Ruim driehonderd mensen hebben hun WIA-verhaal gedeeld. Nadat naar buiten kwam dat uitkeringsaanvragen verkeerd worden beoordeeld door het UWV. Zij hebben bijna allemaal klachten over hoe de bepaling van hun arbeidsongeschiktheid is gegaan.
Er gaat een hoop leed schuil achter elk verhaal. Financiële problemen, onjuiste of helemaal geen medische beoordelingen en mensen die volgens het UWV bepaalde functies kunnen uitvoeren terwijl hun ziekte dat helemaal niet toelaat of ze helemaal geen werkervaring hebben. Het is een greep uit de problemen en vervelende ervaringen van arbeidsongeschikten met het UWV.
Jarenlange juridische strijd
Een man vertelt over een vriend, die niet in aanmerking komt voor de WIA. Volgens het UWV is de vriend onvoldoende arbeidsongeschikt voor een uitkering en kan hij nog wel een administratieve functie uitoefenen. "Mijn vriend is in de 60 en heeft zijn hele leven lang zwaar productiewerk gedaan. Hij heeft een progressieve aandoening, poly-artrose, met klachten aan zijn handen, polsen en nek. In zijn hele werkzame leven heeft hij nooit met computers gewerkt."
"Ook privé maakt hij geen gebruik van een computer. Hij heeft geen type- of computervaardigheden, of kennis van geautomatiseerde systemen." Een jarenlange juridische strijd leverde niks op, in de tussentijd heeft hij vanwege de ontstane financiële problemen zijn huis moeten verkopen.
Van volledig afgekeurd naar volledig goedgekeurd
Een vrouw schrijft dat ze in 2019 volledig is afgekeurd, omdat ze niet-aangeboren hersenletsel heeft in combinatie met autisme. Toen het drie jaar later iets beter met haar ging heeft ze zichzelf bij het UWV gemeld, omdat ze graag onder begeleiding een paar uur per week wilde gaan werken. Daarvoor moest ze eerst opnieuw gekeurd worden en daar ging het mis.
"Een verzekeringsarts in opleiding heeft me toen 100% goedgekeurd. Mijn uitkering werd binnen 2 maanden helemaal stopgezet. Ik heb bezwaar gemaakt', vertelt ze. "Mijn behandelaar heeft aan deze verzekeringsarts in opleiding uitgelegd dat ik absoluut niet fulltime kan werken. 'Dat zeg ik toch ook niet' was haar antwoord, maar de uitkering wordt wel stopgezet. Mijn bezwaar werd afgewezen." Uiteindelijk dwong een rechter het UWV opnieuw naar de zaak te krijgen. Binnen een maand is ze nu alsnog volledig afgekeurd.
Onderzoek naar fouten in de beoordelingen
De onderzoeksredactie van EenVandaag besteedde meerdere keren aandacht aan de problemen bij het UWV, waardoor fouten in WIA-beoordelingen ontstaan. Dat kan weer gevolgen hebben voor de hoogte en duur van de uitkering. Uit een steekproef van uitkeringsinstantie UWV vorig jaar blijkt dat in de helft van de onderzochte dossiers fouten zaten of de onderbouwing ontbrak. Recent bleek dat bij een dossieronderzoek naar arbeidsongeschikten die longcovid hebben, dat in driekwart van de dossiers fouten zaten.
Naar aanleiding van deze berichtgeving meldden honderden mensen zich met hun verhaal via de chat, mail of het meldpunt. Opvallend is dat tweederde van de mensen, die zich gemeld hebben, vrouw zijn. Niet alleen arbeidsongeschikten die met de WIA te maken hebben, maar ook Wajongers hebben zich gemeld. Zij beschrijven vergelijkbare problemen. In alle gevallen hebben we de mensen die we als voorbeeld aanhalen, gevraagd om toestemming om hun verhaal (geanonimiseerd) te mogen gebruiken.
Stappen aan politiek
Vertrekkend minister Karien van Gennip kondigde bij haar laatste debat in de Tweede Kamer aan dat er na de zomer meer duidelijkheid moet komen over wat er bij het UWV misgaat bij de beoordelingen. Dit was naar aanleiding van de berichtgeving over de interne UWV-steekproef. Ze zei daarnaast dat het aan haar opvolger Eddy van Hijum is om de opzet en uitvoering van het WIA-stelsel aan te passen. Ondertussen gaat ons onderzoek naar de problemen bij de WIA-beoordelingen door.
Mocht u uw verhaal nog niet gedeeld hebben en dat nog wel willen doen, dan kan u dat nog steeds doen via deze link naar ons meldpunt. Alle meldingen worden gelezen en vertrouwelijk behandeld.
Niet serieus genomen
De verhalen verschillen per persoon, maar een aantal dingen vallen wel op. Het gevoel dat mensen niet gehoord en serieus genomen worden door het UWV keert regelmatig terug in de verhalen. Ook wordt er geklaagd over de medische ondeskundigheid of het ontkennen van fysieke en mentale klachten. Ongeveer een derde van de melders geeft aan in bezwaar of beroep te zijn gegaan.
Ook melden zich veel mensen met longcovid: bij een kwart van de verhalen gaat het over deze ziekte. "De arts trok de conclusie dat ik mijn klachten wel erg aandik," schrijft iemand. "De beoordeling brengt stress met zich mee en kost veel energie die ik toch al beperkt heb." Dat beeld herkennen ook andere melders. Naast longcovid zien we het ook terug in de verhalen bij verschillende mensen met niet-aangeboren hersenletsel, chronisch vermoeidheidssyndroom (ME/CVS), PTSS en verschillende typen kanker.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.