Leidt krimp Nederlandse veestapel tot meer koeien en uitstoot op andere plekken? 'Hangt af van het land'

Het verkleinen van de veestapel in Nederland leidt tot een grotere veestapel elders in de wereld. Dat beweert Caroline van der Plas van de BoerBurgerBeweging. Experts nuanceren dat beeld. ''Het ligt er maar net aan met welk land je het vergelijkt.''

De lijsttrekker van de BoerBurgerBeweging was onlangs te gast bij het talkshowprogramma Op1. Daar ging het over minder vlees eten en verkleinen van de veestapel. In het gesprek zei Van der Plas: ''Voor elke koe die we in Nederland weghalen, komen er elders in de wereld twee koeien voor terug met een hogere uitstoot en met minder milieuregels.'' We vroegen experts naar deze stelling.

Vraag neemt wereldwijd toe

Volgens Alfons Beldman, senior onderzoeker Melkveehouderij en Duurzaamheid bij de Wageningen Universiteit (WUR), neemt de vraag naar zuivel wereldwijd nog steeds toe. Het is niet de vraag óf die zuivel wordt geproduceerd, maar vooral wáár, benadrukt Beldman. ''Dat hangt er eigenlijk vooral van af waar die melk wordt geproduceerd. Het ene land produceert namelijk efficiënter dan het andere land", legt hij uit.

Als voorbeeld noemt Beldman Amerika: ''Als de zuivel daar wordt geproduceerd, dan wordt één Nederlandse koe vervangen door één koe. De productie ligt daar namelijk op een vergelijkbaar, als niet hoger niveau. Maar verplaats je diezelfde productie naar Azië, dan wordt die Nederlandse koe door meer koeien vervangen. Daar ligt de melkproductie per koe namelijk lager."

Uitstoot

Van der Plas zei ook dat er koeien in het buitenland voor terugkomen met meer uitstoot. ''Dat zou kunnen, maar hoeft niet per se'', legt Petra Berkhout, landbouweconoom bij Wageningen Economic Research, uit.

''Dat is afhankelijk van het type emissie", vervolgt Berkhout. Bovendien hangt het ook af van de efficiëntie van de productiesystemen waarmee je het vergelijkt. Volgens de econoom verschilt dat per regio. Zo is de productie in Denemarken net zo efficiënt als in Nederland. "Maar", zegt ze, "het wordt een ander verhaal als je naar Roemenië kijkt. Dus met welke gebieden vergelijk je? Dat is altijd de crux bij dit soort uitspraken.''

Milieuregels

Tenslotte zegt Van der Plas dat er in het buitenland minder milieuregels zijn. Ook dat varieert nogal volgens de experts.

''In Nederland gelden vanuit de Europese Unie min of meer gelijkwaardige milieuregels", vertellen de onderzoekers uit Wageningen. Maar ga je wereldwijd kijken, dan verschilt het nogal waar er strengere milieuregels gelden. "Bovendien verschilt de druk natuurlijk ook heel erg tussen landen'', zeggen de onderzoekers.

Strengere regels in Nederland

Dat er in Nederland best wat regels zijn, komt volgens landbouweconoom Berkhout doordat we tegen de zogenaamde 'milieugebruiksruimte' aanlopen. Daarmee wordt bedoeld: de hoeveelheid energie, niet-hernieuwbare grondstof, water, hout en landbouwgrond die gebruikt kan worden zonder dat het milieu te veel belast wordt.

''In Nederland hebben we de grootste veedichtheid ten opzichte van andere EU-landen", vertelt Berkhout. Dat geeft volgens haar allerlei milieuproblemen: "en dan is het logisch dat er wordt ingegrepen", benadrukt de econoom. "In andere omliggende landen of buiten de Europese Unie, is de milieugebruiksruimte nog wat groter." Hierdoor kunnen de regels in deze landen relatief wat soepeler zijn vergeleken met Nederland. Kortom, het ligt er dus maar net aan met welk land je deze vergelijking maakt of de veestapel daar daadwerkelijk wordt vergroot als het in Nederland krimpt.