Restaurants dicht en export op zijn gat, zo komen boeren tóch van hun producten af

Van een 'drive thru' op de parkeerplaats tot een boodschappenbox met andere regionale producten: boeren zijn druk met het verkopen van de overschotten die zijn ontstaan door de coronamaatregelen. Zo proberen zij de financiële schade te beperken.

"Sinds de horeca op slot ging, hebben we geen afzet meer. Alle bestellingen zijn geannuleerd en veel markten afgelast. Dat is heel vervelend. 'Hoe lang kan ik dit volhouden?' vroeg ik me af. Ik had het een paar dagen heel zwaar en voelde me down", vertelt boerin Doetie Trinks.

Boodschappenbox met streekproducten

Doetie heeft een geitenboerderij in het Friese Jubbega. Ze begon met 6 lammetjes en heeft inmiddels 70 geiten. Ze maakt zelf geitenkaas en verkoop deze normaliter aan restaurants, kaashandelaren en consumenten op weekmarkten. Vorig jaar werd haar bedrijf door Wageningen University nog uitgeroepen tot succesvolste nieuwkomer in de landbouw, nu staat ze voor een nieuwe uitdaging om haar bedrijf gezond te houden.

Na een paar dagen in zak en as te hebben gezeten ging Doetie in gesprek met collega's. Via via kwam ze bij De Streekboer uit, het digitale platform waarop je voedselboxen met producten van boeren uit de regio kunt bestellen, en vond ze een nieuwe afzet.

Veel belangstelling voor voedsel uit de buurt

De Streekboer is gevestigd in een grote loods in Drachten. Bij het platform, dat al 5 jaar bestaat, zijn tientallen boeren, zorginstellingen, ziekenhuis- en schoolkantines aangesloten.

Het doel van het platform is om zo duurzaam mogelijk lokale landbouwproducten lokaal te verkopen: het korte keten-principe. Door de coronacrisis is de belangstelling hiervoor enorm toegenomen.

Omzet 4 keer zo groot

"Er staan hier honderden kratten en het is smoor- en smoordruk", zegt Sandra Ronde, oprichter van De Streekboer. Om haar heen leggen medewerkers preien, kaasjes, flessen melk en allerlei andere verse producten in plastic kratten.

"Sinds de start van de coronacrisis is onze omzet is 4 keer over de kop gegaan. Veel mensen willen mensen verse producten van de boer kopen, daar voorzien wij in."

Bang voor lege schappen

Veel mensen zijn al langer op zoek naar een andere manier van boodschappen doen, merkt Sandra. "In de supermarkt koop je vaak anonieme producten. En je weet dat de boer niet altijd een goede prijs krijgt."

Maar mensen hebben meestal niet de tijd om zich in alternatieven te verdiepen. Sandra: "Dat doen ze nu wel en zo komen ze bij ons terecht. Mensen zijn daarnaast ook bang om lege schappen tegen te komen in de supermarkt. Wij hebben alles nog."

#supportyourlocals

Volgens Joris Lohman van de Taskforce Korte Keten is er overal in Nederland belangstelling voor initiatieven om lokale producenten te steunen. "Kijk maar naar het #supportyourlocals-initiatief in Amsterdam." Vergelijkbaar met de boodschappenbox in Friesland worden via dat initiatief ook producten van lokale ondernemers verspreidt.

Maar ook de initiatieven die zich al jaren inzetten voor een 'kortere keten' grijpen nu hun kans, vertelt Joris. "De telefoon staat roodgloeiend, ze zijn keihard aan het werk. We willen de crisis doorkomen, maar ook de basis leggen voor een regionaler voedselsysteem. Dit is al langer gaande, maar wordt nu versneld." Boerin Doetie Trinks: "Mensen willen hun eten nu van dichtbij halen. Ze weten dat wij boeren het moeilijk hebben, nu er nauwelijks een afzetmarkt is. En ze hebben meer tijd."

Grote bedrijven hebben meer last

Doetie heeft een kleinschalig bedrijf. De problemen die zij ervaart, zijn voor de gemiddelde landbouwbedrijven nog vele malen groter. "Het coronavirus houdt vreselijk huis, omdat een groot deel van onze producten voor de export is", zegt Marc Calon, voorzitter van de Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland (LTO).

"Neem de sierteelt: de hele afzet ligt op zijn gat. Bloementelers kunnen hun oogst weggooien. En kijk naar de frietaardappelen: de horeca is dicht. Een kwart van de frietaardappelen kan naar de vuilnisbelt. Dat zijn 1 miljoen aardappelen!"

Blij met aandacht

Minister Carola Schouten van Landbouw is blij dat er aandacht is voor boeren in nood: "Ook de agrarische sector wordt hard geraakt door de corona-uitbraak." Het kabinet presenteerde een pakket aan maatregelen om boeren en tuinders zoveel mogelijk tegemoet te komen.

"We staan nauw in contact met de sector om knelpunten op tijd te kunnen signaleren en in overleg te bekijken welke maatregelen er nodig zijn."

'Steun lokale initiatieven'

"Tegelijkertijd zie ik ook veel mooie initiatieven in het land ontstaan", zegt minister Schouten. "Bloementelers die een deel van hun teelt afgeven bij ouderen in verzorgingstehuizen en boeren die producten in eigen winkel op het erf verkopen. Of samen met anderen boxen met voedsel vullen."

Deze initiatieven laten volgens de minister zien hoe creatief de Nederlandse agrarisch ondernemers zijn. Zelfs in deze moeilijke tijd. "Ik roep iedereen op dit soort initiatieven te ondersteunen."