"Door de houtrook van mijn buren zitten we opgesloten in huis", zeggen Vincent en Pauline. Het stel heeft al jaren last van houtrook. Naast de overlast zorgt de houtkachel ook voor een verhitte discussie in de Brabantse politiek.
Vincent en Pauline verhuisden in 2009 van de randstad naar Zutphen. Voor de schone lucht. Maar schijn bedriegt. "Het eerste jaar dat we hier woonden was de lucht prima, maar op een zaterdag leek het wel of er een woning in brand stond. Veel rook, tranende ogen en benauwdheid. De volgende dag ging ik samen met mijn man kijken in de buurt. Wat bleek: heel veel rokende schoorstenen", zegt Pauline.
Landelijke verbod op houtkachels
Jos Merks, woordvoerder van Stichting Luchtfonds, herkent zich in het verhaal van Vincent en Pauline. Hij woonde zelf jaren naast een vuurliefhebber en verhuisde uiteindelijk naar een omgeving met schonere lucht. Sindsdien zet hij zich in voor een landelijk verbod op houtkachels. "We onderschatten echt de gezondheidsrisico's. Met één kachel kun je tweehonderd meter onder de rook zetten."
Volgens een recent rapport, in opdracht van de Nederlandse Haarden-en Kachelbranche, blijkt dat er in Nederland ruim een miljoen houtkachels zijn. Opvallend: de pelletkachel neemt in gebruik toe, met 11.000 vorig jaar. "Een zorgelijke ontwikkeling", vindt Merks. "Vanuit de overheid wordt er subsidie op de kachel gegeven, omdat het duurzame energie is. Hierdoor stijgt het aantal woningen dat de pelletkachel als hoofdverwarming gebruikt. Maar de uitstoot van deze kachel is juist schadelijker. De kachel maakt meer branduren en verbrandt kleinere deeltjes: fijnstof. Die deeltjes komen veel dieper in je longen."
Terug naar vroeger
Voor Pauline en haar gezin geven de vreugdevolle vuren bij hun stokende buren in de straat vooral veel benauwde uren. "Onze grootste angst is dat door de energietransitie nog meer mensen zullen overgaan op een houtkachel en dat de luchtkwaliteit alleen maar slechter wordt." In een straal van 300 meter branden nu 22 houtkachels.
"Vroeger stookten de mensen kolen en hout. Toen kwam het gas en dat vond iedereen zo fijn, omdat de lucht weer schoon werd. Nu lijkt het wel of we weer terug naar vroeger gaan. Een knetterend vuur zorgt voor een zieke buur. En dat kan niet de bedoeling zijn", vindt Pauline.
Houtkachel als inzet in verkiezingscampagne
De houtkachel zorgt tijdens de Provinciale Statenverkiezingen in Noord-Brabant voor een vurig debat. GroenLinks heeft zich als enige partij uitgesproken wat er met de houtkachel moet gebeuren. De Brabantse partij wilt dat het stoken met hout moet worden teruggedrongen en dat verantwoord stoken moet worden bevorderd. "De luchtkwaliteit in Brabant is nu slecht en dat moet verbeterd worden", vindt Hagar Roijackers, lijsttrekker van GroenLinks.
Hermen Vreugdenhil, lijsttrekker van de ChristenUnie/SGP vindt juist dat de Brabanders het recht op vuur moeten behouden. "Hout stoken past bij Brabant en bij onze plattelandscultuur." Vreugdenhil zit zelf ook graag 's avonds bij zijn houtkachel de werkdag te overpeinzen. "Dan gooi ik twee blokken perenhout in mijn kachel en ben ik echt aan het genieten."
Reactie Nederlandse Haarden- en Kachelbranche
De Nederlandse Haarden- en Kachelbranche onderkent dat er haarden en kachels zijn die overlast veroorzaken en wil graag helpen. "We maken al jarenlang deel uit van Platform Houtrook en zoeken samen met belangengroepen, zoals het Longfonds en de GGD's, naar oplossingsrichtingen", zegt woordvoerder Gert Kooij. Hij vindt het jammer dat door de emotionele benadering van betrokkenen het onderwerp houtstook wordt gepolariseerd. "De houtstook staat onterecht op het schavot. Er is geen overlast als een houtkachel-installatie aan de juiste voorwaarden voldoet, zoals een vakkundige installatie, de juiste brandstof en goed stookgedrag.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.