De waterschapsverkiezingen komen er aan. Al sinds de twaalfde eeuw moeten de waterschappen zorgen voor droge voeten. Maar wat zijn de verschillen tussen al die partijen? Hier lees je waarom en waarvoor we mogen stemmen bij de waterschapsverkiezingen.

Al sinds de dertiende eeuw mogen burgers het bestuur van de waterschappen kiezen. Toch is er in de tussentijd veel veranderd. Alleen al het aantal waterschappen is drastisch afgenomen. in 1850 waren het er 3500, nu zijn dat er nog 21. Ook het stemmen gaat een stuk georganiseerder dan een paar eeuwen geleden. Toen werden de volksvertegenwoordigers gekozen door een hoofdelijke stemming in de kroeg.

3 miljard euro belasting

Jaarlijks betalen we met z'n allen bijna 3 miljard euro waterschapsbelasting. Om te controleren of dat bedrag ook goed wordt besteed, heb je medezeggenschap over wie de waterschappen leiden en welke koers er wordt gevaren. Hoeveel jij betaalt, hangt af van het waterschap waarin je woont.

Kijk op bovenstaande kaart om te zien hoeveel waterschapsbelasting jij jaarlijks moet afdragen

Toch weten we maar weinig van de waterschappen. Uit onderzoek onder het Opiniepanel bleek dat slechts drie procent goed weet wat de taken van de waterschappen zijn. Een derde (37 procent) weet het een beetje, maar de meeste mensen (59 procent) zijn niet bekend met de taken. De meeste mensen weten vlak voor de verkiezingen dan ook nog niet waarop zij gaan stemmen.

Algemeen bestuur van de waterschappen

Bij de waterschapsverkiezingen stem je op kandidaten voor het algemeen bestuur van het waterschap waar jouw gemeente in valt. Die raad wordt voorgezeten door een dijkgraaf of watergraaf, die op advies van het algemeen bestuur wordt benoemd door de koning. Vroeger was de dijkgraaf meestal iemand met veel bezittingen in het gebied. Het idee was dat hij uit eigenbelang alles op alles zou zetten om het waterschap en dus zijn eigendommen te beschermen.

In principe hebben alle partijen bij de verkiezingen hetzelfde doel: goede dijken en droge voeten. Waar je over kan stemmen is de manier waarop dat gerealiseerd moet worden. Zo verschillen de meningen over hoe we omgaan met droogte, hoe we ons water zuiveren en of we gebieden beschikbaar moeten stellen voor de natuur, of juist recreatie. Op de website van de waterschapsverkiezingen kun je zien welke thema's in jouw regio spelen.

Kritiek op geborgde zetels

Maar er is ook kritiek op de verkiezing. Sommige bestuurszetels zijn namelijk al op voorhand vergeven, de zogenoemde geborgde zetels. Boeren, bedrijven en natuurorganisaties zijn daarmee al verzekerd van een zetel, ongeacht de verkiezingsuitslag. Het aantal geborgde zetels verschilt per waterschap. Meestal ligt het tussen een kwart en een derde van het zetelaantal.

De geborgde zetels zijn ingevoerd om de grootste belanghebbenden te verzekeren van een stem. Voor boeren is het bijvoorbeeld belangrijk dat het waterpeil niet te hoog komt te staan en weilanden te drassig worden. Critici vinden de geborgde zetels echter ondemocratisch, volgens hen kunnen de volksvertegenwoordigers ook opkomen voor de belangen van boeren, bedrijven en milieuorganisaties.

Lees ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.