Strengere controle op roetfilterfraude faalt, dus worden duizenden vuile diesels APK-goedgekeurd

Bij de APK-keuring zijn het afgelopen jaar nauwelijks verwijderde roetfilters opgemerkt. In Nederland rijden zeker 20.200 auto's zonder filter rond, maar bij slechts 397 auto's werd dit ook geconstateerd. Het roetfilter verwijderen is verboden.

Een auto zonder roetfilter stoot tot 150 keer zoveel schadelijke fijnstof uit als een auto met filter. Op de aanwezigheid van het filter wordt sinds 20 mei 2018 een visuele controle gedaan tijdens de APK. Uit de cijfers die EenVandaag bij de RDW en kennisinstituut TNO opvroeg, blijkt dat deze controle nauwelijks effect heeft.

Bedrijven blijven 'gewoon' illegaal verwijderen

Ondertussen blijven tientallen bedrijven adverteren met het verwijderen van roetfilters. Het slopen van het filter zou de auto 'zuiniger laten rijden' en is goedkoper dan een filter vervangen.

EenVandaag belde tien van deze chiptuning bedrijven en vroeg hen of ze een roetfilter wilden verwijderen uit een dieselauto van het bouwjaar 2015. Acht garages bleken daartoe bereid, slechts twee van hen waarschuwden voor de APK-controle. Twee bedrijven weigerden.

'Ze komen allemaal door de APK'

De bedrijven verwijderen het filter op zo'n manier dat het niet opvalt bij de APK. "We slijpen de behuizing open, halen het filter eruit, slijpen hem dicht en plaatsen hem terug. Fysiek zie je niet dat het roetfilter verwijderd is," zegt de een. "We halen er zo'n tien in de maand weg en ze komen allemaal door de APK," vertelt een ander.

APK-keurders hebben het nakijken. Zo ook Mark van Abeelen, eigenaar van vier APK-stations. "Wij moeten alleen maar controleren of de behuizing aanwezig is waar het filter inzit. Of het filter zelf erin zit, dat kan je niet zien." Van Abeelen kwam afgelopen jaar geen enkele auto met een verwijderd roetfilter tegen. "Maar dat betekent niet dat ze er niet waren," zegt hij.

'Verantwoordelijkheid bij automobilist, niet bij garages'

Staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Infrastructuur en Milieu) wil zo snel mogelijk strengere handhaving. "De huidige APK-controle volstaat totaal niet. Dat blijkt wel uit de cijfers. We willen zo snel mogelijk een deeltjestest bij de APK en wegkantinspecties invoeren, maar daarvoor hebben we de apparatuur nog niet."

De ambitie van de staatssecretaris is dat de benodigde deeltjesteller in 2021 ingezet kan worden. Tot die tijd lijkt er weinig te veranderen. Bedrijven die roetfilters verwijderen zal Van Veldhoven in elk geval niet aanpakken. "Als bedrijf moet je dit niet willen doen, maar de wet is zo geformuleerd dat de verantwoordelijkheid ligt bij de automobilist en niet bij de garage."