Komen huishoudens in de problemen als prijsplafond wegvalt? 'Wat de gasvoorraden betreft zijn we goed voorbereid'

Huishoudens dreigen in de financiële problemen te komen wanneer steunmaatregelen zoals het prijsplafond wegvallen. Daarmee worden de hoge energieprijzen gecompenseerd. "Er hoeft maar iets te gebeuren en dan kan het weer uit de hand lopen."

Dat zegt energiedeskundige René Peters van kennisinstituut TNO. Een glazen bol heeft hij niet, maar hij zegt dat er maar één onverwachte gebeurtenis in de oorlog in Oekraïne nodig is om de energieprijzen weer omhoog te laten schieten.

Prijsplafond loopt af

Wat de gevolgen van hoge energieprijzen zijn, daar kan iedereen inmiddels over meepraten. Vorig jaar nam de Nederlandse regering een aantal kostbare maatregelen om mensen financieel tegemoet te komen: er kwam een prijsplafond voor gas en stroom en mensen met lage inkomens werden extra gecompenseerd voor de hoge energierekening.

Maar het prijsplafond loopt eind dit jaar af en ook andere steunmaatregelen hebben geen eeuwig leven. Energiebedrijf Essent en budgetinstitituut Nibud waarschuwen dat tienduizenden Nederlanders dan de energierekening niet meer kunnen betalen.

'Hogere gasprijs verwacht'

"De energiemarkt is stabiel in de zin dat de prijzen voor olie en gas flink zijn gedaald ten opzichte van vorig jaar. Als je kijkt naar de gasprijs in aanloop naar de winter, dan is de verwachting dat die iets hoger gaat worden", reageert energiedeskundige Peters op die waarschuwing.

"Dan gaat het om ongeveer 20 tot 30 procent, dus van 40 cent per kubieke meter gas naar 50 cent per kubieke meter. Dat is niet extreem hoog, maar we weten dat er maar één pijpleiding hoeft te worden opgeblazen en dan kan het weer verhogen."

Vast energiecontract

Hij snapt dat de compensatiemaatregelen voor de energierekening worden afgebouwd. "Overheden kunnen niet eindeloos alle prijsstijgingen blijven subsidiëren. Je zult ergens grenzen moeten stellen wat je kunt opvangen."

Verder zegt hij dat het energieplafond voor veel energieleveranciers niet meer nodig zijn, omdat de prijzen voor energie inmiddels onder het plafond liggen. "Maar of dat volgend jaar ook nog het geval is, dat is zeer onzeker", zegt hij erbij. Hij hoort om zich heen dat veel mensen voor een vast contract voor hun energie kiezen.

Problemen door hoge energierekening

"De gasprijs ligt misschien een klein beetje boven het energieplafond, maar zo'n vast contract is in ieder geval voor minimuminkomens een goede manier om zich te beschermen tegen extreem hoge pieken die mogelijk zouden kunnen ontstaan", zegt Peters. Al vang je met een vast contract niet alle onzekerheden op, zegt de energiedeskundige erbij.

"De energieprijs is altijd een groot aandeel van andere kosten die huishoudens maken, niet alleen direct, maar ook indirect", zegt hij. "Dat hebben we ook met de inflatie gezien, die is gerelateerd aan de hoge energieprijzen. De zorg is dat hogere energietarieven ervoor zorgen dat huishoudens met een kleine beurs toch weer in de problemen kunnen komen."

Gasvoorraden op peil

Toch is er ook goed nieuws: de gasvoorraden in Nederland zijn momenteel behoorlijk op peil. De opslagen zijn voor 88 procent gevuld en dat is voor deze tijd van het jaar al erg hoog. Dat betekent dat we over een maand boven de 95 procent zitten, vertelt Peters.

"Dan ga je goed de winter in. Wat de bergingen betreft zijn we goed voorbereid. Al is dat niet voldoende voor de totale vraag deze winter. Er blijft gas uit de Noordzee nodig en ook van andere landen moet gas worden geïmporteerd, omdat het niet meer via pijpleidingen uit Rusland komt.

Tekorten bij strenge winter

Daarin is Nederland afhankelijk van andere landen. Peters noemt de markt voor vloeibaar aardgas 'best krap'. "Bij een extreem strenge winter zou er toch zo weer een tekort kunnen ontstaan."

"Wel lijkt het erop dat de markt zich een beetje stabiliseert" vertelt hij. "De vraag in Japan en Zuid-Korea is toch wel afgenomen en de groei in China is ook minder dan gedacht. Dat is goed nieuws."