toen hij zag dat het rechtspopulisme overal in de wereld in opkomst was. De verkiezing van Donald Trump was de druppel, vertelt hij.

"Ik voelde de plicht en de noodzaak me in te zetten voor een betere wereld. Ik heb voor GroenLinks gekozen omdat zij een positief geluid laten horen in de strijd tegen de klimaatcrisis en ongelijkheid. Wij proberen mensen mee te nemen en minderheidsbelangen te waarborgen."

'Inspannen voor betere wereld'

In eerste instantie werd Bas actief lid. Hij zette zich op lokaal niveau in voor zijn partij, bijvoorbeeld door lid te worden van het campagneteam. Maar daar bleef het niet bij: "Ik wilde een stap verder zetten en me op een directere manier inspannen voor een betere wereld."

Dat kon volgens hem het beste op provinciaal niveau. Daarom stelde hij zich verkiesbaar voor de Provinciale Statenverkiezingen van 2019 in zijn provincie. "Ik stond op plek 6. Dat is niet per se een verkiesbare plek, dacht ik. Maar na een spannende avond bleek dat ik gekozen werd."

'Onderschatting van mijn kwaliteiten'

Bij de Provinciale Statenverkiezingen van 2 weken geleden gebeurde dat opnieuw. Deze keer stond Bas iets hoger op de lijst, namelijk op plek nummer 4. Ondanks de politieke ervaring van de afgelopen jaren krijgt hij soms nog te horen dat hij te jong en onervaren zou zijn. Dit klopt volgens hem niet.

"Ik ervaar dat als onderschatting van mijn eigen kwaliteiten. De rest van de Statenleden zijn wel ouder dan ik, maar tegelijkertijd is ervaring niet alles. Ik weet dat ik me kan inlezen in dossiers. Als je echt een verschil wil maken in de politiek, dan moet je je voorbereiden. Dat zouden alle politici moeten doen."

Jongeren kunnen verschil maken

Ook vindt hij dat jongeren juist een belangrijk verschil kunnen maken in de politiek. "Ideeën van jongeren zijn vaak vernieuwend, omdat zij problemen zoals de klimaatcrisis zelf meemaken. Juist wij jongeren moeten ons laten horen, om bij te dragen aan verandering."

De afgelopen 4 jaar was Bas woordvoerder voor mobiliteit en infrastructuurprojecten. Daarnaast spande hij zich in voor inwonerparticipatie, digitalisering en ruimtelijke ordening en was hij betrokken bij de input voor de nieuwe provinciale omgevingsvisie.

Trots op bijdrage

Vooral zijn bijdrage op het gebied van mobiliteit maakt hem trots, vertelt hij. "De afgelopen 4 jaar hebben wij als deel van de coalitie veel kunnen doen aan de betere bereikbaarheid van Groningen. Het ov en de fiets zijn veel belangrijker geworden, ik heb een rol kunnen spelen in de toegankelijkheid en betaalbaarheid daarvan."

Maar ook de inwonerparticipatie heeft hem veel genoegdoening gegeven. "Door te zorgen voor betere middelen om inwoners te betrekken, worden we sterker als samenleving. Ik vind het leuk om naar inwoners te luisteren en die wensen vorm te geven voor concrete doelen."

Verharding politiek klimaat

Bas is enthousiast over zijn werk, maar wordt ook vaak met de schaduwkanten van de politiek geconfronteerd. Volgens hem is het politieke en maatschappelijke klimaat de afgelopen jaren verhard. Dit merkte hij onder andere tijdens de campagne.

"Het is mij bijvoorbeeld gebeurd dat iemand de deur voor mijn neus dichtsloeg, of een middelvinger naar me opstook en 'fuck you' riep. Een ander voorbeeld: We waren in GroenLinks-jasjes onderweg, een man schreeuwde 'Ze zouden jullie allemaal af moeten schieten', naar ons."

Antwoord geven op wantrouwen

Dit soort ervaringen gaan hem niet in de koude kleren zitten, vertelt hij. "Als het gebeurt probeer ik altijd zo rustig mogelijk te blijven. Als de situatie klaar is probeer ik zoveel mogelijk met mensen te praten, maar ik blijf er wel over nadenken. Zeker omdat ik ook met deze mensen een verbinding wil zoeken."

Een reden voor dit soort gebeurtenissen ziet Bas vooral in de maatschappelijke en politieke onvrede. Dit is dan ook een van de voornaamste problemen die hij in de komende 4 jaar graag aan zou willen pakken. "Ik wil een antwoord geven op het wantrouwen en dit op welke manier dan ook herstellen."

Nasleep aardbeving-problematiek

De politiek moet zich weer hardmaken voor de 'gewone' burger, vindt hij. "Een groot onderdeel daarvan is de nasleep van de aardbeving-problematiek. Het rapport laat zien dat er duidelijke conclusies zijn. Niet alleen het versterken van huizen staat op de agenda, maar ook werken aan het mentaal leed dat de mensen is aangedaan."

Ook andere maatschappelijke onderwerpen vindt Bas belangrijk. "Ik wil de armoede op alle mogelijke vlakken aanpakken. Ook zie ik kansen om de bereikbaarheid en de energietransitie op een manier te doen die eerlijk is voor de burger. Ik wil graag meer participatie bij de energietransitie bereiken."

Martijn Brands (27) van VVD Friesland

Ook Martijn Brands gaat zijn werk als VVD-Statenlid in Friesland voortzetten. Hij sloot zich in 2015 aan bij de partij. Tegelijkertijd werd hij actief lid van de JOVD, de jongerenafdeling. Hij deed de promotie en de ledenwerving. Later werd hij lid van het landelijk bestuur van de JOVD.

Ook voor hem zijn onderwerpen zoals het openbaar vervoer erg belangrijk. Sterker nog: hij noemt dit zelfs een van zijn beweegredenen om politiek actief te worden. "Veel dingen in ons dagelijks leven liggen in de verantwoordelijkheid van de politiek. Hierbij telt de verandering van het ov, maar ook de studiefinanciering."

'Je kunt dingen veranderen'

Al gauw merkte Martijn dat hij zelf een rol wilde spelen in het oplossen van problemen. "Je bent het niet altijd eens met dingen. Je kunt dan gaan schreeuwen, maar je kunt dingen ook gaan veranderen. Als je denkt dat je het beter kan, moet je dat bewijzen. Dat doe je in de politiek."

Na een politieke zoektocht kwam hij uiteindelijk uit bij de VVD. "Ik ben rond 2015 bewust op zoek gegaan naar mijn politieke voorkeur. Ik ben bij allerlei partijen langs geweest en heb me ideologisch verdiept. Ik kwam erachter dat ik een liberaal ben. Het was een weloverwogen keuze."

'Doelgroep anders dan besluitvormers'

Martijn stelde zich in 2019 voor het eerst kandidaat voor de Provinciale Statenverkiezingen in Friesland. Hij liep toen stage bij de VVD in de provincie. Hij vond dat jongeren in de Staten niet goed vertegenwoordigd werden.

"Ik vond dat we veel meer jongeren nodig hadden in de Provinciale Staten, omdat het allemaal wat 'oudere' mensen waren. Provincies besluiten over grote onderwerpen die van invloed zijn op jongeren. Dan vind ik het raar dat jongeren niet goed worden gehoord. De doelgroep is anders dan de besluitvormers."

Hoop ondersteuning

Op zijn politieke inzet en kandidaatschap werd positief gereageerd, vertelt hij. "Zowel in de Staten als in de partij heb ik een hele hoop ondersteuning gekregen. Niemand geeft mij de indruk dat het raar is om op deze leeftijd Statenlid te zijn. Ze vinden het juist leuk dat ik meedoe. Ik heb nooit echt een opmerking naar mijn hoofd gekregen."

Toch lukte het Martijn niet direct om de Staten binnen te komen. Zijn partij veroverde 4 zetels, Martijn stond op plek 8. In mei afgelopen jaar kwam hij alsnog in de Provinciale Staten terecht, toen er twee personele wissels plaatsvonden.

'Bijzonder verhaal'

"Dat was een bijzonder verhaal", zegt hij. "We waren een fractie van 4 zetels. Op een gegeven moment stapte een Statenlid op. Weer een ander ging naar de gemeenteraad en gaf zijn zetel op. Toen zijn ze de lijst afgegaan en uiteindelijk bij mij uitgekomen."

Dat verraste hem, maar maakte hem ook blij, vertelt hij. "Ik had er veel zin in, maar moest wel een heleboel regelen met mijn werk. Maar het is een van de leukste dingen die je mag doen voor jouw provincie. Ik ga er nog steeds elke woensdag met een grote glimlach naar binnen."

Genoeg onderwerpen

Dat gaat de komende 4 jaar ook niet veranderen: bij de Provinciale Statenverkiezingen van 2 weken geleden werd hij opnieuw kozen. Deze keer stond hij op plek 3. "Ik heb inmiddels meer ervaring opgedaan. Er zijn genoeg onderwerpen waar we opnieuw mee aan de slag kunnen, daar krijg ik energie van."

Een van deze onderwerpen is het ov: "Ik denk dat wij een heleboel kunnen doen aan de bereikbaarheid. Kijk bijvoorbeeld naar het spoorverkeer tussen het noorden en de Randstad. Alle lijnen vanuit het noorden naar de rest komen samen in Meppel. Daar heb je gemiddeld 9 uur vertraging per week."

Extra spoorlijn

Martijn wil zich graag inzetten voor een extra spoorlijn: de Lelylijn. Daardoor moet overbelasting worden voorkomen. Daarnaast wil hij zich in zijn provincie hardmaken voor cultuur. "Leeuwarden werd in 2018 gekozen tot culturele hoofdstad van Europa. Hier kunnen we veel beter op voortborduren. Ik zou bijvoorbeeld graag meer pop-podia in Friesland willen zien."

Maar ook de onderwerpen economie en woningbouw zijn voor hem belangrijk. "We moeten meer bouwen, en ook de economie hier kan beter. Veel mensen gaan na hun studie naar het westen, dat is hartstikke jammer. We hebben mensen nodig die hun werk kunnen: zowel timmermannen als ook fiscalisten."