De regering betaalt 925 miljoen om mensen de komende weken te laten testen. Met een negatieve test kunnen zij een dagje uit. Zijn dit verkapte versoepelingen, of schieten we echt iets op met deze experimenten?
Een dagje naar de dierentuin, tulpen bekijken in de Keukenhof of eindelijk weer naar een pretpark. Sinds vorige week kunnen Nederlanders zich inschrijven voor pilots waarbij je met een negatieve testuitslag naar binnen kunt. De kritiek op deze proeven groeit, en niet alleen over de financiële kant. Eerder deze week bracht Follow the Money naar buiten dat er 925 miljoen gemoeid is met deze test. De overheid betaalt voor de commerciële sneltesten.
Verkeerd signaal
Maar de kritiek is ook inhoudelijk, want wat is het doel van deze experimenten en wat wordt er gemeten? Volgens viroloog Bert Niesters van het UMC Groningen is het niet het moment om deze experimenten te doen, nu de IC's vol liggen en de besmettingen nog altijd stijgen.
"Het signaal is verkeerd", waarschuwt Niessens. "Het virus vindt dit geweldig. En ook omdat veel experimenten in de Randstad worden georganiseerd waar de besmettingen het hardst gaan, verwacht ik hierna wel besmettingen." Hij benadrukt dat met sneltesten niet alle besmettingen eruit worden gehaald, en dus buiten de deur worden gehouden.
Norm voor dit seizoen
Vanuit de organisaties klinkt ook kritiek. Mascha van Till van de Club van Elf, de vereniging van 24 grote dagattractiebedrijven, snapt niet wat het nut is van deze proeven. "We horen van onze leden dat er vanuit de ministeries niemand aanwezig is, dat er niets gecontroleerd wordt. Wat er gemeten wordt, is niet helder."
Anders dan bij fieldlabs, waar gedrag van aanwezigen wordt bestudeerd, is dat niet het geval bij Testen voor Toegang. Van Till: "Wij zijn er ook huiverig voor dat dit de norm wordt dit hele seizoen, terwijl wij al hebben bewezen vorig jaar dat wij veilig open kunnen. Liever gisteren dan vandaag."
Op de website van het ministerie is te lezen dat het doel van de pilots van Testen voor Toegang is om sectoren eerder te openen dan zonder testen mogelijk is en dat het volgende wordt onderzocht:
- Of bezoekers vertrouwen hebben dat het veilig genoeg is en dus daadwerkelijk het evenement of de activiteit willen bezoeken;
- Wat de ervaring is voor bezoekers om vooraf een test te doen om toegang te krijgen;
- Wat de ervaring is voor organisaties om te controleren op een geldig negatief testbewijs aan de poort;
- Of de ondersteunende ICT en apps goed werken; en
- Of de speciaal hiervoor gebouwde teststraten goed functioneren.
Eigen onderzoek
Van Till ziet niet hóé dat onderzoek wordt gedaan, omdat bezoekers en organisaties niets wordt gevraagd over hun ervaring. "Dat verbaast ons. Aan de ene kant word je opgelegd een test te doen en het wordt een onderzoek genoemd. Maar hoe dat gebeurt en wat er onderzocht wordt? Geen idee. We zijn op eigen houtje maar een onderzoek gestart naar hoe mensen dit beleven." Het ministerie benadrukt dat de pilots 'zich niet richten op het veiliger maken van de sectoren'.
Dat verbaast viroloog Niesters. "We hebben geen criteria voor deze tests opgesteld en ook achteraf wordt er niet getest. Ik zou dit gewoon niet doen nu. We moeten echt nog even geduld hebben." Een woordvoerder van het ministerie van VWS laat verder weten dat deze testen vooral zijn om te kijken of de infrastructuur rond het controleren op negatieve testen werkt. KPMG begeleidt het onderzoek in de vorm van steekproefsgewijze vragenlijsten en er zijn volgens VWS 'mystery shoppers': mensen die kijken of alles goed verloopt.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.