Schiphol opnieuw bevoordeeld met soepelere stikstofregels: 'We willen blijven vliegen'

Opnieuw wordt gedoogd dat Schiphol te veel stikstof uitstoot. Demissionair minister Christianne van der Wal versoepelde speciaal voor de luchthaven de regels, zodat Schiphol niet snel hoeft te krimpen. "Juridisch gezien is dit erg wankel."

Schiphol heeft een uitzonderingspositie als het gaat om stikstofuitstoot. Speciaal voor de luchthaven zwakte demissionair minister voor Natuur en Stikstof Christianne van der Wal de regels af, ondanks advies van ambtenaren om dit niet te doen, zo bleek eerder vandaag uit een bericht van NRC.

Schiphol zoekt extra stikstofruimte elders

"Schiphol had extra ruimte nodig en daarom is er een natuurvergunning verleend, waarmee ze onder meer extern kunnen salderen. Dat betekent dat Schiphol andere bedrijven zoekt waar nog stikstofruimte is. Die extra ruimte neemt de luchthaven vervolgens over", legt jurist Lukas Baars uit, die gespecialiseerd is in omgevingsrecht.

Het gaat onder meer om een aantal boerderijen dat door Schiphol is opgekocht. "De minister zegt dat dit goed is gegaan. Maar er is niet voldoende gekeken naar de andere kant die erbij hoort, en dat is het natuurherstel in de omgeving. Dat moet ook goed geregeld zijn, en dat is blijkbaar niet gebeurd", concludeert Baars.

'Minister moet redelijk handelen'

De vraag is waarom de minister dan toch deze uitzondering maakt voor Schiphol. "De overheid wordt geacht redelijk te handelen", stelt Baars. "Dus als er heel lang beleid is geweest waarin de luchthaven mocht groeien, is het moeilijk om dan koud te zeggen dat het aantal vluchten ineens gehalveerd moet worden."

Volgens de jurist wil de minister tijd winnen. "Je kunt er natuurlijk over twisten, maar als iets heel lang niet is gereguleerd, dan is het lastig om ineens te zeggen 'nu is het afgelopen'."

'Juridisch gezien wankel'

Maar de kans bestaat dat deze vertragingstactiek geen stand houdt voor de rechter: "Het is juridisch gezien wankel", denkt Baars.

"Er zijn al eerder uitspraken gedaan door rechters waarin een bepaald project gestopt werd omdat er onvoldoende was gekeken naar natuurbescherming. Dat gaat tegen EU-regels in, die we juist hebben ingevoerd om de natuur te helpen. Dat kun je niet zomaar naast je neerleggen."

Verschillende signalen

Het kabinet geeft verschillende signalen af over de krimp van Schiphol. Vorig jaar zei minister Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) dat het aantal vluchten naar beneden moest. Nu doet demissionair minister Van der Wal haar best om krimp te voorkomen.

"In het verleden is Schiphol steeds uitgebreid. Maar als je het vanuit de natuur bekijkt, kan die maar een bepaalde hoeveelheid stikstof aan om gezond te blijven. Wij hebben in Nederland afgesproken dat als je daar overheen gaat een vergunning nodig is. Tegelijkertijd willen we blijven vliegen. Je moet dus ergens een rekenkundige knip maken", legt Baars uit.

Wetgeving terugdraaien

Deze knip kan desnoods via de rechter worden afgedwongen, iets dat steeds vaker gebeurt: wetgeving wordt ingevoerd en vervolgens weer teruggedraaid in de rechtbank. Lukas Baars vindt deze ontwikkeling zorgelijk.

"Het is in niemands belang om alles via de rechter uit te vechten", vertelt de jurist. "Als iedereen blijft procederen duurt het te lang. En er zijn ook te weinig juristen die dit allemaal kunnen uitvoeren. Daardoor moeten we langer wachten en dat is uiteindelijk voor niemand goed."