Prestatiecijfers ziekenhuizen moeten openbaar worden, vindt Patiëntenfederatie: 'Waarom weten artsen wel wie het goed doen en patiënten niet?'

Hoe goed presteren Nederlandse ziekenhuizen ten opzichte van elkaar? Daar zijn enorme hoeveelheden data over, maar ze zijn niet openbaar. De Patiëntenfederatie wil dat dit verandert, zodat mensen kunnen zien waar de beste zorg geleverd wordt.

In Nederland worden grote hoeveelheden gegevens verzameld die allemaal betrekking hebben op de kwaliteit van de ziekenhuiszorg. Wat doen ziekenhuizen zoal, is een bepaalde operatie of een behandeling goed gegaan, zijn er complicaties geweest? Welke medicijnen worden er gegeven en met welk resultaat?

Meest succesvolle hartoperaties

De data zijn heel concreet: het gaat bijvoorbeeld om de vraag waar de meest succesvolle hartbehandelingen worden uitgevoerd en waar het minder goed gaat. Wie geeft de beste beroerte- of kankerzorg en in welk ziekenhuis is de kans op complicaties extra hoog? Het enige struikelblok is dat het overgrote deel van deze data niet openbaar is.

"Artsen weten wel van elkaar wie de beste is, maar de patiënt weet dat niet", vertelt Dianda Veldman van de Patiëntenfederatie. Zij roept de ziekenhuizen op om duidelijker te zijn over welke cijfers bij welk ziekenhuis horen. "Je wil als patiënt graag weten wat je kunt verwachten en waar je terechtkomt. Pas dan kun je een goede keuze maken. Nu weten patiënten vaak totaal niet waar ze hun keuze op moeten baseren."

'Is de zorg van voldoende kwaliteit?'

Ook de dataverzamelaars zelf vinden dat hun informatie openbaar moeten worden: "Onze cijfers zijn heel breed", vertelt Hubert Prins van het Dutch Institute voor Clinical Auditing (DICA). "Het gaat echt over van alles wat in ziekenhuizen aan zorg gebeurt en waarvan je wil weten of het van voldoende kwaliteit is."

"We hebben data over de behandeling van veel voorkomende ziektes zoals verschillende kankervormen of beroerte-therapieën. Maar we vergelijken ook allerlei soorten operaties, of het gebruik en het effect van dure geneesmiddelen."

'Cijfers te belangrijk om niet te delen'

"Deze cijfers zijn veel te belangrijk om niet breder te delen", benadrukt Prins. "Ze maken de zorg beter voor de patiënt, maar kunnen potentieel ook heel veel kosten in de zorg besparen."

Want het zijn vaak de complicaties die zorg duur maken, zegt Prins: "Bij complicaties moet een patiënt langer in ziekenhuis blijven, krijgt hij meer behandelingen en meer, vaak dure, medicijnen."

'Ontzettend huiverig'

Zelf mag Prins de data niet verder verspreiden: "Het is aan de ziekenhuizen om te zeggen: 'Maak onze data maar openbaar, we zijn akkoord'. Maar men is ontzettend huiverig."

Waarom dat zo is? "Als je het als ziekenhuis minder goed doet bij een bepaald type operatie dan je collega's verderop, loop je het risico deze behandeling te verliezen. En dat betekent niet alleen imagoschade, maar ook verminderde omzet waardoor een ziekenhuis in financiële problemen kan komen. De belangen hierbij zijn heel groot."

'Heet hangijzer'

Mark Kramer is internist en lid van de Raad van Bestuur van het Amsterdam UMC. Ook hij vindt dat er minder geheimzinnig mag worden omgegaan met de ziekenhuis-data. "Maar voor ons is die keuze niet zo lastig", stelt Kramer. "We weten dat het Amsterdam UMC het goed doet. Bij andere ziekenhuizen kan dat een stuk ingewikkelder liggen. De hele kwestie is hoe dan ook een heet hangijzer bij artsen."

De Patiëntenfederatie tekent vandaag een akkoord met DICA met de intentie om meer gegevens publiek toegankelijk te maken. "We denken dat dit een belangrijke stap is en we willen graag het gesprek met de sector aangaan", zegt Dianda Veldman. "De cijfers zijn er. Dan moeten ze ook niet onder de pet blijven, maar voor de hele samenleving beschikbaar zijn."