Toezichthouder AFM wil dat pensioenfondsen transparant zijn over het nieuwe stelsel: 'Het paradijs is niet aangebroken'

Het wordt een enorm klus voor de pensioenfondsen om over te schakelen op het nieuwe stelsel. Toezichthouder AFM wil dat fondsen daarom zo snel mogelijk een heldere uitleg geven aan hun pensioenspaarders: "Uitvoerders moeten een eerlijk verhaal vertellen."

In december nam de Tweede Kamer na ruim 100 uur debatteren de nieuwe pensioenwet aan. Als het voorstel ook door Eerste Kamer wordt goedgekeurd, gaat het pensioenstelsel radicaal binnen 4 jaar op de schop, Voor 1 januari 2027 moeten de pensioenfondsen dit dan geregeld hebben.

Nieuwe stelsel duidelijk uitleggen

In het nieuwe stelsel krijgt elke Nederlandse pensioenspaarder een eigen pensioenpotje. De pensioenpotten van zo'n 168 pensioenfondsen moet dus worden verdeeld over die miljoenen potjes. Volgens manager Pensioentoezicht van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) Anne de Groot moeten fondsen alles op alles zetten om hun pensioenspaarders uit te leggen wat dit voor hen betekent.

De AFM benadrukt dat het belangrijk is dat pensioenfondsen zoveel mogelijk duidelijkheid geven over hoeveel er uiteindelijk in zo'n spaarpotje terecht komt. De Groot: "Ik denk dat het heel goed is om tijdig deelnemers mee te nemen in waarom het stelsel verandert en wat dat dan concreet voor hen betekent."

Realistische verwachtingen scheppen

Communicatie en transparantie is volgens haar cruciaal voor het vertrouwen in het nieuwe pensioenstelsel. "Uiteindelijk is het financiële systeem er voor de Nederlanders. Zij moeten hun huis kunnen betalen. Zij kunnen moeten wonen en eten."

"Het pensioen gaat om je inkomen nadat je bent gestopt met werken. Als op dat moment je pensioeninkomen niet strookt met de verwachtingen die je had, dan moet je je leven aanpassen", legt ze uit. "Daarom is het belangrijk dat zij voldoende concrete informatie krijgen, zodat ze realistische verwachtingen hebben over hun pensioen."

Uitkering omhoog óf omlaag

Naast het opknippen van de grote pensioenpotten in individuele spaarpotjes zal de pensioenuitkering ook meer meebewegen van de stand van de economie. De AFM wil dat de pensioenfondsen ook dit goed uitleggen aan hun spaarders.

"Ik denk dat verlies van vertrouwen veelal te maken heeft met teleurgestelde verwachtingen", zegt De Groot. "En verwachtingen worden teleurgesteld als je onrealistische verwachtingen hebt van wat je pensioen is."

Een eerlijk verhaal vertellen

Nederlanders moeten doordrongen worden van het feit dat je pensioen ook lager kan uitvallen, vindt ze. "Je krijgt te maken met variabele uitkeringen. Dat betekent dat als het economisch goed gaat, je uitkering omhoog kunt gaan."

"Als het slecht gaat met de beleggingen, dan kan je uitkering ook omlaag. Het is belangrijk om de deelnemers daar nu al in mee te nemen", benadrukt ze. "Pensioenuitvoerders moeten een realistisch beeld schetsen. Dus nee, het paradijs is niet aangebroken. Pensioenuitvoerders moeten een eerlijk verhaal vertellen en ook een compleet verhaal."

Klachtenbehandeling in nieuwe wet

In de nieuwe wet is vastgelegd dat er een onafhankelijk instituut komt voor klachten van pensioenspaarders. "Op dit moment is het nog niet wettelijk vastgelegd dat klachten zorgvuldig afgehandeld moeten worden", legt De Groot uit.

"Dat gaat in de nieuwe pensioenwet wel gebeuren. Ook komt er een externe geschillencommissie voor wanneer een pensioendeelnemer en een pensioenuitvoerder er samen niet uitkomen."

Meer transparantie van pensioenfondsen

De AFM is verantwoordelijk voor het toezicht op financiële instellingen, dus ook op de pensioenfondsen. "We zouden ons moeten richten op transparantie. Het moet deelnemers voldoende duidelijk worden wat er met hun pensioenvermogen gebeurt", vindt de manager Pensioentoezicht.

"Pensioenspaarders moeten kunnen vragen: 'Wat heb ik eigenlijk nu opgebouwd? Hoe verhoudt zich dat tot mijn potje straks?' Er ligt een schone taak voor pensioenuitvoerders om deelnemers dat in begrijpelijke taal uit te leggen", roept ze de fondsen tot slot op.