Al tientallen miljoenen coronavaccins zijn er vanuit de Europese Unie geëxporteerd naar het buitenland. Maar we krijgen er weinig voor terug. De Europese Commissie wil daarom strengere voorwaarden stellen aan de export van vaccins.
De Europese Unie maakt en exporteert veel vaccins, maar zit zelf met een tekort omdat producenten hun afspraken over leveringen niet nakomen. Vooral AstraZeneca blijft in gebreke: van de 120 miljoen doses die het Brits-Zweedse bedrijf de eerste drie maanden zou leveren, kwamen er maar 30 miljoen.
Voor wat hoort wat
'Voor wat hoort wat', wordt dan ook het nieuwe uitgangspunt van de EU: er komt alleen een vergunning voor de export van vaccins als het ontvangende land ook iets levert aan de EU, zoals vaccins of grondstoffen die nodig zijn voor de productie ervan.
Daarnaast gaat ook de vaccinatiegraad in het ontvangende land een rol spelen. Als die hoger is dan in de EU, kan de exportvergunning geweigerd worden.
'Verenigd Koninkrijk en Amerika hebben niks gedaan'
PvdA-Europarlementariër Mohammed Chahim vindt het een 'strategische zet' van de Europese Commissie. "Het is goed dat we met elkaar nadenken over wat we doen met de voorraad die we in Europa produceren. Alleen Europa heeft al meer dan 40 miljoen vaccins geëxporteerd, ook naar het Verenigd Koninkrijk en richting Amerika en Canada. Het Verenigd Koninkrijk en Amerika hebben zelf niks gedaan en dan is het logisch dat je met elkaar nadenkt over hoeveel export-inspanningen de landen hebben gedaan, die vragen om vaccins." Chahim is het ook eens met het voorstel om de vaccinatiegraad mee te wegen.
De Europese Unie kijkt vooral argwanend naar het Verenigd Koninkrijk, dat de meeste vaccins uit Europa heeft ontvangen. Het land begon in december als eerste met vaccineren. Inmiddels hebben al rond de 28 miljoen Britten minstens één prik gehad. Brussel denkt dat producent AstraZeneca het Verenigd Koninkrijk bevoordeelt.
Rutte: 'Voorzichtig met hard ingrijpen'
Demissionair premier Rutte is terughoudend over het voorstel. Hij wees tijdens een Kamerdebat op de mogelijke keerzijde: dat Boris Johnson de export naar de Europese Unie stillegt.
"We moeten in Europa voorzichtig zijn met te hard en te snel ingrijpen. Het is uiteindelijk niet alleen spul dat van ons naar Engeland gaat, er gaan ook grondstoffen van Engeland naar Europa. Dat is dus een risico als je daar te hard op ingrijpt."
Drukmiddel
Mohammed Chahim van de PvdA is daar niet zo bang voor. "Ik zie dat het al heeft geholpen. Dit drukmiddel heeft ervoor gezorgd dat premier Johnson gisteren heeft gesteld dat hij ook vindt dat zij hun productie moeten laten toenemen en dat zij ook export-inspanningen moeten doen met de productie van de vaccins in het Verenigd Koninkrijk."
Het voorstel van de Europese Commissie om strengere voorwaarden te stellen aan de export van coronavaccins wordt morgen besproken tijdens de top van de Europese regeringsleiders.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.