PvdA-partijvoorzitter Esther-Mirjam Sent vroeg aan onderzoeksbureau Bezemer & Schubad om het rapport naar het vermeende grensoverschrijdende gedrag van oud-Tweede Kamerlid Gijs van Dijk zo samen te vatten, dat zij een sanctie aan Van Dijk kon opleggen.
Dat blijkt uit een opgenomen telefoongesprek tussen een van de meldsters en PvdA-voorzitter Sent, meldt HP/De Tijd. Het telefoongesprek vond vermoedelijk plaats op 7 oktober. Ook EenVandaag beschikt over de geluidsopname, maar heeft er eerder niet over gepubliceerd op nadrukkelijke wens van de bron. Nu HP/De Tijd over de opname heeft gepubliceerd, voelt EenVandaag zich vrij om uit de opname te citeren.
Sturen op gewenste uitkomst
Hoewel Sent keer op keer in het telefoongesprek zegt dat het niet haar taak was om de openbare samenvatting van het eindrapport te schrijven, maar van de onafhankelijke onderzoeker, blijkt wel dat ze een heldere boodschap meegaf. "Schrijf een samenvatting die getrouw is aan het rapport en waarmee we voldoende basis hebben om tot een sanctie over te gaan. Dat is de opdracht voor de samenvatting."
Politiek commentator Joost Vullings: "Sent stuurt hier op een gewenste uitkomst. Dat kan absoluut niet en dat tast de onafhankelijkheid van het onderzoek aan. Het is duidelijk dat zij wil dat de conclusies stevig genoeg zijn om sancties te rechtvaardigen. Dat is ernstig."
Meldster eist bescherming van PvdA
Aanleiding voor het telefoongesprek tussen Sent en de meldster is dat de meldster denkt dat Van Dijk delen van het onderzoeksrapport zou hebben gelekt. Zij vreest negatieve gevolgen en eist bescherming van de partijvoorzitter.
De meldster claimt bovendien dat zij met de PvdA had afgesproken dat Van Dijk nooit het rapport te lezen zou krijgen en alleen (mondeling) zou worden geïnformeerd. Sent bestrijdt dat en zegt in het telefoongesprek dat zij door het onderzoeksbureau is geadviseerd 'Gijs onder strikte voorwaarde van vertrouwelijkheid' het eindrapport te laten lezen'.
Overgehaald om mee te werken
Het is duidelijk dat de meldster boos is en vindt dat haar onrecht is aangedaan door de PvdA. Ook wordt duidelijk dat ze zich tijdens het onderzoek naar Van Dijk wilde terugtrekken, omdat het voor haar onveilig voelde. Daarop hebben Sent en Tweede Kamerlid Kati Piri een beroep op haar gedaan om mee te blijven werken.
"Ik ben overgehaald omdat jullie anders - misschien wel ten onrechte - Gijs uit de Kamer hebben laten zetten. Of daar druk op hebben gezet. Daarom ben ik overgehaald", zegt de meldster in het telefoongesprek. "En ik ben daar in meegegaan, maar ik ben niet beschermd en ik wil graag van je weten hoe je mij nu gaat helpen." Sent spreekt deze lezing van de meldster niet tegen, maar antwoordt: "Ik denk dat het jou helpt als Gijs ervan beschuldigd wordt dat 'ie wederom onbetrouwbaar is."
Wat is er precies gebeurd?
- Op 8 februari 2022 werd Gijs van Dijk gebeld door toenmalig PvdA-fractievoorzitter Lilianne Ploumen: er waren meldingen binnengekomen van grensoverschrijdend gedrag. Ze ontnam hem per direct zijn woordvoerderschappen en drong aan om zijn Kamerzetel op te geven. Van Dijk vertrok daarop uit de Tweede Kamer.
- Het partijbestuur gaf bureau Bezemer & Schubad opdracht de klachten te onderzoeken. Het onderzoeksbureau concludeerde dat het 'aannemelijk was dat meldsters zich grensoverschrijdend en/of ongewenst voelen behandeld'. Het gedrag bestond uit 'het wekken van valse verwachtingen in relaties', blijkt uit onderzoek van EenVandaag.
- Het PvdA-partijbestuur trok hieruit de conclusie dat Van Dijk zich schuldig heeft gemaakt aan grensoverschrijdend gedrag. Hij kreeg een openbare berisping. Ook vond het bestuur dat het 'onwenselijk is dat Van Dijk de komende 4 jaar een politieke of bestuurlijke functie namens de PvdA bekleedt'.
- Gijs van Dijk vocht deze sancties aan bij de beroepscommissie van de PvdA. Die oordeelde dat het partijbestuur onzorgvuldig en ongepast gehandeld heeft en vernietigde de sancties die Van Dijk kreeg opgelegd.
- Partijvoorzitter Esther-Mirjam Sent liet in een reactie weten het niet eens te zijn met het opheffen van de sancties. Ze staat nog steeds achter de conclusies van het onderzoeksrapport.
Aangifte PvdA tegen Van Dijk?
"Het rapport was dus nodig om het optreden richting Van Dijk te rechtvaardigen. De mogelijkheid dat er geen rapport zou komen omdat de meldsters zich mogelijk zouden terugtrekken was voor de partijtop kennelijk onwenselijk. Het moest en zou er komen. Ook dat is op zijn zachtst gezegd curieus te noemen", volgens Vullings.
Op het einde van het telefoongesprek dringt de meldster erop aan dat ook Sent, net als zij, aangifte zou doen tegen Van Dijk. De partijvoorzitter is niet enthousiast over dat idee, maar zegt wel toe het te zullen bespreken met de advocaat van de PvdA.
Geen professionele afstand
Het telefoongesprek maakt volgens Vullings duidelijk dat de meldster vaker contact met Sent heeft gehad. "De professionele afstand die je mag verwachten tussen de partijvoorzitter en de meldsters ontbreekt totaal. Dat geeft tijdens het luisteren een erg ongemakkelijk gevoel. Dit past niet."
De PvdA is onbereikbaar voor commentaar.
EenVandaag sprak eerder deze week met Gijs van Dijk
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.