Te weinig brandweermannen en voertuigen: verschillende bosbranden tegelijk kan Nederland volgens deze expert niet aan

Het is niet alleen heel warm in ons land, de grond is vooral ook kurkdroog. Daardoor neemt het risico op grote en oncontroleerbare natuurbranden fors toe. “Dit kan tot veel schade leiden en in het ergste geval tot doden.”

Als het over grote bosbranden gaat, denken we vaak aan landen als Spanje en Griekenland. Toch neemt ook in Nederland het risico op forse vuurzeeën in de natuur toe. En dat heeft alles te maken met de toegenomen droogte.

Bovenste grondlaag wordt droger

Daarbij gaat het vooral om de bovenste laag van de bodem, legt klimaatonderzoeker Peter Siegmund van het KNMI uit. "Het voorjaar wordt steeds droger en met name dat bovenste laagje van de grond wordt hierbij steeds droger. Daar verdampt vocht uit en daardoor neemt het brandrisico ook toe."

Dit is al een behoorlijke tijd aan de gang. "Je ziet het aan alle modellen. Nederland warmt op en onze extremen gaan omhoog. Er is echt iets aan de hand wat dat betreft."

Vooral gevaar op de Veluwe

In de Veluwe zijn drogere zandgronden met naaldbomen en dennen, vertelt Siegmund. "Dat is hele brandbare vegetatie. Het is sowieso het meest brandgevaarlijke ecosysteem van Nederland. En als het dan zo droog is voor langere tijd, dan neemt de kans op grote branden heel sterk toe."

Fysisch geograaf Sander Veraverbeke, verbonden aan de Vrij Universiteit in Amsterdam, deed veel onderzoek naar het verband tussen klimaatverandering en het ontstaan van natuurbranden. Ook hij maakt zich grote zorgen en zegt dat met name een gebied als de Veluwe zeer vatbaar is voor dergelijke grote branden.

Mogelijk veel schade

Voor natuurbranden op de enorme schaal zoals we in Zuid-Europa hoeven we misschien nog niet bang te zijn, zegt hij. Toch kunnen ook in Nederland branden ontstaan die heel ontwrichtend zijn voor de maatschappij. "Het is voor de hand liggend scenario dat als zo'n brand oncontroleerbaar wordt, die uitslaat raar randgebieden van de natuur."

"Daar wonen veel mensen en daar heb je ook campings. Dat kan tot veel materiële schade leiden van woningen en infrastructuur. En in in het ergste geval ook tot doden."

Te weinig materieel

Wat de onderzoeker ook zorgen baart, is het beperkte materieel en mankracht dat beschikbaar is om dit soort bosbranden te blussen. Zeker als de brand op meerdere plekken tegelijk uitbreekt hebben we volgens hem echt een probleem. "Op dit moment is het zo warm en droog, overal in Nederland. Dan is het heel goed mogelijk dat er op 3 of verschillende plaatsen tegelijkertijd een brand uitbreekt."

"Als er brand is op 1 locatie, dan hebben we nog wel genoeg brandweermannen, wagens en vliegtuigen om te blussen. Als het om meerdere plekken tegelijk gaat, is dat zeker niet niet het geval. Dan kunnen we de branden niet adequaat bestrijden."

'Wees heel voorzichtig in de natuur'

Een onheilspellend vooruitzicht, maar volgens Veraverbeke is er gelukkig nog veel dat wij zelf kunnen doen doen om dit te voorkomen. "Ik zou zeggen, wees heel voorzichtig als je nu gaat recreëren in de natuur."

"Wees je er heel bewust van dat ieder vonkje in principe kan leiden tot een grote oncontroleerbare natuurbrand. Gebruik daarom ook geen open vuur en wees alert."