Wat als je baas wil dat je een coronatest doet en je weigert? Hij kan je weinig maken

Vanaf april kunnen we massaal aan de slag met zelftesten. Eerst in het hoger onderwijs en daarna in het bedrijfsleven. Wat als je baas dit wil en jij een zelftest op het werk weigert? Volgens jurist Pascal Besselink kan je baas je niet heel veel maken.

Sinds het uitbreken van het coronavirus zijn er een hoop nieuwe onderwerpen waar zowel de werkgever als de werknemer tegenwoordig mee te maken krijgt. Denk aan het wel of niet dragen van mondkapjes of het meten van de lichaamstemperatuur van de werknemer bij binnenkomst. En nu komt de massale beschikbaarheid van zelftests daar dus nog bij.

Niet verplichten

Stel je werkt als schoonmaker bij een bedrijf en je baas vraagt of je elke dag voordat je ergens gaat schoonmaken een test wil doen. Voor de veiligheid. Je vindt dit overbodig, want je hebt nog nooit coronaklachten gehad. Welk gevecht krijg je dan met je baas?

"Op het moment is er nog geen rechtspraak voor die zelftests", legt Pascal Besselink uit, juridisch dienstverlener bij DAS. "Maar we kunnen voldoende uit de voeten met de regels die we op dit moment al hebben. Denk aan de huidige privacywetten en de grondrechten." Besselink zegt dat de werkgever mag vragen of de werknemer een zelftest wil doen. "Máár, als de werknemer dat weigert, kan de werknemer het hem niet verplichten."

De lat ligt hoog

Wanneer je dus weigert om een coronatest te doen, sta je met de huidige wetgeving sterk in je schoenen. Stel dat je baas nou echt heel graag wil dat jij je elke dag laat testen, en hij besluit zelfs naar de rechter te stappen? Ook dan hoef je je volgens Besselink nog niet meteen zorgen te maken.

"Hoewel de werkgever de verplichting heeft om te zorgen voor een veilig werkklimaat voor zijn werknemers, moet dat wel noodzakelijk en proportioneel zijn", zegt de jurist. Ook moeten alle andere mogelijke, minder ingrijpende, maatregelen al genomen zijn, en zelfs dan is de kans klein dat een rechter besluit dat het verplichten van een
test is toegestaan. Dat komt omdat het opleggen van een coronatest het
recht op persoonlijke levenssfeer of lichamelijke integriteit schendt, legt Besselink uit. Dat is een inbreuk op de grondrechten van de werknemer.

Top van de ijsberg

De kans is dus klein dat je werkgever het wint als hij het hogerop zoekt. Maar, met name de kwetsbare groep werknemers, zal misschien tóch dwang voelen om in te stemmen legt Besselink uit. "Dat komt omdat je als werknemer afhankelijk bent van je werkgever. Bijvoorbeeld freelancers zullen misschien uit angst om niet meer ingeroosterd te worden sneller instemmen met de wensen van de werkgever."

Besselink vertelt dat hij als jurist alleen de zaken ziet die door de partijen zelf worden aangedragen. "En dat is waarschijnlijk nog maar het topje van de ijsberg van alle discussies die op de arbeidsvloer plaatsvinden."