Waarom trekt de ChristenUnie niet zelf de stekker uit de formatie? 5 vragen over het vormen van het kabinet

ChristenUnie-leider Segers voelt zich ongewenst, een informateur die de druk flink opvoert en blije gezichten op links. Komt er na maanden dan eindelijk schot in de formatie? 5 vragen aan politiek commentator Joost Vullings.

1. We zijn 5 maanden na de verkiezingen en er is een pauze van 4 weken ingelast om Rutte en Kaag een stuk te laten schrijven. De vraag 'wie met wie' hangt nog steeds boven de markt, zijn we wel verder gekomen?

"Het is nog steeds te vroeg om conclusies te trekken, maar je voelt aan alles op het Binnenhof dat er wel bewogen gaat worden. Alleen is nog niet duidelijk welke kant dat opgaat. Maar gevoel van urgentie lijkt er wel te zijn. Dus er zou echt wel eens een doorbraak kunnen komen."

2. Was het dan toch een meesterzet van informateur Hamer om Rutte en Kaag eerst een gezamenlijk stuk te laten schrijven?

"Het lijkt geholpen te hebben, in ieder geval om het gevoel van urgente te vergroten. Bovendien zie je dat PvdA en GroenLinks enthousiast hebben gereageerd. Aan de andere kant sprak Segers van de ChristenUnie juist uit zich niet gewenst te voelen. Dat komt vooral omdat D66-leider Kaag begin deze week nog een keer bevestigde niet met de ChristenUnie in zee te willen."

3. Heb jij het idee dat de kansen beginnen te keren in het voordeel van GroenLinks en PvdA om mee te doen?

"Ja, dat gevoel heerst nu wel. Ploumen (PvdA) en Klaver (GroenLinks) kwamen heel enthousiast naar buiten gister. Ze waren positief over het document van Rutte en Kaag. En bij de ChristenUnie lijkt toch vooral twijfel te overheersen. En ook lichte irritatie achter de schermen."

4. Waarom gooit Segers niet zelf de deur in het slot?

"Dat kan twee redenen hebben. Of ze willen stiekem toch heel graag verder regeren. Of misschien nog een belangrijkere reden: ze willen niet als wegloper gezien worden. Dus Segers benadrukt overal dat het aan Rutte en Kaag is om de regie te nemen. Maar op zich is het wel wonderlijk, nog niet zo lang geleden sloot Segers Rutte uit als toekomstig premier en nu voelt hij zich niet gewenst aan de onderhandelingstafel. Daar is toch een soort ontwikkeling geweest dus."

5. Stel: VVD en CDA besluiten met PvdA en GroenLinks te onderhandelen. Kunnen ze dat bewust laten klappen, om uiteindelijk toch bij hun favoriete coalitiepartner ChristenUnie uit te komen?

"Binnen VVD-kringen hoor je dat als de inhoudelijke gesprekken beginnen, dat het niet voor de vorm is om uiteindelijk bij andere coalitie uit te komen. Bovendien is onderhandelingen laten klappen niet zonder risico. Met GroenLinks liepen onderhandelingen vorige keer mis en dat het heeft veel stuk gemaakt in onderlinge verhoudingen."

"Dus als er uiteindelijk echt gepraat wordt, zou het best snel kunnen gaan. Ook omdat er dus al een inhoudelijke aanzet ligt van VVD en D66. Bovendien voelen politieke partijen de maatschappelijke verontwaardiging steeds luider klinken dat het zo lang duurt."