Met meer Patriot-systemen kan Oekraïne zich goed verdedigen, maar leveren is makkelijker gezegd dan gedaan

De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken, Dmytro Kuleba, pleit opnieuw voor meer wapens. Volgens hem kunnen vijf Patriot-batterijen hét verschil maken in de oorlog tegen Rusland. Maar het leveren daarvan ligt in de praktijk wat ingewikkelder.

Dinsdag hielden Oekraïne en haar bondgenoten een conferentie in Den Haag. Dat ging over mogelijkheden om Rusland juridisch verantwoordelijk te houden voor de oorlog met Oekraïne. De oorlog woedt ondertussen voort, en het lijkt erop dat Oekraïne krap zit op het gebied van luchtverdediging.

Patriot-batterijen

De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken, Dmytro Kuleba, doet een oproep voor meer Patriots. "Met vijf Patriot-batterijen kunnen we de belangrijkste industriële steden verdedigen tegen Russische raketten", zegt hij.

Patriot-batterijen, ook wel Patriot-systemen, zijn luchtverdedigingssystemen. Die vuren raketten af op binnendringende vliegtuigen of andere snel vliegende projectielen. "Het heeft een groot bereik en het kan veel doelen tegelijk bestrijden", vertelt Peter Wijninga, defensie-expert van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies.

De Nederlandse voorraad

Een krachtig wapen, waarvan Nederland er eerder al twee aan Oekraïne heeft geleverd. Zelf heeft Nederland er verder weinig, ook twee.

"We willen natuurlijk zelf met onze eigen systemen kunnen blijven werken, en deze kunnen gebruiken als dat nodig is", zegt Wijninga. De twee Patriot-systemen worden in Nederland nu gebruikt voor trainingsdoeleinden.

In combinatie met andere systemen

Kuleba pleit voor meer wapens om de belangrijke industriële steden van Oekraïne te verdedigen, zoals Kiev, Charkov en Odessa. De Patriot kan een aanzienlijke bijdrage leveren aan de bescherming daarvan, maar dan wel in combinatie met de andere systemen die Oekraïne tot zijn beschikking heeft, legt Mart de Kruif, voormalig luitenant-generaal in de Koninklijke Landmacht, uit.

Hij spreekt van een gelaagde luchtverdediging: "Je hebt bijvoorbeeld ook drones die vrij laag vliegen, daar is de Patriot wat minder geschikt voor." De Patriot is vooral inzetbaar voor de middel en hoge 'lagen' van de lucht. "Je hebt dus meer systemen nodig."

Meer bescherming

Wijninga beaamt deze strategie van gelaagde systemen. Hij vertelt: "Als je kijkt naar de totale mix van luchtafweersystemen waarover Oekraïne nu beschikt, en je voegt daar die Patriot-systemen aan toe, dan heb je een behoorlijke capaciteit om de Russische luchtaanvallen af te weren."

Door de inzet van meerdere raketsystemen ontstaat er een overlap in de luchtverdediging waardoor er veel meer bescherming ontstaat. De Patriot-systemen zijn daarvoor dus wel degelijk nodig.

In de praktijk

Als deze raketten zo goed kunnen helpen, waarom is het dan toch lastig deze aan Oekraïne te leveren? "Een raket kost ontzettend veel geld", vertelt De Kruif. Daarbij is de munitie schaars, en is de juiste mensen opleiden om met de Patriot-systemen om te gaan niet eenvoudig.

De Kruif: "De realiteit is: die systemen staan er niet morgen. Daarmee zijn we weken, zelfs maanden bezig. Alles wat erbij komt kijken, het onderhoud, de technologie, de raketten en de mensen opleiden: dat kost gewoon tijd. Dat doe je niet zomaar. Het is geen computerspel."

Politieke kwestie

Verder blijft het een politiek vraagstuk. Er zijn in het Westen in principe genoeg Patriot-systemen beschikbaar, maar veel landen zijn huiverig deze te leveren.

"Spanje heeft Patriot-systemen, Griekenland heeft Patriot-systemen. Maar de vraag is: hebben ze munitie? En de politieke wil deze aan Oekraïne te geven? Dat weten we gewoon niet", legt De Kruif uit. "Maar de Patriot is wel belangrijk. Het is voor de Oekraïeners een overlevingskwestie".