Zes op de tien (61 procent) mensen zien liever nieuwe verkiezingen dan dat de formatie van een minderheidskabinet wordt doorgezet. Ook een groot deel van de D66- en CDA-stemmers vindt dat het inmiddels tijd is om weer naar de stembus te gaan.
Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder 28.000 leden van het Opiniepanel.
Alleen VVD'ers steunen voortzetten formatie in meerderheid
De formatie is bijna een half jaar bezig, inmiddels wordt de mogelijkheid van een minderheidskabinet dat bestaat uit een combinatie van de VVD, D66 en het CDA onderzocht.
De meeste VVD-kiezers vinden dat een goede zaak; twee derde ziet het liefst dat de poging een minderheidskabinet te formeren, wordt doorgezet. Een kwart wil liever verkiezingen.
Ongeveer helft D66- en CDA-achterban wil nieuwe verkiezingen
De VVD-achterban staat daarin alleen. Er is geen andere partij waarvan de kiezers in meerderheid het liefst verder willen formeren. Bij bijna elke kiezersgroep willen de meeste stemmers liever nieuwe verkiezingen, PVV- en FVD-stemmers voorop.
Opvallend is vooral dat ook een groot aantal D66- en CDA-kiezers een gang naar de stembus verkiest boven het voortzetten van de formatie. Hun partijen zijn nog in de race voor kabinetsdeelname en beide partijen staan op verlies in de zetelpeiling. Desondanks wil 43 procent van de D66'ers en de helft (51 procent) van de CDA'ers liever nieuwe verkiezingen.
Nieuwe verhoudingen
Velen van hen hopen dat er dan nieuwe verhoudingen ontstaan, die de kans op een geslaagde formatie vergroten. Dat D66 en het CDA minder zetels zouden kunnen halen, 'is dan maar zo', volgens een CDA-kiezer. En een D66-stemmer zegt: "Dit voortzetten is nog schadelijker voor mijn partij."
Ook zijn er D66- en CDA-kiezers die nieuwe verkiezingen willen aangrijpen om op een andere partij te stemmen. "Ik heb D66 gestemd, maar ik vind dat Kaag het niet goed doet", zegt een deelnemer. Meerdere CDA-kiezers schrijven in het onderzoek dat ze bij nieuwe verkiezingen op een eventuele partij van Omtzigt zouden stemmen en denken dat het CDA onder Hoekstra bij de kleinere partijen gaat horen.
Laagste vertrouwen in Kaag en Hoekstra
De reacties van deze deelnemers staan niet op zichzelf. D66-leider Kaag en CDA-voorman Hoekstra scoren van alle politiek leiders de laagste vertrouwenscijfers onder de eigen achterban. Van de kiezers die bij de verkiezingen op D66 stemden, heeft nog 69 procent vertrouwen in Sigrid Kaag als leider van D66. Bij Hoekstra is dat 62 procent.
In mei was dat nog 91 en 70 procent; in februari, voor de verkiezingen, kon Hoekstra zelfs nog op steun van 95 procent van de CDA-achterban rekenen.
Peilingtrends
Meer uitslagen over de politiek vind je vanaf nu op Peilingtrends. Daar staan de cijfers gebundeld in handige grafieken zodat je alles makkelijk kunt vinden en vergelijken.
Vertrouwen in Rutte blijft hoog
Het aftreden van Sigrid Kaag als minister van Buitenlandse Zaken zorgt voor een opleving in het vertrouwen dat D66'ers in haar hebben. Van de D66-kiezers die het onderzoek na haar aftreden invulden, heeft 77 procent vertrouwen in haar als partijleider. Een ruime meerderheid van hen (86 procent) vindt dat ze, hoewel ze nu is gestopt als minister, kan aanblijven als D66-leider.
Maar nog altijd is het verschil met Rutte aanzienlijk. Het vertrouwen dat VVD-kiezers in hem hebben, blijft met 93 procent torenhoog. Ze roemen zijn doorzettingsvermogen, noemen hem 'de enige constante factor' in de turbulente politiek en menen massaal dat er geen betere kandidaat is voor het ambt van premier en het VVD-leiderschap.
Laag vertrouwen kabinet, wel waardering aanpak corona
Hoewel Rutte goede cijfers blijft scoren onder zijn eigen kiezers, is het vertrouwen in het demissionaire kabinet onder alle kiezers stukken minder. Een kwart (24 procent) heeft er nu vertrouwen in dat het kabinet zijn werk goed doet. Dat cijfer is niet nieuw: ook in april was de steun voor het kabinet al zo laag. In juni volgde een kortstondige opleving in het vertrouwen vanwege de vaccinatiecampagne die op stoom was, maar nu die naar de achtergrond is verdwenen, zakt het vertrouwen weer.
Voor de manier waarop het kabinet de afgelopen 1,5 jaar de coronacrisis heeft aangepakt, krijgt het meer waardering. Bijna de helft (47 procent) vindt dat het kabinet over het algemeen goed met de crisis is omgegaan. Niet alleen kiezers van de huidige kabinetspartijen maar ook de meeste PvdA- (59 procent) en de helft van de GroenLinks-stemmers (49 procent) zijn daar positief over.
Over het onderzoek
Dit onderzoek is gehouden van 15 tot en met 20 september 2021. Aan het onderzoek deden 19834 leden van het Opiniepanel mee voor het aftreden van Kaag en 8200 na haar aftreden. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2021. Het Opiniepanel bestaat uit 70.000 leden.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.