Het kabinet wil de PFAS-norm snel verruimen. Een deel van de bouwsector ligt nu stil, omdat er te veel PFAS in de grond zit. Het klinkt cru, maar omdat deze stoffen ook in ons eigen lichaam zitten, dragen we bij aan de hoeveel PFAS als we begraven worden.
Een aantal stoffen dat onder de noemer PFAS valt, zit in ons eigen bloed. Actiegroep Grond In Verzet zegt daar het volgende over: "Begraven mag niet eens meer, omdat er meer PFAS in ons bloed zit dan in de grond is toegestaan." Dat zeiden Arnold Tuytel en Sander de Regt van deze groep afgelopen vrijdag, op BNR Nieuwsradio. Klopt dat?
Wat is PFAS?
PFAS is een verzamelnaam van stoffen die gebaseerd zijn op een koolstoffluorverbinding. Dit zijn door de mens gemaakte stoffen die van nature niet in het milieu voorkomen. Ze komen onder andere in de grond door fabrieken, die stoffen lozen. Om de gezondheid van mens en dier te waarborgen, is een norm vastgesteld. Want we weten nog niet hoe gevaarlijk deze stof is. Die norm is nu: er mag 0,1 microgram PFAS zijn, per kilo grond. Veel van die grond voldoet niet aan de strenge normen en daarom ligt een deel van de bouw stil.
Brandblussers
Maar, hoe komt PFAS (wat we vooral kennen uit de grond) dan in ons lichaam terecht? Toxicoloog Jacob de Boer van de Vrije Universiteit legt uit dat het heeft te maken met bluswater.
De Boer: "Rond vliegvelden, waar de brandweer vaak oefent, worden veel van die brandblusmiddelen gebruikt. Daardoor komen PFAS-stoffen daar veel voor in de grond en in het grondwater." En doordat ze in het grondwater zitten, waar veel van ons drinkwater vandaan komt, komen de stoffen dus in ons bloed terecht.
Geen probleem voor begraafbranche
Als je overlijdt, blijft het beetje PFAS dat in je bloed zit achter in de als het lichaam na de dood ontbindt. PFAS-stoffen zijn namelijk 'forever chemicals', die niet vergaan. De begraafbranche hoeft daar echter geen rekening mee te houden.
Wim van Midwoud, consultant en bestuurslid bij de Landelijke Organisatie van Begraafplaatsen. "Begraafplaatsbeheerders moeten zich houden aan de wet op de lijkbezorging. In die wet is geen artikel opgenomen over kwalijke stoffen die voorkomen in het lichaam, dus de wet stelt geen eisen."
Bloed boven de norm
Maar hoeveel PFAS zit er dan in ons bloed? De Boer heeft het verlossende antwoord. "De norm in de grond is 0,1 microgram per kilogram op een droge stofbasis. In bloed zit gemiddeld 3,5 microgram van een PFAS-stof." Veel meer dus, dan nu volgens de norm is toegestaan.
Grond in Verzet heeft dus gelijk: er zit meer PFAS in ons bloed dan momenteel is toegestaan in de grond. Door de huidige regels zou je technisch gezien niet meer begraven mogen worden, maar een wet die dat specifiek voor lijkbezorging voorschrijft, is daar nog niet voor.
Update stikstof en PFAS in bouwsector
Regeringspartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie willen dat er een noodplan in werking treedt, als er niet snel een oplossing komt voor de stilliggende bouwsector. Daar wordt 150 tot 200 miljoen euro voor uitgetrokken. Dat hebben de partijen vandaag laten weten.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.