Ratten, slangen en vechtpartijen in Grieks vluchtelingenkamp: 'De situatie is volstrekt onhoudbaar'

Italië krijgt hulp van Malta, Frankrijk en Duitsland bij het opvangen van bootmigranten. Die afspraak maakten de landen onderling. Nederland is niet betrokken bij deze afspraken. Tot grote frustratie van Stichting Vluchteling-directeur Tineke Ceelen.

Nederland zat niet aan tafel tijdens de mini-top op Malta. Staatssecretaris Broekers-Knol laat in een reactie weten dat zij vreest dat deze afspraken geen structurele oplossing is voor het probleem. In diezelfde reactie: het water moet tot aan de lippen staan, pas dan moeten er volgens het kabinet afspraken gemaakt worden.

Schandalige opmerking

"Een schandalige opmerking", aldus Ceelen. "Klaarblijkelijk leest ze geen kranten en neemt ze geen vliegtuig. Ik zou zeggen: kom de volgende keer met mij mee. Dan kun je niet anders dan het met mij eens zijn. Dit is een onhoudbare situatie. Nederland mag in het strafbankje voor zulke opmerkingen."

Ceelen benadrukt dat het niet eenvoudig is om tot oplossingen te komen voor dit vraagstuk. "Maar je moet er op z'n minst voor zorgen dat er menswaardige omstandigheden zijn. Je kunt niet zo'n grote groep mensen op een berghelling kwakken. Er zijn op Samos jongens die geen prioriteit hebben en zij zitten soms jaren te wachten op een gesprek over hun toekomst. Er moeten snellere procedures komen. Zorg toch eens dat er solidariteit komt tussen Europese landen."

Ratten, slangen en vechtpartijen

Griekenland was ook niet betrokken bij de afspraken die gemaakt werden tijden de mini-top. Toch vinden er dagelijks mensonterende toestanden plaats op de Griekse eilanden. Dat ervaart ook Ceelen tijdens haar reis naar Chios, Samos en Lesbos. "De situatie is volstrekt onhoudbaar", vertelt Ceelen vanaf Samos. "Er zijn hier acht keer zoveel vluchtelingen en migranten dan dat er faciliteiten zijn. Zo'n 5000 mensen leven buiten het officiële kamp en daar zijn geen toiletten, douches of medische voorzieningen. Ik heb het nog niet zo erg gezien als hier."

Tussen de ratten en slangen leven gezinnen in kleine koepeltentjes. De spanning loopt hoog op en dat leidt met enige regelmaat tot vechtpartijen. "Mensen lopen hier met zware trauma's rond. Alleen vandaag al zag ik twee, drie keer een groep mannen met elkaar op de vuist gaan", vertelt Ceelen.

Dochters niet meer alleen op straat

Ook bij de lokale bevolking van Samos loopt de spanning hoog op, merkt ze. "Die mensen zijn net zo wanhopig en boos. Ik kan me voorstellen dat de aanwezigheid van zo'n grote groep op z'n minst als bedreigend wordt ervaren." De situatie heeft impact op het toerisme op het eiland. Daarnaast ervaren de inwoners meer criminaliteit. "Ik hoor van veel mensen dat ze hun dochters niet meer alleen over straat laten lopen."

Ceelen is voorzichtig positief over de afspraken die zijn gemaakt tussen Italië, Malta, Frankrijk en Duitsland. Toch vindt de Stichting Vluchteling-directeur het teleurstellend dat Griekenland niet is meegenomen in de afspraken. "Als dit besluit effect heeft dan mag ik hopen dat ook Griekenland ter tafel komt. Je kunt dat land hier niet alleen mee opzadelen."