May stelt stemming uit: dit zijn nu de brexitscenario's

Er is nog maar drie en een halve maand te gaan tot de Britten de Europese Unie verlaten, maar nu de belangrijke stemming over de brexitdeal in het Britse parlement is uitgesteld, liggen alle opties nog open.

Wat zijn de opties voor het verdere verloop van de brexit? We zetten de vier mogelijkheden voor je op een rij.

1. De deal van May komt toch door het parlement

Theresa May besloot gisteren de stemming in het Britse parlement over haar deal uit te stellen omdat een historische nederlaag voor haar dreigde. Volgens sommige berekeningen zou haar deal met wel 100 tot 200 stemmen verschil weggestemd kunnen worden in het 650 koppen tellende parlement. Vandaag reist de Britse premier Europa door op zoek naar een handreiking om te helpen de scheidingsdeal alsnog door het parlement te krijgen. Ze ontbeet vanochtend met premier Rutte, lunchte met Angela Merkel en vanavond spreekt ze met EU-presidenten Donald Tusk en Jean-Claude Juncker.

Vanuit Brussel is al van meerdere kanten duidelijk gemaakt dat ze niet hoeft te rekenen op een nieuwe onderhandelingsronde. Het hoogst haalbare voor May lijkt een politieke toezegging van de EU-leiders dat de door de Britten zo gehate 'backstop', de verzekeringspolis, niet nodig gaat zijn. Maar of dat het Britse parlement gaat overtuigen? Van verschillende kanten ruiken parlementariërs nu hun kans om het brexitproces toch nog in de door hen gewenste richting te trekken.

2. Er komt geen deal

De Britse premier waarschuwt dat dat als de parlementariërs haar deal niet steunen, de kans op 'no deal' groot wordt. Voor het grootste deel van het parlement is dit een doemscenario. Het betekent dat er geen afspraken zijn als het Verenigd Koninkrijk op 29 maart 2019 de EU verlaat, en dan wordt een chaotische situatie verwacht.

De handel tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU valt dan terug op de regels van de Wereldhandelsorganisatie. Dat betekent dat er invoertarieven komen en dan worden er lange files aan de grens verwacht. Sommige Britten maken zich hier erg veel zorgen over en zij slaan alvast voedsel en medicijnen in.

Twee weken geleden waarschuwde ook de Bank of England voor een 'no deal brexit'. Volgens onderzoek van de bank krimpt de economie dan met 8 procent en zal de malaise groter zijn dan tijdens de economische crisis van 2008. Een kleine groep Conservatieve Parlementsleden is hiervoor. Zij denken dat Groot-Brittannië zich ook na een harde brexit prima zal redden. Zij zien de deal van Theresa May als een val waar het Verenigd Koninkrijk voor eeuwig in vast blijft zitten als een soort 'vazalstaat' van de Europese Unie.

3. Er komt een nieuw referendum

Er is een groeiende groep parlementariërs die dit graag wil: een nieuw referendum met de vraag of de Britten toch in de EU willen blijven of dat ze kiezen voor May's deal. De gevolgen van de brexit zijn duidelijker en daardoor kunnen de Britten nu een betere keuze maken, vinden de voorstanders.

In de peilingen zegt een kleine meerderheid van de Britten nu te kiezen om in de EU te blijven als er een nieuw referendum wordt gehouden. Premier May heeft echter steeds gezegd dat een nieuw referendum voor haar geen optie is.

De tijd om zo'n referendum te organiseren wordt wel steeds korter. Waarschijnlijk zal er uitstel moeten worden aangevraagd bij de EU als het er toch van komt. Het risico van het houden van een nieuw referendum is dat kiezers teleurgesteld kunnen raken en de regering kunnen verwijten referenda te houden tot het 'juiste' resultaat eruit komt.

4. Er komen nieuwe verkiezingen

Oppositieleider Jeremy Corbyn van Labour probeert al zo lang als het brexitproces duurt nieuwe verkiezingen te forceren. Als de deal van Theresa May niet door het parlement komt, dan is het eerste wat hij zal doen een motie van wantrouwen indienen. Als deze voldoende steun krijgt kan de regering tot opstappen worden gedwongen en komen er nieuwe verkiezingen. Labour claimt dan voor een betere brexitdeal te kunnen zorgen. Maar wat Jeremy Corbyn precies voor brexit voor ogen heeft is voor niemand duidelijk.

Ook dreigt er nog gevaar voor Theresa May vanuit haar eigen partij. In Britse media wordt al maanden gespeculeerd dat er al bijna 48 brieven zouden zijn die het vertrouwen in May opzeggen. Het comité dat over het leiderschap van de Conservatieve Partij gaat, schrijft bij 48 brieven een leiderschapsverkiezing uit. Tot nu toe is niet duidelijk hoe veel brieven dit comité ontvangen heeft. De voorzitter van het zogeheten 1922 Comittee, Graham Brady houdt dat zoals dat de traditie is voor zichzelf. Hij zegt dat hij het niet eens aan zijn eigen vrouw vertelt.