Taxichauffeurs die betrokken waren bij strafbare feiten kunnen doorrijden: 'Hoe kunnen zij een VOG hebben?'

Ruim de helft van de Amsterdamse zelfstandige taxichauffeurs was tussen 2016 en 2019 betrokken bij strafbare feiten. Dat blijkt uit onderzoek. "De screening aan de poort is niet 100 procent", zegt directeur van Taxicentrale Amsterdam Hedy Borreman.

Ruim 40 van de zelfstandige taxichauffeurs komt in aanraking met strafbare feiten zoals een valse Verklaring Omtrent Gedrag kopen, of verdachte, betrokkene of getuige zijn in een opsporingsonderzoek naar drugs, wapens, ernstig geweld of ondermijning.

Zelfstandigen

Directeur van Taxicentrale Amsterdam TCA Hedy Borreman schrikt een beetje van de cijfers uit het onderzoek. "We wisten dat het onderzoek eraan kwam, dus er waren vermoedens dat de taxibranche redelijk vatbaar was voor ondermijning. Maar 40 procent is wel veel."

"We weten wel dat er misstanden zijn, maar dat het zo erg was, wisten wij niet", vertelt ze.

VOG voor taxichauffeurs

Om aan de slag te kunnen als taxichauffeur heb je een een chauffeurskaart nodig. Die is 5 jaar geldig. Daar heb je een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) voor nodig. Chauffeurskaarthouders vallen onder zogenaamde continue screening. Dat houdt in dat als de chauffeur een misstap begaat de Inspectie Leefomgeving en Transport wordt geïnformeerd.

Dan moet de chauffeur een nieuwe VOG aanvragen. Als hij die niet krijgt wordt de chauffeurskaart ingetrokken. De inspectie kan niet zeggen hoeveel chauffeurskaarten er zijn ingetrokken.

Zwaardere strafbare feiten

Henk Ferwerda van Bureau Beke is auteur van het rapport 'Malafide activiteiten en (ondermijnende) criminaliteit in de Amsterdamse taxibranche'. De VOG kwam zijdelings aan bod, maar roept zeker vragen bij hem op.

"We zien in het onderzoek dat naast chauffeurs die wel eens een verkeersovertreding plegen en toch een VOG hebben, er ook lieden tussen zitten die veel zwaardere strafbare feiten plegen. En dan kun je je afvragen: hoe zit dat dan met die VOG? Hoe kan iemand die zware strafbare feiten pleegt er toch een hebben? Of is het zo dat hij een VOG uit het verleden heeft die niet geüpdatet is? En wat ook nog kan, dat hij de hand heeft gelegd op een vervalste VOG, dat komt ook uit ons onderzoek naar voren."

Centrale hoort het niet

"Voor zover wij weten wordt de VOG continu gescreend. Mocht er iets aan de hand zijn dan wordt dat gemeld bij KIWA Taxiregister voor vergunningen en die moet dan de chauffeurskaart intrekken. Maar wat wij wel weten is dat het wordt gemeld bij de chauffeur, maar dat betekent niet dat de chauffeur dat automatisch netjes meldt bij de centrale of het platform waar hij werkzaam is", zegt taxibaas Borreman van de Amsterdamse Taxicentrale.

"Het wordt ons niet gemeld als zo'n chauffeurskaart wordt ingetrokken, als iemand zijn VOG kwijt is, zodat wij het nummer kunnen blokkeren." TCA weet dat er VOG's illegaal worden gekocht. TCA controleert steekproefsgewijs of de chauffeurskaarten nog geldig zijn.

Met meerdere op één chauffeurskaart

De screening van taxichauffeurs voordat ze aan het werk gaan is niet waterdicht, zegt Borreman. "Ik weet dat er met name bij platformen meerdere chauffeurs gekoppeld worden aan één kaart. Het zogenaamde verpachten van informatie. Dan heeft dus niet elke chauffeurs een chauffeurskaart."

Bij TCA moet elke chauffeur een chauffeurskaart hebben, zegt Borreman. "Die vallen dus continu onder die screening. Maar als je dus toestaat dat een BV voor jou ritten rijdt, waarbij jij geen zicht hebt op welke chauffeurs daar onder vallen, dan zijn dit soort praktijken dus mogelijk."

Regeltjes

De taximarkt in Amsterdam is overvol terwijl de markt door corona slecht is. Onderzoeker Henk Ferwerda: "Meer aanbod dan vraag geeft meer risico op strafbare feiten. Er is een segment chauffeurs dat de taxi gebruikt om hand en spandiensten te verlenen aan criminelen, verdovende middelen te vervoeren van a naar b, criminelen te vervoeren."

Volgens Ferwerda is het daarom belangrijk om de markt te reguleren. Daarnaast is screening 'aan de voorkant' cruciaal, bijvoorbeeld als het gaat om de VOG. "Meerdere respondenten zeiden: misschien moet je overwegen om toch weer een chauffeursdiploma in te voeren. En het derde punt is handhaving en controle. Je kunt allerlei regeltjes stellen, maar je zult af en toe papieren moeten controleren, anders zet je de deur open voor een malafide groep."

Optreden

Taxicentrale TCA wil graag op de hoogte gesteld worden als er chauffeurskaarten worden ingetrokken. En vindt daarnaast dat de markt gelijkgetrokken moet worden. De gemeente moet kunnen optreden tegen elke chauffeur die er werkt, zegt Borreman.

"Want als wij nu een chauffeur twee weken schorsen, dan kan hij gewoon bij een ander platform in een andere gemeente weer aan de slag gaan."