Moet omstreden standbeeld Jan Pieterszoon Coen van de sokkel? 'Eerst een gesprek tussen voor- en tegenstanders'

Wereldwijd worden standbeelden neergehaald door demonstranten én door de autoriteiten. Ook in Nederland staan standbeelden die als omstreden kunnen worden gezien, zoals dat van VOC-man Jan Pieterszoon Coen. Hoe gaan we hiermee om?

Het standbeeld van Jan Pieterszoon Coen staat in Hoorn en roept al jaren controverse op. Het staat vlakbij het Westfries Museum, dat gaat over de tijd waarin Coen leefde: de 'Gouden Eeuw'. Een periode die wordt gekenmerkt door economische voorspoed in Nederland, maar ook door de zwarte bladzijden uit onze geschiedenis. Ad Geerdink is directeur van het museum: "Ik hoop dat we in Nederland op een wat andere manier omgaan met dat standbeeld ten opzichte van andere standbeelden in het buitenland."

Zwarte bladzijden nooit goed beschreven

Geerdink vindt dat we kritisch moeten kijken naar onze geschiedenis. "Dat is alleen maar heel erg goed. Heel erg lang zijn de zwarte bladzijden uit de geschiedenis niet beschreven of de verhalen zijn niet gehoord." Dat dit zorgt voor sentimenten, en die snapt de directeur van het Westfries Museum goed.

Toch vindt hij het belangrijk dat er ruimte ontstaat voor dialoog als beelden van hun sokkel dreigen te worden getrokken. "Je kunt met dat standbeeld op verschillende manieren omgaan", zegt hij. "Voor- en tegenstanders zouden met elkaar in gesprek kunnen gaan. En laten we het gemeentebestuur uitdagen hierover een standpunt in te nemen. Als het dán weg zou moeten, dan moet het weg."

Rol voor musea

Musea moeten de hand ook in eigen boezem steken vindt Geerdink: "In een museum heb je het aanbrengen van context veel meer in de hand." Dit gebeurt ook al. Het Stedelijk Museum in Amsterdam gaat actief kijken naar een verandering van hun collectie én het personeelsbestand. "Kunstenaars van kleur en niet-westerse kunstenaars zijn historisch stelselmatig uitgesloten, genegeerd en over het hoofd gezien", zo liet het Stedelijk Museum weten via een persbericht.

Geerdink ziet dit ook: "Er is nu veel meer aandacht voor. De diversiteit in het personeelsbestand van musea is nog ver te zoeken. Als je ernaar streeft om alle verhalen uit de geschiedenis te willen presenteren is het ook logisch dat je er mensen bij betrekt die de verhalen kennen. Er is nu aan de bel getrokken, en die bel is duidelijk gehoord."