De aanslag op het vliegveld van Kabul gisteren is opgeëist door de relatief onbekende extremistische groep IS-K. Wie zijn deze moslimextremisten en kan hun invloed net als het 'grote IS' uitbreiden naar het Westen? "Daar ligt hun belangstelling niet."
De ontploffing in Kabul kostte het leven aan 150 mensen. Een grote aanslag dus, maar IS-K is de afgelopen jaren vrij onbekend geweest in het Westen. "Dit was dé kans voor IS-K om zich op de kaart te zetten", zegt terrorismedeskundige Teun van Dongen.
Khorasan
Terwijl van het Kalifaat weinig meer over is - de Islamitische Staat (IS) is in Syrië en Irak vrijwel volledig van de kaart verdwenen - zijn er nog wel veel sympathisanten in omringende landen aanwezig. Een van die groeperingen is IS-K, die met name in Afghanistan actief is. De K staat namelijk voor 'Khorasan', een historische provincie die momenteel voor een deel in het huidige Afghanistan ligt.
Het is 2015 als IS-K ontstaat. Met name veel talibanstrijders sluiten zich aan, omdat ze binnen hun eigen groepering ontevreden zijn. Er zou volgens hen flink gestreden moeten worden en dat zou nog veel extremer moeten dan de taliban dat al deden. Doelwit: hun ex-medestrijders van de taliban.
Recent veel strijders overgestapt
Toen de taliban plaatsnamen aan de onderhandelingstafel met de Verenigde Staten motiveerde dat nog meer strijders om over te stappen naar IS-K. Toch had de groepering tot voor kort niet veel meer dan 2000 actieve leden en was het een relatief kleine organisatie.
Een hele grote dreiging is IS-K dan ook niet voor de huidige talibanstrijders, ziet ook Teun van Dongen. "De taliban zien het meer als een hinderlijke factor tijdens de overname van het land."
'Ze willen de taliban te kakken zetten'
"Deze aanslag nu op het vliegveld in Kabul heeft me dan ook niet verrast", zegt hij. Volgens hem was dit de uitgelezen kans om in één keer veel aandacht te genereren.
Volgens de terrorismedeskundige is dat een modus operandi die we vaker gezien hebben. "Aanslagen op kwetsbare doelwitten, waar grote aantallen slachtoffers gemaakt kunnen worden. Ze hebben de taliban mogelijk gewoon te kakken willen zetten."
Geen aanslagen in Nederland
Voor aanslagen van IS-K in Europa hoeven we volgens Van Dongen nu niet bang te zijn. Strijders van IS-K zullen niet naar het Westen komen. "Een Aziatische jihadist pleegt geen aanslagen in Nederland. Daar ligt hun belangstelling niet. Ook is het heel onpraktisch, want ze weten niet hoe ze in een omgeving als de onze moeten opereren, ze spreken de taal niet en hebben geen netwerk."
Daarnaast zijn aanslagen in Europa altijd uitgevoerd door Westerse strijders, die vanuit hier naar jihadistische trainingskampen gingen en vervolgens terugkwamen. IS-K heeft daar de faciliteiten niet voor.
Trainingskampen zijn risico
En de taliban? Die hebben volgens de terrorismedeskundige een hele lokale politieke agenda. "Die is niet wereldwijd zoals bij IS. Dat zij dat niet hebben vindt IS maar lafjes."
"Bij de taliban is het risico voor de rest van de wereld vooral in welke mate zij gaan toestaan dat organisaties zoals Al Qaida trainingskampen kunnen opzetten in Afghanistan. Het is maar de vraag of de taliban daar baat bij hebben. Maar aan de andere kant: kunnen ze het tegenhouden?"
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.