Joe Biden wordt de nieuwe president van de Verenigde Staten. Hij erft een land waarin de kloven dieper zijn dan ooit. Volgens zijn voormalig adviseur Moe Vela heeft hij een 'ongelooflijke gave om mensen bij elkaar te brengen'.
Vela was anderhalf jaar adviseur van Joe Biden in zijn tijd als vice-president in het Witte Huis. "Ik heb zijn administratie helpen opzetten." Het was een tijd die zijn leven veranderde, hij is inmiddels goede vrienden geworden met de familie Biden. Eén van Vela's mooiste herinneringen is dat Biden, toen Vela al jaren niet meer voor hem werkte, een rozenkrans voor hem meebracht na een bezoek aan Paus Franciscus.
Tragische levenservaring
"Het zegt iets over hoe attent hij is. Ooit hadden we tijdens een diplomatieke reis in het vliegtuig een mooi gesprek over zijn katholieke geloof. Ik deelde met hem hoe belangrijk het geloof voor mijn vader was, en dat mijn vader zijn rozenkrans altijd bij hem droeg. Het feit dat Joe daar tijdens zijn bezoek aan het Vaticaan aan terugdacht, dat is wat hem typeert."
Het beeld van een uiterst attente, bedachtzame man is een beeld dat veelvuldig opduikt in biografische artikelen over Joe Biden. Hij verloor zijn eerste vrouw en dochter door een auto-ongeluk en in 2015 zijn zoon aan kanker. Door die tragische levenservaring lijkt hij mensen die zelf een verlies hebben doorgemaakt heel goed te kunnen steunen. Tijdens een bijeenkomst met familieleden van overleden soldaten troostte hij hen met de woorden: "Er komt een dag, dat beloof ik jullie, dat de gedachte aan jullie zoon of dochter, je man of je vrouw, je laat lachen voordat je een traan in je ogen krijgt."
Het zwaarste ambt ter wereld
Biden is één van de meest ervaren politici van de Verenigde Staten. In 1972 werd hij voor het eerst gekozen als senator. Van 2008 tot 2016 was hij vice-president onder Barack Obama. President worden is een lang gekoesterde wens die nu uitkomt. Ook in 1988 en 2008 deed hij al een gooi naar het Witte Huis. Inmiddels is hij 77, 78 als hij op 20 januari geïnaugureerd wordt.
Volgens Amerikakenner Frans Verhagen is dat één van zijn zwakke punten. "Op 78-jarige leeftijd krijgt hij het zwaarste ambt ter wereld, we hebben gezien hoe presidenten in 4 jaar flink ouder kunnen worden. Obama die redelijk jong was toen hij begon, had heel wat grijze haren toen zijn termijn afliep. Het is een dodelijk vermoeiend ambt, dus hij zal veel moeten delegeren. Kamala Harris, de vice-president zal daar een belangrijke rol in gaan spelen."
Dealmaker
Moe Vela, de voormalig assistent van vice-president Biden, raakt duidelijk opgewonden van de vraag of Biden misschien niet wat te oud is. "Ik daag iedereen die daarover twijfelt uit een blokje om te rennen met Joe. Dan zullen we wel zien wie er het eerste terug is. Het idee dat hij te oud zou zijn is belachelijk. Het gaat er niet om of je 78 bent, of 28. Het gaat er om dat je gekwalificeerd bent en dat is Joe als geen ander."
Verhagen denkt dat Bidens leeftijd en ervaring ook in zijn voordeel kan werken. "Hij komt nog uit de tijd dat senatoren samen gingen lunchen, of een whisky dronken en dan werden er deals gesloten. Misschien dat hij weer tot stand kan brengen dat er tussen de twee partijen weer meer gepraat gaat worden. Hij is geen ideoloog, maar hij is een praktisch iemand. Hij is een soort dealmaker, maar een heel ander soort dealmaker dan Donald Trump."
Spoken uit het verleden
Wie naar het lyrische relaas van oud-medewerker Vela luistert, krijgt het idee dat Biden een halve heilige is. Toch zijn er spoken uit zijn verleden die hem achtervolgen. Zo stemde Biden ooit tegen gratis schoolbussen voor zwarte kinderen zodat ze naar betere scholen konden. En hij was medeverantwoordelijk voor strenge anti-misdaadwetgeving die er uiteindelijk voor zorgde dat vooral zwarten in de Amerikaanse gevangenissen belandden.
In een toespraak deze week, op de dag na de verkiezingen, probeerde Biden al een verzoenende toon aan te slaan: "Ik zal niet regeren als een Democraat, ik zal regeren als president voor alle Amerikanen." Volgens Verhagen moet Biden niet proberen de Trump-stemmers voor zich te winnen. "Hij moet laten zien dat hij een goede president kan zijn, en hij moet zaken aanpakken waar alle Amerikanen mee geholpen worden."
Destructieve verdeeldheid
Verhagen denkt dan aan de belabberde staat van de Amerikaanse wegen en bruggen, onderwijs, gezondheidszorg, de economie. "Hij moet laten zien dat hij zaken doet waarvan iedereen ziet dat Amerika er beter van wordt. Alleen een breed algemeen beleid waar elke Amerikaan van profiteert kan voorkomen dat die destructieve verdeeldheid door blijft zieken."
Volgens Vela is Biden niet naïef. "Hij heeft geen toverstaf waarmee hij de diepe polarisatie die Trump gezaaid heeft zomaar even oplost. Maar met zijn toon zal hij naar verloop van tijd mensen weer verenigen. Hij zal mensen doen inzien dat een verdeeld huis zal instorten."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.