Priester en homoseksueel: 'Ik kon niet meer geloofwaardig leven'

Afgelopen zondag kwam priester Pierre Valkering, tijdens de mis, uit de kast. Het Bisdom Haarlem wil nu dat hij zijn taken neerlegt. Homoseksualiteit en de katholieke kerk bleken al wel vaker een ongelukkig huwelijk.

Priester Remy Jacobs stopte in 2005 met zijn pastorale taken omdat hij zijn homoseksualiteit niet langer kon en wilde verbergen. Tot op de dag van vandaag levert hem dat een moeilijke verhouding op met de katholieke kerk.

Celibaat

Begin jaren negentig begon Jacobs zijn carrière binnen de katholieke kerk. Op een bepaald moment kwam hij tot de conclusie dat deze niet te combineren was met zijn seksuele geaardheid. "Het is een levenskeuze die verbonden is met de verplichting van het celibaat. Het is niet iets wat je kunt uitgummen. Op een gegeven moment merkte ik dat mijn homoseksualiteit sterk op de voorgrond trad. Ik vond dat ik het celibataire leven niet meer geloofwaardig kon leven."

In 2005 beleefde Remy Jacobs voor het grotere publiek zijn coming out. Tegenwoordig werkt Jacobs vooral als geestelijk hulpverlener, gespecialiseerd op het gebied van problemen rondom identiteit en geaardheid.

Brief aan de paus

Ondanks dat Jacobs zijn pastorale taken neerlegde in 2005 is hij altijd priester gebleven. Hij stond op het punt een brief te schrijven aan de Paus voor een zogenaamde 'dispensatieprocedure'. Priesters kunnen daarmee worden vrijgesteld van het celibaat en teruggezet in de lekenstand, een soort ontslagverlening voor mensen met een katholiek ambt.

Om dat te kunnen krijgen moet de 'aanvrager' argumenten aandragen. Een reden om te worden vrijgesteld is, bijvoorbeeld, als je vertelt dat je door een gebrekkige opvoeding een 'niet toereikende seksuele moraal' hebt, waardoor je ongeschikt bent voor het celibaat. Het stuitte Jacobs tegen de borst om dit soort halve waarheden op te schrijven. Nog altijd is hij priester en zo noemt hij zichzelf dan ook.

'De kerk blijft familie'

Seksualiteit en de kerk waren al eerder een slecht huwelijk voor Remy Jacobs. In zijn jeugd in Zuid-Limburg werd hij seksueel misbruikt door zowel een pater als een koordirigent. In 2014 maakte hij daar samen met theatermaker Marjolijn van Heemstra een toneelstuk over: 'Als ik de liefde niet heb'.

Van Heemstra was verbaasd dat Jacobs na dat misbruik toch bleef zoeken naar een antwoord binnen de kerk. Hij snapt die verwondering, maar legt uit: "Ik beleef het veel meer als een familie. Die kan je enorm pijn doen, je kunt er afstand van nemen, maar je blijft familie." Ook een drietal bisschoppen zag de voorstelling. Volgens Jacobs waren zij erdoor aangedaan. Toch werd er, niet lang na de voorstelling, toch weer aangedrongen op het afronden van de dispensatieprocedure, waarmee hij priester-af zou worden.

Homofoob

In februari 2019 bracht de Franse socioloog Frédéric Martel een boek uit over de houding van de katholieke kerk tegenover homoseksualiteit. Martel, zelf homoseksueel, schetst daarin een instituut waarin homoseksualiteit veel voorkomt, maar waarin homofobie de boventoon voert. Volgens hem werkt het taboe rondom homoseksualiteit binnen de kerk dit mechanisme in de hand.

Remy Jacobs heeft het gelezen: "Het is een boek wat je af en toe moet wegleggen. Zelfs als maar 40 procent waar is, is het nog ernstig. Martel ziet dat sommigen de schuld van het misbruikschandaal willen neerleggen bij homo's. De angst om zelf in beeld te komen als homoseksueel, verhindert mensen om een goed beeld te krijgen van het seksueel misbruik."

Pierre Valkering

Priester Pierre Valkering maakte een theatraal moment van zijn coming out tijdens zijn mis, bracht een boek uit en gaf meerdere interviews waarin hij openlijk over zijn specifieke seksuele voorkeuren en pornoverslaving spreekt.

Deze extravagante manier, zou niets zijn geweest voor Remy Jacobs, vertelt hij. Hij is wel blij met het feit dat er aandacht voor het onderwerp is: "Het is goed is dat mensen zoals Pierre Valkering het bespreekbaar te maken en ik steun hem daarin." Jacobs hoopt dat de druk die nu vanuit het Bisdom op Valkering wordt gelegd niet te sterk wordt. "Het onderling respect en liefde moet centraal blijven staan," zegt Jacobs.